Eritmalar haqida ta’limot. Elektrokimyo

Raul qonuni

• Fransuz olimi F.M.Raul kam uchuvchan moddalarning suyultirilgan eritmalari uchun quyidagi qonunni kashf etdi.Erituvchining suyultirilgan eritma ustidagi to’yingan bug’ bosimning nisbiy pasayishi erigan moddaning molyar qismiga teng:
• P10 – toza erituvchining to’yingan bug’ bosimi.
• P1 - uning eritma ustidagi to’yingan bug’ bosimi.
• N2 - erigan moddaning molyar qismi.
• n1 – erituvchining mol sonlari.
• n2 – erigan moddaning mol sonlari.

Raul qonuni tenglamasi:

P1 = P10 * N1

• N1 – eritmadagi erituvching molyar qismi.

•  

Elektrolit eritmalari

• Erituvchilarda eritilganda qarama – qarshi zaryadlangan zarrachalarga – ionlarga dissosialanadigan moddalar elektrolitlar deyiladi.
• Molekulalarning qancha qismi ionlarga ajralishiga qarab,elektrolitlar.
• Kuchli
• O’rtacha
• Kuchsiz elektrolitlarga bo’linadi.
• Erituvchilarda eritilganda molekulalari ionlarga ajralmaydigan moddalar noelektrolitlar deyiladi.

Elektrolitik dissocilanish nazariyasi

• Shved olimi Svante Arrenius 1887 yilda elektrolitik dissocialanish nazariyasini yaratdi.Bu nazariyasiga ko’ra,elektrolit moddalar suvda eritilganda ularning molekulalari musbat va manfiy zaryadlangan zarrachalarga ajraladi,dissocialanadi.
• Bunda musbat ionlar – vodorod (H+ )hamda metall (N+ ) ionlari va manfiy ionlargidroksil (OH-) hamda kislota qoldig’I (C O32-)ionlari hosil bo’ladi.

Molekulalarning ionlarga ajralish darajasi dissocialanish darajasi bilan belgilanadi.Ionlarga ajralgan molekulalar sonining eritmadagi umumiy molekulalar soniga nisbati dissocialanish darajasi (a) deyiladi.Dissocialanish har qaysi molekula n ion hosil qiladi, deb faraz qilsak, aN molekula dissocilanganda aNn ta ion hosil bo’lishi kerak.

• Molekulalarning ionlarga ajralish darajasi dissocialanish darajasi bilan belgilanadi.Ionlarga ajralgan molekulalar sonining eritmadagi umumiy molekulalar soniga nisbati dissocialanish darajasi (a) deyiladi.Dissocialanish har qaysi molekula n ion hosil qiladi, deb faraz qilsak, aN molekula dissocilanganda aNn ta ion hosil bo’lishi kerak.
• Dissocilanmagan molekula va ionlarning umumiy soni quyidagi formulada ifodalanadi:

(1 - a) N = aNn = [1 = a (n – 1) ] N