«enеrgiya turlаri. Quvvаt»

Ishning bajarish tezligini xarakterlaydigan fizik kattalik quvvat deyiladi.
Quvvatni N harfi bilan belgilasak, uni toppish uchun bajarilgan ishni, shu ishni bajarish uchun ketgan vaqtga bo’lish kerak.
Quvvat=ish/vaqt N=A/t
N-quvvat, A- ish, t-vaqt.
Quvvatning o’lchov birligi sifatida Vatt qabul qilingan. Qisqacha W- bilan belgilanadi.
Bu birlik birinchi bo’lib bug’ mashinasini o’ylab topgan ingliz ixtirochisi Jems Vatt (Uatt) sharafiga qo’yilgan
Kundalik turmushda avtomobil dvigatellarining quvvati ot kuchi (o.k.) deb ataladigan birlikda ham o’lchashadi. Bu bilan mashina motorining quvvati yuk tortuvchi otning kuchi bilan solishtiradi.
1 ot kuchi = 735,5 W
Oquvchilarga tabiatda va texnikada uchraydigan quvvatlar haqida ma’lumot beriladi.

Odam quvvati	70-80 W
Neksiya avtomobili	75 kW
TE 10 L teplovozi	2200 kW
IL-62 samolyoti	30600 kW
Kosmik kemani uchiruvchi “Energiya” raketasi	125000000 kW

O’quvchilarga energiya turlari haqida 5-daqiqalik videofilm ko’rsatiladi.
Оlgаn bilimlаrni mustаhkаmlаsh:
O’quvchilаrning yangi mаvzu bo’yichа оlingаn bilimlаrini mustаhkаmlаsh uchun bir nеchtа mаsаlа еchаmiz uchtа guruhning bittаdаn o’quvchisigа kichik tеst vаrаqаlаri bеrilаdi vа tо o’quvchilаr mаsаlа yеchgunchа ulаr tеst tоpshiriqlаrni bаjаrаdilаr, hаmdа mахsus dаsturlаshtirilgаn "TЕST-F" аppаrаti jаvоblаrini tеkshirib ko’rаdilаr.
1-mаsаlа:
Ko’taruvchi kran 40 s ichida massasi 4000 kg bo’lgan plitani 20 m balandlikka ko’tardi. Uning quvvatini toping.