Ёш қутқарувчи” кўнгиллилар клублари ўртасида ўтказиладиган мусобоқа савол-жавоблари

6. Қор кўчкиси тариф беринг. Қор кўчкиси пайдо бўлиш сабаблари. Қор кўчкисида қолганингизда сизнинг харакатингиз.
Қор кўчкиси - оғирлик кучи остида тоғ ёнбағирларида ҳаракатга келган ва сурилаётган катта ҳажмдаги қор массасининг ўпирилишига айтилади.
Қор кўчкиси пайдо бўлиш сабаблари.
1. Кўп миқдорда ёққан қордан (қор ёғиши вақтида ёки ундан кейин ҳосил бўлади, бир кеча-кундузлик ёғин миқдори 10 мм ва ундан ортиқ).
2. Қор қоплами қатламининг бузилиши билан боғлиқ.
Қор кўчкисида қолганингизда сизнинг харакатингиз
Бино ичида бўлсангиз:
Саросимага берилманг, эвакуация ўтказилса газ, электр, сув тармоқларини ўчириш, ўзингиз билан хужжатларни энг зарур буюмларни ва озиқ-овқатлар олинг.
Бинодан ташқарида бўлсангиз:
1. Қор кўчкиси йўлидан четга қочинг
2.Қор кўчкисига дуч келиб қолсангиз, сузаётганга ўхшаб харакат қилинг, қор остида қолсангиз, бошингиз ва кўкрагингиз атрофида бўлшиқ хосил қилинг.
7. Ер кўчкисига тариф беринг. Ер кўчкиси пайдо бўлиш сабаблари. Ер кўчкиси содир бўлганда сизнинг харакатингиз.
Жавоб: Ер кўчкиси – намгарчилик туфайли оғирлик кучи таъсирида тоғ жинсларининг қиялик бўйлаб пастга томон силжиши.
Ер кўчкиси пайдо бўлиш сабаблари
1. Намгарчилик таъсирида тоғ жинслари мустаҳкамлигининг сусайиши, табиий жараёнлар ва инсон фаолияти натижасида ёнбағир қиялигининг заифлашуви, зилзила, довул каби геофизик жараёнлар таъсири, жойнинг табиий шароити инобатга олинмай амалга ошириладиган хўжалик фаолияти кўчки юзага келиши учун сабаб бўлиши мумкин.
2. Баҳорги ёғингарчилик пайтида сув синиқ жинслар орасидан ўтиб, гил қатламига етади ва гил кўпчиб юмшайди. Бу ўз навбатида тирғаноқ вазифасини ўтайди ва хавфли сурилмаларнинг юз беришига сабаб бўлади. Сурилмаларнинг рўй беришига сурилувчи қатлам оғирлигининг ортиши ва ёнбағирнинг қиялиги, шунингдек дарё ва денгиз сувларининг қирғоқни ювиб кетиши ва бошқалар сабаб бўлади Ер кўчкиси содир бўлганда сизнинг харакатингиз.
Хавф эҳтимоли мавжуд ерларда яшовчи аҳоли кўчки белгиларини, хабар бериш сигналлари ва хавфсиз жойга чиқиш йўналишларини билиши зарур.