Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

Bozorni
segmentlash
- bozorni har biri uchun alohida tovarlar yoki 
marketing kompleksi talab qilinishi mumkin bo‗lgan xaridorlarning aniq 
guruhlariga bo‗lish, taqsimlash. 
Bozorni tadqiq etish
- 1) muntazam ravishda ishlab chiqarish bozorlarini 
(ishlab chiqarishni takomillashtirish uchun), ularning mavjud va potensial 
iste‘molchilar ehtiyojini qondirish uchun tovar va xizmatlar ishlab chiqarishni 
ta‘minlash qobiliyatini tadqiq etish. Tadqiqotlar sotuv bozori, ishchi kuchi bozori, 
kapital bozori, hamda xom-ashyo va materiallar bozorini qamrab oladi; 2) bozori 
sig‗imi, salohiyati, raqobatchilik muhiti va narx tavsifnomalari to‗g‗risidagi 
ma‘lumotlarni olish uchun bitta yoki bir nechta bozorlarning sifat va miqdoriy 
tahlili. 
Bozorning raqobatchilik haritasi
- 1) raqobatchilarini bozorda egallab 
to‗rgan o‗rniga ko‗ra tasniflash; 2) bozorda raqobatchining o‗rnini nazorat qilish 

---

331 
imkonini beruvchi raqobatchilar ulushini taqsimlash. Aniq tovar bozorlarida 
raqobatchilarning o‗rnini tahlil qilish natijasida aniqlanadi. 
Brending
- marketing kommunikatsiyalari tizimining firma stili va uning 
elementlarini ishlab chiqish, firmani raqobatchilardan ajratib turuvchi o‗ziga xos 
imijini yaratish sohasi 
Gorizontal
diversifikatsiya
- firma assortimentini ayni paytda ishlab 
chiqarilayotgan mahsulotlar bilan bog‗liq bo‗lmagan, biroq mijozlarning 
qiziqishini uyg‗otishi mumkin bo‗lgan mahsulotlar bilan to‗ldirish. 
Demping
- tovarni o‗rtacha bozor narxidan arzon, ba‘zida hatto o‗z 
tannarxidan arzon narxda sotish. Ko‗pchilik g‗arb mamlakatlarida milliy ishlab 
chiqaruvchilar 
foydasini 
himoya 
qiluvchi 
va 
aksari 
hollarda 
boshqa 
mamlakatlardan raqobatning kuchli emasligi sababli arzon narxda tovar olib 
kirishni ta‘qiqlovchi antidemping qonunlar amal qiladi.