Eron 1918-1945 yillarda Bajardi : Maxmudov n tekshirdi : Sayfullayev

Pahlaviylar sulolasi

Rizoshohning burjua islohotlari Ziyoviddin Tabatabaining “Qora maxkama” deb atalgan hukumatida harbiy vazir boʼlgan Rizoxon 1923 yili bosh vazir boʼladi, 1925 yil dekabrida esa Eronning merosiy shohi deb eʼlon qilinadi. Majlis Xojarlar sulolasini taxtdan tushirilganligi haqida qaror qabul qiladi,yangi sulola esa Pahlaviylar sharifini oldi.Oʼz boshqaruvining boshlarida Rizoshoh oʼzini Xojarlar sulolasiga qarama-qarshi qoʼyish uchun parlamentga va burjua erkinliklariga oʼz hurmatini taʼkidlagan edi, biroq vaqt oʼtishi bilan majlisning ahamiyati pasayib aksincha shohning roli esa osha boradi.Eski maʼmuriyatning pozitsiyalari nafaqat harbiy kuch bilan, balkimaʼmuriy yoʼllar bilan ham izdan chiqarildi:

Eron Ikkinchi jahon urushi yillarida

Erondagi yaqqol namoyon boʼlayotgan fashistparast kayfiyatlar fashistlar Germaniyasining SSSRga hujumi sharoitida gitlerga qarshi koalitsiya mamlakatlarini kuchli xavotirga soldi. Uinston Cherchill taklifiga muvofiq, Аngliya va Sovet Ittifoqi Eronni birgalikda harbiy okkupatsiya qilishni amalga oshirdilar. 1941 yil sentyabrida Janubiy Eronga ingliz qoʼshinlari, Shimoliy Eronga esa, sovet qoʼshinlari kiritildi. Rizoshoh oʼz oʼgʼli Muhammad Rizo Pahlaviy foydasiga taxtdan voz kechishga majbur boʼldi. Eronda fashistlar agenturasi tugatildi. 1942 yilning 28 yanvarida Tehronda SSSR, Buyuk Britaniya, Eron oʼrtasida ittifoq toʼgʼrisida shartnoma imzolandi, bu shartnoma Eronni Germaniya va boshqa davlatlar tomonidan agressiya qilinishini himoya qilish yoʼlida ittifoqchilar tomonidan uning hududiy yaxlitligi, suvereniteti,mustaqilligini hurmat qilishni koʼzda tutardi. SSSR va Аngliya shu maqsadda Eronda urush tugagandan soʼng olti oy oʼtguniga qadar oʼz qurolli kuchlarini saqlab turish huquqini oldilar