Erta va kichik maktabgacha yoshdagi bolalarda motorika va sensorikaning shakllanishi hamda rivojlanishi

Hayotning birinchi yili. Birinchi oy

• Hayotning birinchi yili. Birinchi oy
• Sezgi o`z faoliyatini boshlaydi. Ammo chaqaloqning sezgi va motorik faoliyati bir vaqtning o'zida sodir bo'lmaydi. Ushbu yoshdagi eng muhim rivojlanish xususiyati shundan iboratki, yuqori tahlilchilar (analizatorlar) - ko'rish, eshitish – sezgi va harakatlanish a`zosi bo`lgan qo'llarning rivojlanishidan oldin ishga tushadi. Bu esa, o`z navbatida, bola harakatlanishining barcha asosiy usullarini shakllantirishni ta'minlaydigan va bu jarayonda tarbiya hamda yashash sharoitlarining yetakchi ma`nosini belgilaydi. Qo'llar musht holatda bo`ladi. Harakatlar keskin va konvulsivdir. Ushbu davrda chaqaloqlarning o`z qo'llari nigohi to'xtaydigan asosiy "ob`ektlardan" biridir.
• Ikkinchi oy
• Qo'llar hali ham mushtga siqilgan, ammo chaqaloqning nigohlari aniqroq va yo'naltirilgan. Bola ko'pincha masofadan qo'llarini tomosha qiladi. Birinchi ommaviy aloqa - tabassum paydo bo'ladi.
• Uchinchi oy
• Qo'llar asosan mushtlarga siqilgan, ammo agar siz unga biron bir narsa qo'ysangiz, barmoqlari mahkam va ongli ravishda ushlab turadi. Biror narsaga erishish va intilish va istagi bor, bunga misol etib to'shak tepasida osilgan o'yinchoqni misol keltirsak bo`ladi.
• To'rtinchi oy
• Ko`rish va eshitish konsentratsiyasini yaxshilash uchun ko'rish va eshitish o'zaro birlashadi: bola boshini tovush eshitilgan tomonga buradi va ko'zlari bilan uning ob`ektini izlaydi. Bola nafaqat ko'radi va eshitadi, balki ko`rish va eshitish ob`ektlarini qidiradi. Barmoqlar mushtga siqilmaydi. Kichkintoy barmoqlari bilan o'ynashni yaxshi ko'radi, shaqildoq o`yinchoqni qanday tutishni uni silkitishni va og'ziga olib borishni o`zlashtira oladi. Agar o'yinchoq ko'rish maydoniga tushsa, u holda qo'lning harakati ko'zlar nazorati ostida bo'ladi (bu jarayon yaxshilanib boradi).