siyasining buzilishi infeksiyalangan balg‘amning turib qolishiga
sharoit yaratadi. Yiringli jarayon, asosan, zararlangan bronxlarda ifo-
dalangan b o ‘ladi. Bronxitlar esa tarqoq ravishda deformatsiyalangan
bronxlarga ham tarqalishi mumkin. 0 ‘pka to ‘qimasida ham o ‘zgarish-
lar bo‘ladi, bu keyinchalik sklerozga va shu zararlangan sohaning gaz
almashinuvida ishtirok etmasligiga olib keladi.
Bronxoektaziyaning uchrashi 0,5-1,7 % gacha tashkil etadi. U,
asosan, yosh bolalarda, jumladan 5 yoshgacha bo‘lgan bolalarda 50 % ni,
10 yoshgacha boigan bolalarda 70-75 % ni (hamma kasallar sonidan),
20 yoshdan oshgan bolalarda esa 8 % ni tashkil qiladi. Kasallikning
asosiy qismini orttirilgan bronxoektaziya tashkil qilib, ular yoshlikda
o ‘tkazilgan surunkali zotiljam natijasi hisoblanadi. 0 ‘tkir zotiljamning
surunkali zotiljamga o ‘tishiga quyidagi omillar sabab bo'ladi:
- kech boshlangan yoki tugallanmagan davolash;
- antibiotiklami to ‘g ‘ri qabul qilmaslik, yomon ovqatlanish;
- qo‘shimcha yo ‘ldosh kasalliklar (bronxit, gipotrofiya) va b a’zan
qizamiq, k o ‘k yo‘tal va gripp bilan bog‘liqlik.
Bunday virusli zotiljam ko'proq o ’pkaning atelektazi bilan ke-
chib, surunkali yallig‘lanishning kelib chiqishida m a’lum o ’rinni
egallaydi. Bronxoektaziya bilan kasallangan ko‘pgina bolalarda bu-
running yondosh bo‘shliqlarida (gaymorit, frontit, etmoidit) yoki
burun halqumida (tonzillit, adenoid) kasalliklar aniqlanadi. Bu in-
feksiya o ‘choqlari kasallikni uzoq va surunkali davom etishida,
o ’pka to ‘qimasida, surunkali jarayonning kelib chiqishida muhim
o ‘rin egallaydi. B a’zi hollarda bronxoektaziyalar paydo bo'lishi-
ning dastlabki bosqichi surunkali bronxit hisoblanadi. U bronxlarda
deformatsiya, peribronxial va interstitsial to ’qimalarda yallig‘lanish
rivojlanishiga olib keladi. B a’zi hollarda o ‘pka to ‘qimasidagi yal-
lig ian ish jarayoni skleroz va bronxlarda ikkilamchi deformatsi-
yaga sabab b o iad i. Orttirilgan bronxoektaziya bronxlaming yot
tanachalari hisobiga bo’lishi mumkin (ayniqsa, olib tashlanmagan
organik yot jism bo‘lsa). Bundan tashqari, orttirilgan bronxoek
taziya o ‘pka sili va spetsifik limfadenit bilan ham bog’liq. So‘nggi
paytlarda bronxoektaziyaning kelib chiqishida m e’da osti bezining
kistozli fibrozi
mukovitsidoz
katta o ‘rin tutadi deb hisoblanadi. Bunda
nasliy kasallik natijasida ovqat hazm qilish, nafas yo‘llari bezlarining
28
Do'stlaringiz bilan baham: