Ёритиш электр

В. Б. Атабеков, М. С. Живов

ЁРИТИШ ЭЛЕКТР
ҚУРИЛМАЛАРИНИНГ
МОНТАЖИ

Фарғона–2014
В. Б. Атабеков, М. С. Живов
ЁРИТИШ ЭЛЕКТР
ҚУРИЛМАЛАРИНИНГ
МОНТАЖИ

Фарғона–2014

ББК 31.2.
А92
УДК 621.3.335.9
В. Б. Атабеков, М. С. Живов
ЁРИТИШ ЭЛЕКТР
ҚУРИЛМАЛАРИНИНГ
МОНТАЖИ
Тузатилган русча иккинчи нашридан таржима
"Ёритиш электр қурилмаларининг монтажи" фанидан "Электр энергетикаси" бакалавриат таҳлим йўналиши талабалари учун ўқув қўлланма. Фарғона–2013 йил, 116 бет, 24 та расм, 20 та жадвал.
Қўлланмада ёритиш электр қурилмалари, ёруғлик катталиклари, ёритиш манбалари, осма электр узатиш линиялари, кабелли электр тармоқлари ва саноат корхоналаридаги электр жиҳозларининг тузилиши ҳамда монтаж қилиш технологиясининг баёни, электр монтаж ишларини ташкил қилиш, уларни индустрлаштириш ва механизациялаш каби масалалари ёритилган. Ўқув қўлланма бакалаврлар учун мўлжалланган бўлиб, ундан ”Электр ёритиш” фанини ўқитишда ва “Саноат корхоналарининг электр таъминоти” ҳамда ”Электр энергиясини узатиш ва тақсимлаш” каби фанлардан олинган билимларни мустаҳкамлашда фойдаланиш мумкин.
Таржимон: т.ф.н., доцент Жабборов Т.К.

МУҚАДДИМА

Ҳозирги вақтда саноат корхоналарида ёритиш қурилмаларини такомиллаштириш учун, аниқ ва мураккаб ҳисоблашлар қўлланилмоқдаки, булар сифатли, мустаҳкам ёритиш қурилмалари яратишга имкон бермоқда. Айрим ҳисоблашларда эса ЭҲМ ни ҳам қўллашга тўғри келмоқда.
Кутубхоналардаги китоблар ё назарий, ё маълумотнома характерида бўлиб, ўқув режалари "Электр ёритиш" фани бўйича берилган дарс соатларининг камлиги, ўтилган маҳрузаларни ўрганишда ҳамда битирув ва курс лойиҳаларини бажаришда студентларга анча қийинчиликлар туғилиб қолишига олиб келмоқда.
Бакалаврларнинг эса айниқса, ёритиш қурилмаларини монтаж қилиш ишлари билан танишган ҳолда ишлаб чиқаришга борганда қўл келиши аниқ. Шунинг учун “Электр ёритиш” фанининг режасида кўзда тутилган бир неча бўлимларни, “Саноат корхоналарининг электр таъминоти” ва “Электр энергиясини узатиш ва тақсимлаш” фанларидаги кабелларнинг турлари, уларни ётқизиш усуллари билан танишиш каби бўлимларини чуқурроқ ўрганишга (айниқса, давлат тилидаги ўқув қўлланмаларнинг ҳозирча йўқлиги), бу қўлланманинг зарурлигига эҳтиёжнинг борлиги тажрибадан кўриниб қолди. Шуларни эътиборга олиб “Электр энергетикаси” ва айниқса “Касбий таҳлим (электр энергетикаси)” бакалавр йўналиши талабалари учун ўқитилаётган “Электр ёритиш” фанини чуқурроқ ўргатиш мақсадида, кўпроқ мустақил таҳлим беришда ишлатиш учун Атабеков В.Б. ва М.С. Живовлар томонидан русча нашр этилган, тўлдирилган ва қайта ишланган “Монтаж осветительнқх электрических установок” номли китобини таржимон юқоридаги фаннинг ўқув режасига мослаб, талабаларга амалиёт даврларида фойдаланишларига қулай бўлишини ҳисобга олиб таржима қилган.
Бу қўлланмада саноат корхоналарини лойиҳалашдаги ёруғлик ҳисоблашларининг бажариш тартиби, қоидалари, ЭҚТҚ (ПТЭ) талабларини мисоллар келтириш йўллари орқали таништиради.
Бу қўлланмадан "Электр энергетикаси", “Касбий таҳлим (электр энергетикаси)” йўналиши кундузги, сиртқи бўлим бакалавриат студентлари “Электр ёритиш“ фанини ўрганишда ва битирув малакавий ишларини бажаришда фойдаланишлари мумкин.