Ertaklar yaxshilikka yetaklar

Ertaklar yaxshilikka yetaklar

Mavzu : “ Ertaklar yaxshilikka yetaklar ” , “ Zumrad va Qimmat ”

“ Susambil ” , “ Uch og’ayni botirlar ” ertaklari haqida

Maqsad : Ertaklar xalq og’zaki ijodining eng qadimgi ommaviy

turlaridan biri ekanligi ertaklarning mavzu jihatdan turlari

haqida o’quvchilarga bilim berish

a) Ta’limiy : Ertaklar olamiga o’quvchilar bilan birgalikda sayyohat

qilish , ertaklar haqida nazariy ma’lumot berish

b) Tarbiyaviy : Ertaklar orqali o’quvchilarni insoniy fazilatlarini

ulug’lashga , dovyurak , baquvvat , botir , o’z yurtiga

sodiq , vatanparvarlikka , shirinso’zlikka ,

mehnatsevarlikka , rostgo’ylikka , tabiatni va hayvonot

dunyosini sevishga o’rgatish .

s) Rivojlantiruvchi : So’z boyligini o’stirish , mustaqil fikrlash

qobiliyatini o’stirish , nutqini ravon qilib , ertaklar

mag’zini chaqishga o’rgatish

d) Ertaklar orqali o’quvchilarni kasb – hunarli bo’lishga , mehnatni

qadrlashga o’rgatish .

e) Milliy urf-odatlarimiz haqida tushuncha berish .

Dars tipi : Yangi bilim berish

Dars uslubi : Sahna ko’rinishi , ko’rgazmalilik

Dars usuli : “ Zumrad va Qimmat ” ertagini sahnaga qo’yish

Dars jihozi : Zumrad va Qimmat ertagi qahramonlarining

qo’g’irchoqlari , chol , kampir , ertakchi kampir , Zumrad ,

Qimmat , kuchukcha , ajdar , sandiqchalar , daraxtlar ,

gullar , kapalaklar , “Ertaklar yaxshilikka yetaklar ”

sahnasi , ertak kitoblar

Darsning borishi :

1. Tashkiliy qism

2. O’tilgan mavzuni mustahkamlash

3. “ Zumrad va Qimmat ” ertagini sahnaga qo’yish orqali ertakni

tomosha qilish

4. Ertakdan olgan xulosalarini so’rash

5. Uyga vazifa berish

Mavzu bayoni :

Dars tashkiliy qism bilan boshlanadi . O’quvchilar adabiyot haqidagi she’rlarini aytishadi

Adabiyot yuragimning birparchasi

Go’zaligi nafosatning debochasi

Sen borsanki umid qilar , zavqqa to’lar

Adabiyot sen qalbimning shoh supasi

Shiyorimiz : Yoshlikda olingan bilim toshga uyilgan naqshdir

Vatanimiz - O’zbekiston

O’quvchilar 3 guruhga bo’linib , o’zlari yodlagan vatan haqidagi she’rlarini aytishadi .

Bu vatanda chamanlar ko’p ,

Bu vatanda vatanlar ko’p

Hammasida yashnar gullar

Hammasida yashnar dillar

Mening uchun aziz bo’ston

O’zbekiston , O’zbekiston
Kasbga yo’naltirish maqsadida o’quvchilarga “ Usta ” ertagi o’qituvchi tomonidan aytiladi . Unda har bir kasbning o’ziga yarasha qiyinchiligi borligi har bir kasbning o’z ustasi borligi aytib o’tiladi .

Mehnat haqida , hunar haqidagi maqollar aytiladi .

- Hunarli kihsi xor bo’lmas

- Hunari yo’q kishining

Mazasi yo’q ishining

- Mehnat baxt kaliti

- Mehnatdan kelsa boylik

Turmush bo’lar chiroylik

Dars davomida o’tilgan mavzular mustahkamlanadi . “ Uch og’ayni botirlar ” , “ Susambil ” ertaklari haqida , ulardan olgan taassurotlari haqida savol javob o’tadi .

1. “ Uch og’ayni botirlar “ ertagi janr sifatida qaysi turga mansub

2. “ Susambil ” ertagichi ?

3. Ota o’g’illariga qanday tarbiya bergan edi ?

4. O’g’illar otaning nasihatlariga quloq solib o’tishdimi ?

5. “ Susambil ” qanday yurt ?

6. “ Susambil ” ertagi qaysi ertaklar turkumiga kiradi ?

7. Ertakdagi jonivorlarning ahilligini nimalarda ko’rdingiz ?

8. Qanday asarlarni ertak deb ataymiz
Asosiy qism :

Ertaklar azaldan xalqni ayniqsa yosh avlodni insonparvarlik , vatanga muhabbat va rostgo’ylik va halollik , mehnatsevarlik , xushmuamalalik va kamtarlik ruhida tarbiyalab kelgan . Ertaklar turli mavzularda bo’lishi mumkin . Ular shartli ravishda hayvonlari haqidagi ertaklar sehrli ertaklar , hayotiy – maishiy ertaklar , hajviy ertaklar

Ertaklar aytuvchilarni qadimdan “ertakchi ” , “matalchi ” deb atahsgan . Ertaklarda ijobiy qahramon albatta yovuzlik , adolatsizlik, zulm ustidan g’alaba qozonadi . Yaxshilik g’alaba qozonadi .

O’quvchilar orqali “ Zumrad va Qimmat ” ertagi sahnalashtirilgan bo’lib rollar o’quvchilarga bo’lib berilgan .

Sinfga “ Eraklar yaxshilikka yetaklar ” sahna , sahnaga kerakli bo’lgan dekaratsiya , Zumrad , Qimmat , onasi , otasi , sehrli kampir , qo’g’irchoqlar , daraxtlar , gullar , qushlar , kuchukcha , ikki boshli ajdar , sandiqchalar , o’quvchilar ertak aytuvchidan so’ng birma – bir sahnaga chiqishadi va o’z so’zlarini aytishib , rollarni ijro etishadi .

“ Zumrad va Qimmat ” ertagi hayotiy – maishiy ertak bo’lib , unda Zumrad aqlli , odobli , mehnarsevar , oqko’ngil , Qimmat esa uning aksi qo’pl , dangasa , odobsiz qiz . Qimmatning onasi ham g’arazgo’y kampir , chol esa kamtar bo’ladi . Hamma ertaklaridagidek bu ertakda ham yovuzlik ustidan ezgulik g’alaba qozonadi . Ya’ni Zumrad bilan otasi baxtli hayot kechirishadi , xasis ona va dangasa qiz Qimmatni ikki boshli ajdar yutib yuboradi . Sahna ko’rinishi tugagganidan so’ng o’quvchilar xulosalari so’raladi .

1. Ertak sizlarga yoqdimi ?

2. Ertak janri qaysi turga mansub ?

3. Zumrad qanday qiz ?
4. Qimmat qaday qiz ?

5. Sizlar qaday bo’lishlaringiz kerak ?

Uyga vazifa : O’tilgan ertaklarni uyda takrorlab , mustahkamlab kelish