Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

14.1-jadval 
Reklama tarqatish asosiy vositalarining ustunliklari va kamchiliklari
Reklama 
vositasi 
Ustunliklar 
Kamchiliklar 
Gazetalar 
Moslashuvchanlik, o‘z vaqtidalik, 
mahalliy bozorni keng qamrab 
olish, keng tan olinish, ishonch 
darajasi yuqoriligi
Qisqa vaqt mavjud bo‘lish, takror ishlab 
chiqarish sifatining pastligi, «ikkilamchi» 
o‘quvchilar muloqot doirasi kichikligi 
Televidenie
Rasm, 
ovoz 
va 
harakat 
uyg‘unlashuvi, hissiyotli ta’sir, 
jalb qilish darajasi yuqoriligi, 
qamrov kengligi
Mutlaq qiymat yuqoriligi, reklama bilan 
to‘lib ketganlik, reklama muloqoti bir 
lahzali ekanligi, maqsadli doira tanlanishi
Radio
Maqsadli 
doira 
tanlanishi, 
foydalanish 
ommaviyligi, 
geografik va demografik tanlov 
yuqoriligi, narxlar qulayligi
Faqat ovoz orqali berilishi, e’tibor jalb 
qilish darajasi televidenidan pastroq, 
reklama muloqoti bir lahzali ekanligi
Jurnallar 
Geografik va demografik tanlov 
yuqoriligi, ishonchlilik, nufuzlilik, 
takror ishlab chiqarish sifati 
yuqoriligi, uzoq vaqt mavjud 
bo‘lish, «ikkilamchi» o‘quvchilar 
soni ko‘pligi
Reklama paydo bo‘lishi va xarid joyi 
o‘rtasida vaqt oralig‘i kattaligi, befoyda 
tiraj mavjudligi, e’lonni qulay joyda dsh 
kafolatlari yo‘qligi
Tashqi reklama
Moslashuvchanlik, 
takroriy 
muloqotlar 
ko‘pligi, 
narx 
arzonligi, raqobat kuchsizligi
Maqsadli doira tanlovi yo‘qligi, ijodiy 
xarakterdagi cheklovlar 
Reklama beruvchi tanlab olingan bozor segmentida belgilangan vaqt oralig‘ida 
reklama paydo bo‘lish tez-tezligini rejalashtiradi. 
Potensial xaridorning reklama bilan mloqoti ta’sir kuchi hisobga olinadi. 
Masalan, radio orqali xabarlardan ko‘ra televidenie muloqot diorasiga ta’sir ko‘rsatish 
borasida kattaroq ta’sir kuchiga ega, chunki xaridorga ovoz va tasvir, rang va harakat 
uyg‘unligi bilan ta’sir etadi. 
Reklama dasturini ishlab chiqishning ushbu bosqichida shuningdek, muayyan 
bozor vaziyatini hisobga olib, axborotni idrok qilish nazariyasi bilimlaridan 
foydalanish ham zarur. 
Ta’sir etishning boshlang‘ich mahalida vaqt birligida yaxshiroq sifatli va ko‘proq 

---

278 
sonli reklama xabarlari berish kerak. Bu potensial iste’molchilarga reklamani sezish, 
idrok qilish va to‘liq yoki qisman o‘zlashtirish imkonini beradi. So‘ngra reklama 
intensivligi va hatto reklama e’lonlarining hajmi ma’lum darajagacha pasaytirilishi 
kerak. Qoidaga ko‘ra, tovar haqidagi dastlabki xabar faqat 30-50% adresatlarning 
e’tibor sohasidan o‘rin oladi. Ko‘proq sonli adresatlar reklamani o‘qishi uchun kamida 
uchta e’lon berish kerak.
Shunday qilib, reklama dasturini amalga oshirishning boshlanishida e’lonlarni 
ko‘proq berish, asta-sekinlik bilan ularning miqdorini pasaytirib borish, biroq reklama 
dasturi yakunlangunga qadar belgilangan doimiy darajada ushlab turish maqsadga 
muvofiq. Bunda shuni hisobga olish kerakki, yil davomida nashrlar tez-tezligi bir xilda 
bo‘lmaydi. 
Yakuniy bosqichda quyidagi shakl bo‘yicha tanlab olingan reklama vositalaridan 
foydalanish jadvalini tuzish zarur: