Эркаклар жинсии тизими аъзолари

Тухумдон - жинсий безлар бўлиб, бу ерда аёлларнинг гармонлари ва жинсий (тухум) ҳужайралари етилиб ажралади.
Овуляция ва ҳайз цикли
Аёл кйши бутун ҳаёти давомида ўз танасида бир қанча ўзгаришларни кечиради, яъни балоғатга етиш, ҳомиладорлик, кўкрак билан эмизиш даври, ҳатго фарзанд кўриш қобилияти йўқолган (менопауза) даврида ҳам ўзгаришлар, яъни ҳар ой қон кетишлардан олдин, қон кетиш ва қон кетишдан кейинги даврда ўзгаришлар содир бўлади.
Аёлнинг бутун репродуктив ёши давомида ҳар ой бир неча кун бачадон ўзидан қонли ажралмаларни ажратиб чиқаради, булар эса қин орқали аёл танасидан чиқиб кетади. Ҳайз даврида ўзгаришлар асосан қин, бачадон, тухумдонлар, бачадон найлари ҳамда репродуктив тизимга кирувчи кўкрак безларида содир бўлади. Бу ўзгаришларни, гармонлар деб аталувчи кимёвий моддалар бошқаради.
Гормонлар
Гормонлар - инсон танасининг ўзи ажратиб чиқарувчи, кимёвий моддалар ҳисобланиб, тананинг ривожланишини назорат қилиб туради. Қиз бола балоғат ёшига етиши ва биринчи ҳайз кўришидан олдин унинг танаси кўп микдорда эстроген ва прогестерон деб аталувчи аёллик гормонларини ишлаб чиқара бошлайди. Ушбу гормонлар унинг танасида балоғатга етганлик белгиларини юзага келтиради. Аёл киши болалик бўлиш қобилиятига эга бўлган даврда, ушбу гормонлар аёл танасини ҳомиладорликка тайёрлайди. Бундан ташқари, улар тухумдондан, тухум ҳужайрани чиқишини ҳам бошқариб туради (ҳар ойда битта тухум ҳужайра ажралиб чиқади). Шундай қилиб гормонлар аёлни қачон ҳомиладор бўлишини белгилайди.
Кўпгина ҳомиладорликни олдини олувчи воситалар, гормонлар ишлаб чиқаришини назорат қилиб, ҳомиладорликни олдини олади. Бундан ташқари гормонлар ҳомиладорлик ва кўкрак билан эмизиш давридаги ўзгаришларга сабабчи бўлади. Масалан, гормонлар аёл танасига шундай таъсир қиладики, ҳомиладорлик даврида аёлда ҳайз тўхтайди, бола туғилгандан сўнг эса, аёлнинг кўкрак безларидан сут кела бошлайди. Аёлнинг репродуктив ёши кексайиб боргани сайин, унингтанаси эстроген ва прогестерон гормонлари ажратишини тўхтатади, унинг тухумдонидан тухум ҳужайра ажралмайди ва аёл танаси ҳомиладорликка тайёрланмайди, ҳамда унинг ҳайзи бутунлай тўхтайди. Ушбу жараён менапауза (климакс) деб аталади. Аёлда ажралиб чиққан гормонлар миқцори ва тури унинг кайфиятига, жинсий майлига, тана ҳароратига, иштаҳасига ва суяклар зичлигига таъсир этади.