Eritmalarning elektr o’tkazuvchanligi

IONLARNING HARAKATLANISH TEZLIGI VA UNI ANIQLASH USULI

• Agar anion bilan kationni zaryadlar kattaligi bir xil bo’lsa, ular baravar tezlik bilan harakatlanayotgan bo’lsa, anionlarning tashigan elektr miqdori kationlarning tashigan elektr miqdoriga teng. 
• Ionlarning harakatlanish tezligi ularning tabiatiga kuchlanganligiga konesntratsiyaga haroratga muhitning qovushqoqligiga va boshqalarga bog’liq bo’ladi. Ionlarning harkatlanish teligi odatda juda kichik molekulalarning gazlarridan mjuda kichik bo’ladi. bung sabab shuki ionlarning muayyan yo’nalishdagi harakatlanish tezligi bir necha marta kichik bo’ladi. 
• Bunga sabab shuki ionlarning muayyan yo’nalishdagi harakatlanish tezligiga muhit, erituvchining molekulalari katta qarshilik ko’rsatadi. Tok berilgunga qadar ionlar turli yo’nalishda tartibsiz harakatda bo’ladi. tok berilgandan keyin esa anionlar anod tomonga harakatlanadi. Bu tartibli harakatga erituvchining tartibsiz harakatda bo’lgan molekulalari qarshilik ko’rsatadi. 
• Ionlarning harakatlanish tezligini aniqlashning turli usullari bor. Eng oddiy usul rangli ionlarning harakatlanish tuzligini aniqlash usulidir. U simon nayga ikkita elektrod taxminan   qismiga qadar kaliy xlorid eritmasi quyiladi, ajratgich voronkasiga esa ionlardan biri rangli bo’lgan tuz masalan kaliy permanganat KMnO4 eritmasi quritiladi. Bunda ikkala eritma orasida chegara aniq bilinib turishi kerak. So’ngra elektrodlarga o’zgarmas elektr toki berilsa ma’lum vaqt o’tgandan keyin, ajralish chegarasi ko’tariladi

• Shundan keyin U simon nayning ikkala tirsagidagi eritmalar chegarasi orasidagi farq o’lchab olinadi va shunga ketgan vaqt aniqlaniladi. Ionning harakatlanishi tezligi quyidagicha topiladi:
•  
• Bunda h chegaralar farqi t vaqt sekund hisobida
• Bu metodning aniqlik darajasi yuqori bo’lmaganligi sababli kam qo’llaniladi. Ionlarning harakatlanish tezligi odatda elektr o’tkazuvchanlik asosida hisoblab topiladi. 
• Hisoblashda ko’pincha absolyut tezligidan foydalaniladi. Elektrodlar orasidagi masofa eritma sm, potensiallar ayirmasi eritma v bo’lganda, ionning eritma sekundda sm hisobida bosgan yo’li ionning absolyut tezligi deyiladi. 

• Quyidagi jadvalda ba’zi ionlarning 18C dagi absolyut tezliklari qiymati keltirilgan. 
• Ionlarning 18 C dagi absolyut tezliklari 
• (  hisobida)
• T/r Kation Tezligi Anion Tezligi 
• 1 H+ 0,003620 OH- 0,002050
• 2 NH4+ 0,000760 Br- 0,000812
• 3 K+ 0,000762 I- 0,000796
• 4 Ag+ 0,000642 Cl-  0,000791
• 5 Na+ 0,000520 NO3- 0,000740