Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B

Quyoshdan  himoya  qiluvchi  moslamalar  qatoriga  tentlar,  markizы???, 

soyabonlar kiradi. 

Tentlar  suv  yuqmaydigan  mato  tortilgan  metall  romni  ifodalaydi.  Yig‘iladigan 

tentlar eng qulay hisoblanadi. Bunday tentni ochish va yig‘ish uchun mexanizm unga 

mato tortiladigan valik va shu valikni qo‘lda aylantiradigan yoki mexanik uzatmadan 

iborat.  Tent  vitrina  ichkarisida  tovarlar  yonida  joylashgan  hamda  quyosh  nurlari 

tushganda  uzatma  dvigatelini  ishga  tushiradigan  fotoelement  yordamida  avtomatik 

ravishda ochilishi va yopilishi mumkin. 

Vitrinalar  ustidagi  soyabonlar  vitrinalarni  quyosh  nurlari  ta’siridan  saqlash, 

---

 

316 

shuningdek,  yoritish  qurilmalari  armaturasi  va  reklama  yorug‘lik  qurilmalari 

o‘rnatish uchun mo‘ljallangan. Bundan tashqari, ular xaridorlarni qor va yomg‘irdan 

himoya qiladi. SHu sababli yog‘in-sochin kunlarda soyabonli vitrinalar reklama rolini 

o‘ynashda davom etadi. 

Zamonaviy  soyabonlar  konstruksiyalari  soddaligi  va  engilligi  bilan  ajralib 

turadi.  Soyabonlarni  jihozlash  uchun  shifer,  asbotsement  plita,  stekloplastik  kabi 

materiallar keng foydalaniladi. 

Vitrina inventari va vitrinalarni bezatish uchun materiallar 

Vitrina inventari tovarlarni vitrinada ko‘rsatish, shuningdek, ularni magazinning 

savdo zalida reklama uchun joylashtirish maqsadlarida xizmat qiladigan  moslama  va 

qurilmalarni ifodalaydi. 

Zamonaviy  vitrina  inventari  bu  –  peshtaxta,  stellaj,  podium,  turli  balandlikdagi 

kublar,  parallelepiped  va  silindrlar,  turli  konstruksiyadagi  tagliklar,  manekenlar  va 

ularning qismlari (qo‘l, oyoq, byust, bosh), shuningdek, gorka, postament, taxta, narx 

yorliqlari, tovarlarni joylashtirish uchun lotoklar, dinamik va yorug‘lik qurilmalari va 

boshqalardir. 

Vitrinalarni  bezatishda  inventarning  vazifasi  –  tovarga  makonda  ma’lum  bir 

holat berish, uni eng ifodali namoyish etishdir. 

Vitrina  inventari  oddiy  va  mustahkam  bo‘lishi,  beso‘naqay  bo‘lmasligi,  ko‘zga 

tashlanmaydigan  va  universal bo‘lishi  lozim. Vitrinani   minimal sondagi  inventarlar 

bilan bezatishdan boshlash kerak. 

Vitrinani sistematik ravishda qayta bezatish kerakligi sababli  inventar undan har 

bir  ekspozitsiyani  almashtirishda  foydalanish  mumkin  bo‘lishi  uchun  universal 

bo‘lishi  lozim.  O‘rnatish  tezligi  va  foydalanish  qulayligi,  boshqa  joyga  ko‘chirish 

mumkinligi  –  yaxshi  inventarning  muhim  jihatlaridir.  SHu  bilan  birga  inventar 

magazin  xarakteriga,  vitrinalarga,  shuningdek,  tovarning  ko‘rinishiga  aniq  mos 

kelishi lozim. 

Ko‘zga  kam  tashlanadigan  inventar  dekoratorga  vitrina  ekspozitsiyasini 

xaridorlarning  e’tibori  bevosita  tovarning  o‘ziga  qaratiladiagn  darajada  bezatishga 

imkon beradi. 

---

 

317 

Vitrina inventarini tayyorlash uchun turli materiallar qo‘llanadi, xususan: metall 

novdachalar, quvurlar,  metall tasmalar, tunuka,  yog‘och, yog‘och  va qirindi plitalar, 

pape-mashe,  fanera,  shpon,  qatlamli  plastik,  silikat  va  organik  oyna,  penoplast, 

porolon. 

Barcha  vitrina  inventarini  vazifalari,  tuzilishi  va  tayyorlash  xarakteri  bo‘yicha 

ajratish mumkin. 

Vazifalar bo‘yicha vitrina inventari quyidagilarga ajratiladi: 

universal  –  vitrinalarda  har  xil  shakldagi  (kvadrat,  silindr,  uchburchak,  kub) 

modellar  ko‘rinishida  tayyorlanadigan  oziq-ovqat  va  nooziq-ovqat  tovarlari  turli 

guruhlarini namoyish etish uchun qo‘llanadigan tagliklar, gorka, stolchalar;