Ergashxodjaeva Sh. Dj., Nazarova F. M

Omborlarga joylashtirish 
Har  bir  firma  o’z  tovarlarni  sotish  paytgacha  saqlab  turishi  lozim  bo’ladi. 
Mahsulotni  ishlab  chiqarish  va  iste’mol  qilish  qikllari  kamdan-kam  hollarda  bir-
biriga mos kelishi sababli mahsulotlarni saqlab turish zarurati yuzaga keladi. Ko’plab 
qishloq  xo’jalik  mahsulotlari  ularga  talab  doimiy  balsada,  faqat  mavsum  davomida 
etishtirladi. Mahsulotlarni omborlarda saqlashni tashkil etish bu ziddiyatlarni bartaraf 
etishga ko’maklashadi. 
Firma mahsulotni saqlash punktlarining etarli miqdori to’g’risidagi masalani hal 
qilish  lozim.  Bunday  punktlar  qanchalik  ko’p  bo’lsa,  mahsulotni  iste’molchilarga 
shunchalik tez etkazib berish mumkin. Biroq bunda xarajatlar ham o’sadi. Mahsulotni 
saqlash  punktlari  soni  to’g’risida  qaror  qabul  qilishni  iste’molchilarga  xizmmat 
ko’rsatish  darajasi  va  taqsimot  xarajatalrini  bir-biri  bilan  bog’lagan  holda  amalga 
oshirish zarur. 
Ba’zi  firmalar  tovar  zahirasining  bir  qismini  korxonaning  yozida  yoki  unga 
yaqin  bo’lgan  joyda,  qolgan  qismini  esa  mamlakatning  turli  qismida  joylashgan 
omborlarda saqlaydi. Firma o’z omborlariga ega bo’lishi yoki ijaraga olishi mumkin. 
Firma o’z omborlariga ega bo’lganda nazorat qilish darajasi yuqori bo’ladi. Biroq bu 
holda kapital band qilib qo’yiladi, zarur hollarda esa firma turli o’zgarishlarga etarli 
darajada javob qaytara olmaydi.  Boshqa tomondan, ijaraga olinuvchi omborlar ijara 

---

 
259 
haqi  olishdan  tashqari  tovarni  yuklash,  hisob-fakturalarni  rasmiylashtirish  bo’yicha 
qo’shimcha (pulli) xizmatlar ham ko’rsatadi.  
Firmalar  tovar  uzoq  muddat  saqlanuvchi  omborlar  va  tranzit  omborlardan 
foydalanadi.  Uzoq  muddatli  saqlash  omborlarida  tovar  o’rta  va  uzoq  muddat 
davomida  saqlanadi.  Tranzit  omborlar  tovarni  turli  korxonalardan  oladi  va  iloji 
boricha tezroq belgilangan manzillarga jo’natiladi.