Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

Bob bo„yicha xulosalar 
Marketing tizimi - bu qo‗yilgan maqsadlarga erishish va maqsadli bozor 
talabini qondirish uchun marketing qismlarining aniq birikuvidir. Tarkib o‗zida 
to‗rtta asosiy qism – mahsulot yoki xizmat, narx, taqsimot va siljitishlarni 
birlashtiradi. 
Marketing tizimini shakllantirish va amal qilishi aniq urab to‗rgan muhit 
ta‘sirida olib boriladi. Bu muhitga ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, madaniy, demografik 
va ekologik omillar kiradi. 
Eksport marketingi yangi xorijiy sotish bozorlarini tadqiq qilish, firma 
mahsulotlarini sotish uchun xorijiy sotish xizmatlarini tashkil qilishni ko‗zda 
tutadi. 
Import marketingi yuqori samarali xaridorlarni ta‘minlash uchun bozor 
tadqiqotlarining alohida shakllarini ko‗zda tutadi. 
Ilmiy-texnik marketing xaridning ilmiy-texnik faoliyat natijalari: patentlar va 
litsenziyalarni sotish va xarid qilish qismidagi marketing tadqiqotlari, fan-texnika 
taraqqiyoti yo‗nalishlarini o‗rganish, tegishli tomonlar patent huquqlari masalalari 
va boshqalar bilan bog‗liq. 
To‗g‗ridan-to‗g‗ri marketing kiritish marketingi o‗z ichiga xorijiy faoliyatni 
tadqiq qilish, yangi korxona ishining imkoniyatlari (biznes-reja turlari), uning 
sotish faoliyatini chuqur va har taraflama tahlil qilishni, hamda kompaniya 
manfaatlari va korxona qurilgan mamlakat qonunini hisobga olgan holda tashqi 
bozorda sotish tadqiqotlarini o‗z ichiga oladi. 
Xalqaro marketing, tashqi iqtisodiyot, tashqi savdo marketingi deb ham 
ataydilar, mahsulotni xorijda qurilgan milliy korxonalarda sotishni ko‗zda tutadi. U 
ishlab chiqarish, sotish vazifalarining juda kattaligi bilan farqlanadi, asosan ko‗p 
sonli mamlakatlar hududlarini qamrab oluvchi transmilliy kompaniyalarga javob 
beradi. 
Notijorat faoliyati sohasidagi marketing asosan, alohida tashkilot yoki alohida 
shaxsga nisbatan jamoaning ijobiy fikrini yaratish masalalari bilan bog‗liq. 

---

91 
Ijtimoiy marketingni qo‗llashning eng muhim sohasi rivojlanadigan 
mamlakatlarda oilani rejalashtirish, kariyalar va kasallarga e‘tiborni jalb qilish, 
ayrim ijtimoiy zaruriyatlarga xayriya qilishga tayyorlikni rivojlantirishdan iborat.