Eng qadimgi odamlar va ularning manzilgohlari

Afrikadagi qadimgi manzilgohlar.

• Odamzod bugungi aql-idrokva taraqqiyot darajasiga birdaniga erishgan emas. Bubir necha million yillik taraqqiyotning natijasidir.
• Bir necha million yillik taraqqiyot davrida odam avstralopitek va zinjantrop, yava odami, sinantrop, farg'ona odami, neandertal va kramonon odamlari deb bir-biridan farqlanuvclii bosqichlarni bosib o'tgan.
• Ular o'zlarining matonatli mehnatlari bilan hayot to'kinchiligiga intilganlar. Aynan mehnat tufayli odamzod o'zini saqlab qolgan. Uning bugungi qiyofadagi odamga aylanishiga sabab bo'lgan.
• Arxeolog olimlar odamzodning eng qadimgi ajdodlari suyak qoldiqlarini dastlab Janubiy va Sharqiy Afrikadan topganlar. Bundan eng qadimgi odamlar Afrikada paydo bo'lgan ekan-da, degan xulosa chiqarilmasligi lozim. Antropolog olimlar odamlarning bosh suyagi qoldiqlaridan ularning tashqi qiyofalarini tiklaganlar. Bu odamlar yashagan manzilgohlardan eng sodda mehnat qurollari qoldiqlari ham topilgan.
• Olimlar sodda bo'lsa-da dastlabki mehnat qurolini yasay olgan avstralopitek va zinjantrop odamini «ishbilarmon (uquvi bor) odam» deb ham ataganlar.
• Avstralopitek odami Janubiy Afrikada, Zinjantrop odami esa Sharqiy Afrikadagi Zinji vodiysida yashab o'tgan.
• «Ishbilarmon odam» dastlabki mehnat qurolini tosh (chaqmoqtosh)dan yasagan edi. Shuning uchun ham insoniyat tarixining boshi tosh asri (tosh davri) deb ataladi. Insoniyat tarixida tosh asri juda uzoq davom etgan.