Bolalarni masalalar tuzishga o'rgatish. Tarbiyachi birinchi mashg'ulotda bolalarga masala haqida umumiy tushuncha berib, amalda shartlar tuzish va unga savollar qo'yishni o'rgatadi.
/ Dastlab bir-ikkita masalani tarbiyachining o'zi tuzadi, bunda 't' o'zining ko'rsatmasiga binoan bolalar bajargan harakatlarni tavsiflaydi: , Akbar stolga 3 ta qalam qo'ydi. Nilufar yana 1 ta qalam olib kelibdi. Nilufar va Akbar hammasi bo'lib nechta qalam olib kelishdi?"
Bolalar Nilufar 1 ta qalam olib kelganini, hammasi bo'lib esa
ta qalam bo'lganini, 4 sonining 1 dan ko'pligini tushuntiradilar.
Tarbiyachi: ,,Men masala tuzdim, sizlar esa uni yechdinglar. Endi
biz masala tuzish va uni yechishni o'rganamiz", — deydi. Bolalar hozirgina yechgan masalani eslaydilar. Tarbiyachi bolalarga masalani qanday qilib tuzganini tushuntiradi. ,Awal stol ustiga Akbar nechta qalam qo'yganini, Nilufar nechta qalam olib kelganini, so'ngra esa Nilufar bilan Akbar nechta qalam olib kelishganini so'zlab
berdim. Siz Nilufar bilan Akbar 4 ta qalam olib kelishganini aytdingiz. Masalani yechib, siz savolgato'g'rijavob berdingiz".
Yana bitta xuddi shunday masala tuzadilar. Masala savoliga to'liq va aniq javob berish kerakligini ta'kidlash muhimdir. Agar bola biror narsani o'tkazib yuborsa, masalan, faqatgina narsaning miqdori haqida gapirsa (,,4 ta qalam"), u holda tarbiyachi undan qanday qalamlar haqida so'z borayotganini so'raydi.
Quyidagi shakllarni qog'ozni buklash yo'li bilan hosil qiling.
\»3L
Chinni gullar va lolalar hammasi bo'lib nechta?!!
Lolalar chinni gullardan nechta kam? Chinni gullar lolalardan nechta ko'p?
Masala tuzilishi bilan tanishish. Masala tuza bilish ko'nikmasi uning tuzilishini o'zlashtirib olish uchun zamin yaratadi. Bolalar masala tuzilishi bilan ikkinchi yoki uchinchi mashg'ulotda tanishadilar: ular masalada shart va savol borligini bilib oladilar, masala shartida kamida 2 ta son bo'lishligi alohida ta'kidlanadi.
Tarbiyachi bolalarga murojaat qilib: ,,Men hozir sizlarga masalada nima haqida gapirilishini so'zlab beraman, siz bo'lsangiz men aytgan narsalarning hammasini ko'rsatasiz". Bolalar stolning chap tomoniga 2 ta ayiqcha, o'ng tomoniga 2 ta ayiqcha qo'ydilar. Stolga hammasi
Kichik sonni hosil qilish bir sJlning tarkibida o'zidan kichik
2 ta son borligini 10 ichida ko'rsaflsh. Awal 5 sonini 2 ta kichik songa ajratiladi. 2 ta kichik sondan 5 sonini hosil qilish ko'rsatiladi. Doskaga ikki tomoni har xil doirachalar terib qo'yiladi. 5 ta qizil doiracha qo'yiladi. Oxirgi doirachaning orqasi aylantirib qo'yiladi.
sonini 4 ta qizil va 1 ta yashil doirachadan hosil qildik. 4 va 1 barobar 5 deydi, tarbiyachi. Bolalarga qizil doirachalarning sonini ko'rsatuvchi raqamni ko'rsating, yashil doirachalarning sonini ko'rsatuvchi raqamlarni ko'rsating, deyiladi. Bolalar, 4 va 1 raqamlarini ko'rsating, deyiladi. Bolalar 4 va 1 raqamlarini ko'rsatadilar. Tarbiyachi 4 qo'shuv 1 barobar 5, keling, yozib qo'yamiz, deydi. Tarbiyachi doskada, bolalar stollarida ,,yozadilar". Keyin 3 va 2, 2 va 3, 1 va 4 variantlari ko'rsatiladi hamda yoziladi. (4 qo'shuv 1 barobar 5, 3 qo'shuv 2 barobar 5, 1 qo'shuv 4 baxpbar 5). Bu murakkab vazifa bo'lgani uchun mustaqil nufchqlarda, daftarga chizishda, o'yinlarda mustahkamlanadi.
rf, O'yin usuli. Tarbiyachi 5 ta toshchani 2 qo'liga bo'lib ushlaydi. Bolalar o'zlaricha chap qo'lda 2 ta, o'ng qo'lda 3 ta deb topadilar. Agar biron bir bate 1 ta ^|ipj|afa 5 ta, ikkinc^pjliJ| ta ham yo'q desa, buni albajaa yozfl^flflftjSLkerak: 5 qo^|i%| barobar 5.
Bu o'yinni boshqacha ham o'ynash mumkin. Masalan, bir qo'lidagi toshchalarni ko'rsatib, ikkinchi qo'limda qancha, deb so'rash mumkin.
H A A A A A 0
Do'stlaringiz bilan baham: |