Eng qadimgi adabiy yodgorliklar

Eng qadimgi adabiy yodgorliklar

Reja

• Mif va afsonalar
• Avesto
• «Avesto»ning mundarijasi
• O`rxun-Enasoy obidalari
• Kul Tigin bitiktoshi
• To‘nyuquq bitiktoshi

Mif va afsonalar

• Ibtidoiy kishilar tabiat hodisalari va jamiyatdagi voqealarning tub sabablarini bilmaganlar. Qadimgi zamon kishisi ham tirikchilik qiyinchiliklari, tabiat bilan kurash qiyinchiliklari ostida xo`p ezilib tortgan. Kishi tabiatdagi yashin, dovul, suv toshqini, zilzila va boshqa hodisalarning mohiyatini tushunmas, ular natijasida kelgan ofatlardan dahshatga tushar edi. U er va osmon, oy va quyosh kabilarni jonli narsalar deb tasavvur qilar, ularga topinar, ayrim hayvonlarni muqaddas deb bilar edi. Ibtidoiy kishining tasavvurida tabiatda unga «do`st» va «dushman» bo`lgan turli xil kuchlar mavjud edi. U bu kuchlarni xudolar, ruhlar, devlar, jinlar singari kuchlar sifatida tasvirlaydi. Shu xilda ibtidoiy kishi olamning paydo bo`lishi, uning mohiyati va kundalik hayot haqida o`z xayoliy tasavvurini yaratadi. Go`yo tabiatda ulug` va foydali kuchlar quyosh va suv abadiy bo`lgan o`lka hamda ofat keltiruvchi kuchlar zulmat va kulfat abadiy bo`lgan o`lka bor emish.