Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B

Radio,  xuddi  matbuot  kabi,  axborot  agentliklari  taqdim  etadigan  axborotdan 

keng  foydalanadi. Bu axborotlar  muharrirlar tomonidan radio uchun qulay shakldagi 

matnga aylantiriladi. 

Faqat Moskva shahrining o’zitda 30 ta mahalliy va 90 ga yaqin xorijiy tele- va 

radiokompaniyalar ro’yxatdan o’tgan. 

Radio  matbuot  oldida  shunday  afzallikka  egaki,  u  aholining  kengroq 

qatlamlarini  qamrab  oladi.  Radio  avtomobilda  ketayotganda  ham,  bo’sh  vaqtda  va 

hatto ish jarayonida ham tinglanishi mumkin. 

Televidenie  ovozdan  tashqari  tasvir  ko’rinishida  ham  beriladigan  axborotlarni 

uyg’unlashtiradi. 

Moskva shahrida 80 ga yaqin xorijiy teleradiokompaniyalar o’z byurosiga ega. 

Ularning orrasida eng mashhuri CNN (Cable News Network) xususiy telekompaniyas 

hisoblanadi.  U  kabel  orqali  uzatiladigan  ko’rsatuvlar  uchun  abonent  to’lovlari  va 

reklamadan  olinadigan  daromad  hisobiga  kun  ko’radi.  Kompaniya  sutkasiga  24  sota 

ishlaydi va turli qit’alardagi 150 dan ortiq mamlakatda namoyish etiladi. 

Buyuk  Britaniyaning  mashhur  VVS  (British  Broadcasting  Corporation)  davlat 

teleradiokompaniyasi 46 dan ortiq tilda ko’rsatuv va eshittirishlar beradi. 

Internet  asta-sekinlik  bilan  ommaviy  axborot  vositalari  qatoriga  kirib 

borayotgan  nisbatan  yangi  axborot  vositasi  hisoblanadi.  Internet  orqali  matn,  ovoz, 

harakatlanayotgan rangli tasvirlar (animasiya), videodan foydalanish mumkin. Ushbu 

xalqaro  axborot  tizimidan  foydalanuvchilar  soni  kun  sayin  o’sib  bormoqda.  Agar 

1996 yil Internetga haftasiga 61 mln. kishi ulangan bo’lsa, 1998 yilda - 147 mln. kishi 

ulandi.  2015  yilga  kelib,  global  kompyuter  tarmog’idan  foydalanuvchilar  soni  ??? 

kishiga yetishi kutilmoqda. 

---

 

95 

Dlya poiska informasii v seti Internet tarmog’ida axborot qidirib topish uchun 

Word  Wide  Web  (WWW  –  butujahon  o’rgimchak  to’ri)  axborot-qidiruv  tizimi 

xizmat qiladi, u axborotlarni matndan tortib to ovoz va videotsvirlar ko’rinishigacha 

multimedia shaklida taqdim etadi. 

Internet  tarmog’idan  biznesda  foydalanish  bir-biridan  uzoq  masofada 

joylashgan  yirik  kompaniya  bo’linmalari  o’rtasida  hujjatlar  almashinish  uchun 

foydalanilgan  elektron  pochta  xizmatidan  boshlandi.  Internetdan  biznesda 

foydalanishning  navbatdagi  yo’nalishiga  aylangan  reklama  elektron  pochta  rejimida 

potensial  xaridorlarga  yuborilgan.  Internetdan  reklama  maqsadlarida  foydalanishga 

misol qilib IBM firmasini keltirish mumkin. 1996 yilning bahorida ushbu kompaniya 

Rossiya  matbuotida  o’zining  WEB-sahifasini  reklama  qilish  uchun  o’n  minglab 

dollar  mablag’  sarfladi.  Savdo  korxonalari  Internetdan  asosan  tovarlarni  reklama 

qilish  va  dialog  tarzida  savdoni  tashkil  qilish  uchun  foydalanadi.  Internet  ulgurji 

savdo sohasida keng foydalaniladi.  

Internetdan  foydalanish tijorat strukturalariga katta  miqdorda  mablag’lar tejab 

qolishga  imkon  beradi,  chunki  reklama  xarajatlari  -  60%,  poligrafiya  xarajatlari  - 

40%, maslahat xarajatlari - 50% va transport xarajatlari - 80% qisqaradi. 

Pablik rileyshnz axborot materiallari 

O’ziga nisbatan barqaror ijobiy munosabatni ta’minlash maqsadida korxonalar 

matbuotga  turli  axborot  materiallarini  muntazam  ravishda  taqdim  etib  turishi  kerak. 

Mamlakatimizning  bozor  iqtisodiyotiga  o’tishi  bilan  bozorda  ishlashning  yangicha 

tushunchalari,  atamalari  paydo  bo’ldi.  Biz  uchun  yangilik  sanalgan  PR  axborot 

materiallari paydo bo’ldi. Ular qatoriga quyidagilar kiradi: 

1.  Bekgraunder  (backgrounder)  –  sensasiya  xarakteriga  ega  bo’lmagan, 

korxona va tashkilotlardagi joriy hodisalarni aks ettiradigan axborot ma’lumotlari. Bu 

OTMda  ochiq  eshiklar  kuni  o’tkazilishi  haqidagi  xabar,  bironta  firmaning 

magazinlari  kunu-tun  ishlashi  haqida  xabar  yoki  masalan,  qurilish  materiallari 

assortimentini kengaytirish haqida xabar bo’lishi mumkin. 

2.  Nyuz-reliz  yoki  press-reliz  (new-release,  press-release)  –  matbuot  uchun 

tayyorlangan,  keng  jamoatchilik  uchun  foydali  axborot  yoki  muhim  yangilikdan 

---

 

96 

iborat bo’lgan xabar. Bu keng omma uchun qiziqish uyg’otadigan bironta muassasa, 

yirik magazin ochilishi haqida xabar bo’lishi mumkin.