Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B


-rasm. Kommunikasion byudjet samaradorligini baholash ko’rsatkichlari



Download 3,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet91/272
Sana31.12.2021
Hajmi3,26 Mb.
#207540
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   272
Bog'liq
1502-Текст статьи-4094-1-10-20200627

10.2-rasm. Kommunikasion byudjet samaradorligini baholash ko’rsatkichlari 

 

Reklama  qilishda  foydalaniladigan  vositalar  va  ta’sir  ko’rsatiladigan  muloqot 



doirasi  o’ziga  xosliklarini  hisobga  olish  aniqroq  ma’lumotlar  beradi.  Buni  hisobga 

olgan holda reklama ta’siri samaradorligi (E

r.v

) quyidagi formula bo’yicha aniqlanishi 



mumkin: 

Р

Р

в

р

Т

в

р

Р

А

Ч

Р

Э

100


.

.

.



=

 



bu yerda R

T

 – reklama birligi tarifi, rubl; 



Маркетинг бюджети самарадорлигини баҳолаш кўрсаткичлари 

Асосий 


Қўшимча 

Натурал ва 

қиймат 

бирлигида 

сотув 

миқдори 


Натурал ва 

қиймат 


бирлигида 

сотув 


ўсиши 

Маркетинг 

бюджети 

миқдори 


Маркетинг 

бюджети 


ўсиши 

Маркетинг 

бюджети 

ва сотув 

нисбати 

Маркетинг 

бюджети 

ва сотув 

ўсиши 

нисбати 


 

Барча 


мижозлар 

Ҳар бир 


маркетинг 

тадбири 


бўйича 

янги 


мижозлар 

Ҳафтада 


(ой, йил) 

товар 


харид 

қилиш тез-

тезлиги 

Бир 


марталик 

харид 


ўртача 

миқдори 


Харид 

қилинади-

ган 

товарлар 



номенкла-

тураси 


Реклама, 

нарх ва 


бошқа 

маркетинг 

тадбирлари

ни идрок 

қилиш 

ўзига 


хосликлари 


 

196 


Ch

r.v


 – reklama ta’sirlari soni;  

A

R



 – reklama muloqot doirasi, kishi.;  

R

R



 – reklama reytingi, ball.  

Marketing 

kommunikatsiyalari 

samaradorligini 

baholashda 

qiymat 


ko’rsatkichlari  bilan  birgalikda  marketing  kommunikatsiyalari  natijalarining  natural 

o’lchovlari ham tadqiq etiladi: mijozlar soni mutlaq ko’rsatkichi va o’zgarishi, yangi 

xaridorlar  soni,  o’rtacha  xarid  hajmi,  xabardorlik,  esda  qolarlik  darajasi  va 

kommunikatsiya  harakatlariga  bevosita  yoki  bilvosita  bog’liq  bo’lgan  boshqa 

ko’rsatkichlar. 

Samaradorlikni  baholash  uchun  an’anaviy  statistik  va  buxgalteriya 

ma’lumotlari, shuningdek, muloqot doirasining e’tiborini taklif etilgan axborotga jalb 

qilish, kuzatuv va so’rov natijalariga asoslangan ko’rsatkichlar foydalaniladi. 

Masalan,  reklama  samaradorligi  belgilangan  vaqt  davrida  respondentlar 

qo’ng’iroqlari soni bo’yicha aniqlanishi mumkin: 

E

T

 = K



T

N

T



; N

T

 = N



TR

 + N


TZ

 + N


TP



N



ТР

Т

N

N

К =

 

bu yerda  



E

T

 – muloqotlar soni bo’yicha reklama samaradorligi; 



K

T

 – reklama mazmuni bilan muloqotlar ulushi; 



N

T

 – muloqotlar umumiy soni; 



N

TR

 – reklama mazmuni bilan muloqotlar soni; 



N

TZ

 – tanishlardan axborot olganlar soni; 



N

TP

 – doimiy xaridorlar soni. 



Marketing  kommunikatsiyalari  tavsifnomalarini  baholashda  ekspert  baholari 

ball  shkalasidan  foydalanish  mumkin,  chunonchi:  e’tibor  jalb  qilish  qobiliyati, 

emosional ta’sir, esda qolarlik, xabar originalligi va tasviriy yechim. 

Kommunikatsiya  byudjeti  yo’nalishlari  bo’yicha  korxona  daromad  va 

xarajatlari eng yuqori miqdorining nisbati baholashning umumiy mezoni hisoblanadi. 

«Oxirgi  so’mdan  foydalanish»  eng  chetki  samaradorlik  qonuniga  ko’ra,  agar 




 

197 


qo’shimcha  xarajatlar  miqdori  daromadlar  o’sishidan  katta  bo’lsa,  marketing 

kommunikatsiyalari xarajatlari qayta taqsimlanishi lozim. 

Xuddi  shunday  yondashuvdan  marketing  kompleksi  elementlari  rivojlanishiga 

mablag’lar  kiritish  samaradorligini  baholashda  ham  foydalanish  mumkin.  Masalan, 

aniqlanishicha,  agar  narx  bo’yicha  sotuv  moslashuvchanligi  hayotiylik  davrining 

yetuklik 

bosqichida 

bir  xil  tovarlar  uchun  reklama  bo’yicha  sotuv 

moslashuvchanligidan  20  baravar  katta  bo’lsa,  narxning  pasayishi  reklamadan 

unumliroq bo’lib chiqishi mumkin. 

Kommunikasion 

samara 


va 

reklamani 

tarqatish 

vositalari 

ta’sir 

ko’rsatkichlarini  tadqiq  etish  maqsadga  muvofiq.  Reklama  ta’siri  ko’rsatkichlarini 

tahlil qilishda iste’molchilar qamrovi, reklama reytingi, ta’sir ko’rsatish o’rtacha tez-

tezligi aniqlanadi. 

Kommunikasion  samarani  baholash  reklama  xabari  taniqlilik  va  esda  qolarlik 

darajasini  aniqlash,  tovar  haqida  xabardorlik,  reklama  muloqotlari  sonini  aniqlashni 

o’z  ichiga  oladi.  Tekshirish  reklama  xabarlarini  ishga  tushirish  dastlabki  bosqichida 

va  ulardan  foydalanish  jarayonida  amalga  oshiriladi.  Dastlabki  baholash  fokus-

guruhlarda yoki dasturiy tahlil usuli bilan amalga oshiriladi (respondentlar namoyish 

qilingan  reklama  murojaatlariga  o’zining  ijobiy  yoki  salbiy  munosabatini  bildirishi 

lozim). 

Reklamaga e’tibor darajasi shuningdek, «minimal samarali tez-tezlik» (MECh) 

nomini  olgan ko’rsatkich, ya’ni bitta sikl  davomida potensial iste’molchilar berilgan 

e’tibor darajasini ta’minlash uchun zarur bo’lgan xabarlar namoyishi eng kichik soni 

bilan  baholanadi.  Reklama  menejmenti  nuqtai  nazaridan  bunga  reklama  vositalari, 

reklama  e’loni  ko’rsatkichlari  (davomiyligi,  rangi,  hajmi)  va  reklama  strukturasi 

yordamida erishiladi. 

Masalan,  telereklamaga  e’tibor  to’g’ridan-to’g’ri  ta’sir  etish  davomiyligiga 

bog’liq bo’ladi. Eng tarqalgan reklama davomiyligi 15 va 30 soniyani tashkil qiladi. 

Agar  30  soniya  davom  etadigan  reklama  roligi  ta’sirini  birlik  sifatida  oladigan 

bo’lsak,  15  soniyali  rolikning  MECh  indeksi  0,8  ga  teng  bo’ladi,  bu  esa  uning 

samaradorligidan dalolat beradi (10.6-jadval) . 




 

198 



Download 3,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   272




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish