Эркин иқтисодий ҳудудлар

IZOHLI LUG„AT (GLOSSARIY)
 
A 
Aktiv
– (lot. activus – faol, ta‟sirchan, ishchan) – 1) buxgalteriya balansining 
chap qismi, korxonaning muayyan sanada va pul ifodasida barcha vositalarini, 
ularning tarkibi va joylashuvini (asosiy fondlar, aylanma vositalar, pul vositalari, 
kapital sarflar, qarzdorlik talabnomalari va b.) aks ettiradi; 2) korxona yoki 
tashkilotning mulki yoki resurslari (bino, mashina, naqd pul, qimmatli qog„ozlar va 
b.). Pulga tez sotilishi (aylanishi) mumkin bo„lgan, bozori chaqqon aktivlar 
(veksellar, qimmatli qog„ozlar, oltin, naqd pul va b.) likvid aktivlar deyiladi. 
Aksiya
– (frants. action – farmoyish; ruxsatnoma, faoliyat) – aksiyador jamiyat 
chiqargan qimmatli qog„oz. O„z egasining aksiyadorlar jamiyati kapitalida hissasi 
borligini va shunga muvofiq topilgan foydaning bir qismini dividend shaklida 
olishini, uni boshqarishda ishtirok etish huquqini tasdiqlaydi.
Aksiya kursi
– aksiyaning bozor narxi. Aksiya kursi aksiya keltiradigan 
dividend miqdoriga to„g„ri mutanosib va bank foizi darajasiga teskari mutanosiblikda 
o„zgaradi. Aksiya kursi aksiya nominalidan (aksiyada ko„rsatilgan summadan) yuqori 
yoki past bo„lib, bu talab va taklifga bog„liq. Aksiya kursini emitent emas, bozor 
belgilaydi. Aksiya narxining birjada belgilanishi 
birja kotirovkasi
deyiladi. 
Aksiyador
– aksiyaning egasi, undan naf ko„ruvchi yuridik va jismoniy shaxs.