Vinil asetatning polimerizatsiya reaksiyasi.
Polivinilatsetat vinil asetatning radikal polimerizatsiyasi mahsulotidir. Ushbu jarayonning inisiatori vodorod periksdir (PV) yoki kaliy va natriy persulfatlari.
Radikal polimerlanish uch bosqichda sodir bo'ladi:
1. Qo`zg`alish
Vodorod periks ikki erkin radikalga bo'linadi:
H2O2=2OH`
Vinil asetat molekulalari qo`zg`alishni boshlaydi:
Formula
Zanjirning uzayishi
VA molekulalari ko`zg`algan molekulaga birikadi,
natijada chiziqli strukturali polimer zanjiri hosil bo'ladi:
formula
Tarmoqlangan makromolekulalar hosil bo'lishi mumkin,
Polimer zanjirini metil guruhiga va uchlamchi uglerod atomiga o'tkazishi tufayli:
Formula
Zanjirning uzilishi
Vinilatsetatning radikal polimerizatsiya jarayoni 2 usulda sodir bo'lishi mumkin: 2 radikalning o'zaro ta'siri orqali zanjirni uzilishi reaksiyasi
- rekombinatsiya; ,
zanjirning uzilishiga olib keluvchi reaksiya – nomutanosiblik(диспропорционирование).
Rekombinatsiya
Formula:
Nomutanosiblik(диспропорционирование).
Formula
1.2. Reagentlarning xossalari
PVA olish uchun quyidagi moddalar ishlatiladi: asosiy xom ashyo - vinil asetat, vodorod periks, polivinil spirti, sirka kislotasi va temir (II) sulfat.
Vinilasetat.
Vinilatsetat (sirka kislotasining vinil efiri) CH2=CH-OCO-CH3 -
xarakterli hidli shaffof rangsiz suyuqlik. Oddiy organik erituvchilarda yaxshi eriydi. Suv, spirt va uglevodorodlar kabi moddalar VA bilan azeotrop aralashmalar hosil qiladi.
VA asosiy fizik-kimyoviy xossalari 1- jadvalda keltirilgan:
Jadval 1- VA fizik-kimyoviy xossalari
xossalari
|
qiymatlari
|
Molekulyar massa, kg/kmol
|
86,09
|
Fizik holati
|
suyuqlik
|
Qaynash harorati, °С
|
72,7 °
|
Zichligi, kg/m3
|
934
|
Kimyoviy jihatdan vinil asetat odatiy vinil efirlar vakilidir:
- kislotalar va ishqorlar eritmalarida gidrolizlanib , sirka
kislotasi va asetaldegid hosil qiladi;
- Hg tuzlari ishtirokida karboksilik kislotalar bilan o'zaro ta'sirlashadi va
yangi vinil efirlarini hosil qiladi;
- yorug'lik ta'sirida radikal inisiatorlar bilan polimerlanadi,
polivinilatsetat hosil bo'ladi, vinil monomerlari bilan sopolimerlanadi.
- qo'sh bog'lilik jihatidan galogenlar, HC1, HBr, H2, sirka
kislotasi va boshqalarni biriktiradi.
Vinilatsetatning asosiy sanoatda olinishining usuli:
etilenga sirka kislotaning oksidlovchi tariqasida birikishi, Pd tuzlari ishtirokida:
CH2=CH2 + ½O2 + CH3COOH → CH2=CHOOCCH3 + H2O
Vinil asetat narkotik, umumiy toksik va
boshashtiruvchi xususiyati beruvchi, uning bug'lari ko'z shox pardaning kuyishiga olib kelishi mumkin. ChK(ПДК) = 10 mg/m3
Vodorod periks
Vodorod periks (VP) H2O2 rangsiz suyuqlik bo`lib
"metall" ta'miga ega, suvda, spirtda, efirlarda cheksiz eriydi.
Vodorod periks yaxshi erituvchi, lekin uni
konsentrlangan suvli eritmalari portlovchi hisoblanadi.
VP asosiy fizik-kimyoviy xossalari 2- jadvalda keltirilgan:
Do'stlaringiz bilan baham: |