Энергетика факультети "электр техникаси, электр механикаси ва электр технологияси" кафедраси

2. Намунавий масалаларни ечиш


Биринчи масала

Синхрон машинанинг ротор чўлғамини узунлигининг ярми I₁=342мм. Ротор чўлғами қисқа туташтирилган, стерженнинг узунлиги I_стер=190 мм, кўндаланг кесим юзаси А_стер=72мм², қисқа туташтирувчи халқанинг диаметри D_xaл=103 мм, унинг кўндаланг кесим юзаси А_хал =130 мм. Стержен ва халқа бир хил материалдан (А₁Si₁₂) тайёрланган бўлиб, солиштирма қаршилиги

Қуйидагилар топилсин:

А) статор ва ротор чўлғамларининг келтирилган қаршиликлари:
ток зичлиги
Б) агарда тток зичлиги
бўлса, чўлғамлардаги исроф;


Ечиш

а) параметрлардан фойдаланиб



Ротор чўлғамнинг келтирилган қаршилиги


б) статор чўлғамидаги исроф
P_r1=2,47J
Ротар чўлгамидаги исроф
Р₂=18,2(m_стерj²_стер + т_хлл j²_хлл)=18,2(1,12*1,92²+0,25*1,06²) = 80,2Вm


Иккинчи масала
Синхрон машина қўзғатиш чўлғами майдони шаклнинг коэффициенти k_f=1,05, ыутб щыидаги индукциянинг радиал ташкил этувчиси В_ = 0,75 Тл бщлса, хаво бўшлиғидаги қўзғотиш майдони индукцияси В_im аниылансин.
Ечиш.
Қўғотиш майдони индукцияси
В_im =k₁B₅ =1,050,75=0,79 Тл.


3. Мустақил ечиш учун масалалар


Биринчи масала
Тўрт қутбли синхрон машинанинг қуйидаги параметрлари бегилган: фазадаги ўрамлар сони  = 105, қисқартиш коэффиценти к_р = 0,951 тарқалиш коэффисенти к_т1 = 0,954 якор чўлғами токи I = 18 А. Уч фазали якор чулғами МЮК нинг асосий гармоникаси амплитудаси аниқлансин.


Иккинчи масала
Икки қутбли турбогенераторнинг қкввати S_н=31250 кВА, фаза кучланиши U_нф=6060 В бўлиб якор чўлгами МЮҚ нинг асосий гармоникаси амплитудаси топилсин.


Учинчи масала
Аён қутбли синхрон машинанинг қуйидаги параметрлари берилган: майдони шакли коэффицентлари: бўйлама ўқ бўйича к_d = 0,9 кўндаланг ўқ бўйича k_q =0,9 кўндаланг ўқ бўйича k_q = 0,58 бўйлама ўқ бўйича якор магнит майдони индукцияси В_adm =0,51 Гл кўндаланг ўқ бўйича якор магнит майдони индукцияси В_aqm = 0,38 Тл. Якор МЮК нинг бўйлама ва кўндаланг ташкил этувчилари хосил ўилинган индукциянинг асосий гармоникалари топилсин.


Тўртинчи масала
Гидрогенератор якор чўлғамидаги магнит оқимининг бўйлама ва кўндаланг ўқлар бўйича ташкил этувчилари Ф_adm = 0265 Вб ва Ф_aqm =0,05 Вб.Жуфт қутблар сони 2р = 24 фазадаги ўрамлар сони ₁ = 130, чўлғам коэффиценти k_а1 = 0,94 , генераторнинг айланиш частотаси n=125 aйл/мин магнит оқим Ф_adm ва Ф_aqm лар хосил қилган ЭЮК лар топилсин.


4. Жавоблар

1. F_am=1155 A

2. F_am=34281 A
3. B_adlm=0,459 Тл; B_aqlm=0,22 Тл;
4. E_md =7189B; E_aq = 1356,4 B