Eritmalar haqida ta’limot. Elektrokimyo

Agarda, 1 gr ekvivalent modda 1 l eritmada bo’lsa, 1 normal, agarda 1 gr mol modda 1l eritmada bo’lsa, 1 molyar eritma deyiladi.

• Agarda, 1 gr ekvivalent modda 1 l eritmada bo’lsa, 1 normal, agarda 1 gr mol modda 1l eritmada bo’lsa, 1 molyar eritma deyiladi.
• Masalan, 49 gr H2SO4 va 951 gr suv qo’shilib 1l 1normal eritma 98gr va 902 gr suv qo’shilib 1l 1 molyar eritma hosil qiladi.Normal eritma N-harfi bilan, molyar eritma esa, M – harfi bilan ifodalanadi.
• 1 sm3 eritmadagi erigan moddaning grammlar soni bilan ifodalanadigan konsentratsiya titr deyiladi.

Eritmalarning xossalari

• Eritmaning hossalari,erigan moddaning va erituvchining hossalaridan tubdan farq qiladi.Eritmalar uchun xos bo’lgan osmos xodisasi quyidagicha.
• Biror moddaning bitta erituvchida ikkinchi xil konsentratsiyali eritmasidan olib,ularni o’zaro yarim o’tkazgich parda (to’siq) bilan ajratamiz.Bunday parda erituvchi molekulalarni o’tkazib, erigan modda molekulalarini tutib qoladi, deb faraz qilamiz.Ko’p hayvon va o’simlik to’qimalari ana shunday parda vazifasini o’tay oladi.
• Eritmalar bir – biridan ana shunday parda yordamida erituvchi molekulalari past konsentratsiyali eritmadan yuqori konsentratsiyali eritmaga o’ta boshlaydi.Bunda eritmaning hajmi ortadi va konsentratsiyasi pasayadi. Bu xodisa osmos xodisasi deyiladi.

Osmotik bosim

• Erituvchi molekulalari yuqori konsentrasiyali eritmaga o’tishida unga qandaydir bosim bilan tasir qiladi,ana shu bosim osmotik bosim deyiladi.
• Issiq havo tasirida so’liy boshlagan o’simlik bargiga suv purkalganda uning qaytdan tirilishi ham osmos xodisasiga asoslangan.
• Osmotik bosim – P.
• Erigan moddaning konsentratsiyasiga – C
• Absolyut temperatura – T ga to’g’ri proporsianal bo’ladi:

P = RCT

• R – universal gaz doimiysi.
• Osmotik bosim o’simliklarda suvning harakatlanishini va uni ildizdan barglarning uchiga qarab ko’tarilishini ta’minlovchi asosiy kuchdir.Sabzavot va mevalarni konservalash ham osmotik bosimdan foydalanishga asoslangan.