Erimaydigan elektrodlar bilan payvandlash

[C]+[0]=C0t
Payvandlash vannasining suyuqlangan metalli kristallanib, gaz chiqib ketishga ulgura olmasligi natijasida, metallda g'ovaklar hosil boMadi.
Payvandlash vannasining erigan metalli inert gazda erkin kis­lorod yoki suv bugMari ko‘rinishida boMgan kislorod bilan to‘yinishi mumkin. Shuning uchun payvand chokining erigan metalli kristal- lanishi davrida uglerodning oksidlanish reaksiyasini so‘ndirish uchun payvandlash vannasiga qo‘shimcha material orqali (yorda-
107

mida) kremniy va marganets kabi oksidlantiruvchi eiementlami kiritish kerak. Tarkibida yetarli miqdorda oksidsizlantiruvchilar bo‘lgan legirlangan poMatlar so‘ndiradi. Shunday qilib, himoya gazlari muhitida payvandlashda uglerodning payvand chokida g‘ovaklar hosil qila oladigan oksidlari hosil boMishini so‘ndirish va payvand chokning azotlanishini bartaraf qilish uchun payvandlash vannasiga oksidlantiruvchi elementlarni kiritish zarur [3].
Karbonat angidrid gazining himoya muhitida payvandlashda, bu gaz payvandlash vannasining erigan metallini havo kislorodi va azotidan himoya qilish bilan birga, o‘zi yoy zaryadsizlanishida parchalanib, metallni oksidlovchi boMib qoladi:
C0₂=C0+l/20₂
Fe_suyuq+l/20₂=[Fe0]
C02+Fe_SUyuq⁼[Fe0]+C0
bunda FeO - temirning temirda eriydigan chala oksidi.
Shunday qilib, inert gazlari himoya muhitida payvandlashda- gidek, bu holda ham uglerod oksidi hosil boMadi, u payvandlash vannasi metallining kristallanish jarayonida metallda g‘ovaklar hosil qiladi. Is gazi (CO) hosil boMishini so‘ndirish uchun payvandlash vannasining suyuqlangan metalliga qo'shimcha sim orqali oksidsizlantiruvchi elementlar - kremniy va marganets kiritiladi.

4. 
   Himoya gazlari muhitida payvandlash apparatlari va uskunalari
   

Himoya gazlarda yoyli payvandlash usuli bilan payvandlash ishlarini olib borish uchun texnologik jihozlar jamlanmasiga: yoy ta’minlash manbai, gaz apparaturalari, gazli magistrallari asboblari, payvandlash apparatlari (yarim avtomatlar, avtomatik payvandlash uchun osma kallaklar, payvandlash traktorlari) kiradi.
Gazli magistral jamlanmasiga: gaz balloni, qizdirgich va qurit- gich, (faqat CO2 gazi uchun), reduktor, sarf oMchagichlar va bu elementlarni payvandlash gorelkasiga ulovchi shlanglardan iborat boMadi.
Ballondan suyuq karbonat angidrid gazi chiqarilayotganda u bugManadi, gaz harorati tez pasayib ketadi. Reduktor kanallarida
namlik muzlab va muz bilan to‘ 1 ib qolmasligi uchun, reduktor va ballon ventili orasiga elektr qizdirgich o‘matiladi (1.4.6-rasm).

4. 
   rasm. Gazni elektr qizdirgich chizmasi:
   

1. 
   - korpus; 2 -g‘ilof; 3 - quvurli spiralsimon isitgich; 4 — issiqlikni saqlash izolatsiyasi; 5 - qizdiruvchi element; 6 - qisqichlar.
   

Gazni elektr qizdirgichi korpusdan (1), g‘ilofdan (2), quvurli spiralsimon isitgichdan (3), issiqlikni saqlash izolatsiyasidan (4) va qizdiruvchi elementdan (5). Qisqichlarga (6) o'zgarmas (20 V) yoki o‘zgaruvchan (36 V) kuchlanishlar uzatiladi. Gaz quvurli spiralsi­mon isitgichdan (3) o‘tib, 10...15°C haroratgacha qiziydi.