Ergashxodjaeva Sh. Dj., Nazarova F. M

Marketing  chora-tadbirlarining  iqtisodiy  samaradorligi  -  1)  marketing 
chora-tadbirlarini  amalga  oshirish  samarasining  (natijasi)  buning  uchun  sarflangan 
barcha  xarajatlar  miqdoriga  nisbati;  2)  marketing  majmuasining  (marketing-miks) 
samaradorlik ko’rsatkichi natural va qiymat shaklida o’lchanadi. 
Marketingda tarmoq yondashuvi - marketing tizimi sub’yektlarining nafaqat 
ikki  tomonlama  (xaridor  va  sotuvchi)  emas,  balki  ko’p  tomonlama  o’zaro  aloqalari 
jarayonini  aks  ettirish  konsepsiyasi.  Tarmoq  yondashuvi  na  sotuvchilar  va  na 
xaridorlar  o’zlariga  hamkorni  tanlash  va  ularni  almashtirishda  erkin  emas,  chunki 
resurslar  o’zgarganda  ularning  bir-biriga  qaramligi  yuzaga  keladi,  ya’ni  aloqalar 
almashuvi  buziladi  degan  fikrni  olg’a  suradi.  Marketing  tarmog’i  a’zolari  o’rtasida 
resurslar  ayirboshlash  “qaramlik”  va  “hokimlik”  manbai  xisoblanadi.  Marketing 
tarmog’i  uchta  o’zaro  bog’liq  tarkibiy  qismdan  iborat:  ishtirokchilar  (firmalar), 
resurslar  va  faoliyat  turlari.  Tarmoq  yondashuvi  resurslarning  turli  xilligi  va  ularni 
ierarxik nazorat qilishni talab qiladi. 
Marketing-miks  (marketing  majmuasi)  -  1)  marketing  tuzilishi;  marketing 
tizimining  tarkibiy  qismlari,  elementlari;  marketing  tarkib  topuvchi  jarayonlar;  2) 
marketing  xarajatlari  tuzilishi;  3)  marketing  resepti;  tovar  yoki  xizmatlarni  ishlab 
chiqaruvchidan iste’molchiga etkazib berish chora-tadbirlarining majmuaviy dasturi.