Əliyeva Mahirə Ağacəfər qızına


Гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын мцдафияси



Download 1,58 Mb.
bet24/57
Sana21.02.2022
Hajmi1,58 Mb.
#2955
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   57
1.3. Гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын мцдафияси
Щазырда бяшяриййятин цзляшдийи яn aьrыlы, щям дя щялли ваъиб problemlяrdяn bиrи дя qaчqыn vя mяcburи kючkцnляр problemиdиr.
Ermяnиstan Республикасынын tяcavцzц nяtиcяsиndя юлкямизя vя xalqыmыza юlчцyяgяlmяz maddи vя mяnяvи zяrяr vurulmuш, torpaqlarыmыzыn 20 faиzи ишьal olunmuш, 250 мин няфярдян артыг азярбайъанлы юз тарихи йурдундан - индики Ермянистан Республикасынын яразисиндян, 750 мин няфяр ися Азярбайъан Республикасынын айрылмаз тяркиб щиссяси олан Даьлыг Гарабаьын вя ятраф йедди районунун ишьал едилмяси нятиъясиндя мисилсиз ишэянъяляря вя гейри-инсани ряфтара мяруз галараг юз ата-баба йурдларындан зоракылыгла говулараг дидярэин салынмышлар. Нятиъядя bиr mиlyon soydaшыmыz - юlkя яhalиsиnиn hяr sяkkиz nяfяrиndяn bиrи qaчqыna vя mяcburи kючkцnя чevrиlmишдир.
Ишьал нятиъясиндя 20 мин няфярдян артыг азярбайъанлы ермяни силащлы бирляшмяляри тяряфиндян гятля йетирилмиш, 5.100 няфярдян артыг инсан ясир вя эиров эютцрцлмцш, иткин дцшмцш, 50.000 няфярдян артыг адам ися ялил олмушдур.
Бейнялхалг гурумларын, дцнйа иътимаиййятинин эюзц юнцндя бу щадисяляря икили стандартларла, гярязли мювгелярдян йанашма нятиъясиндя Ермянистан Республикасы щяля дя няинки юлкямизин ярази бцтювлцйцнц таныйан вя БМТ тяряфиндян 1993-ъц илдя гябул олунмуш 4 мялум гятнамянин тяляблярини йериня йетирмир, ейни заманда дцнйа бирлийинин бярабярщцгуглу цзвц олан суверен Азярбайъан Республикасына гаршы ишьалчылыг вя террорчулуг сийасятиндян ял чякмир. Нятиъядя бир милйондан артыг инсанын бейнялхалг щцгугла танынмыш бир чох щцгуг вя азадлыглары позулмагда давам едир.
Дювлят тяряфиндян mяcburи kючkцnlяrин problemlяrиnин hяllиnя yюnяlmиш мцщцм tяdbиrlяr hяyata keчиrиlmяkdяdиr.
Беля ки, 2005-ъи ил 3 ийун тарихиндя Бакы шящяриндя Азярбайъан Республикасы иля Бейнялхалг Инкишаф Ассосиасийасы арасында «Инкишаф кредити щаггында» Сазиш (Мяъбури кючкцнлярин игтисади инкишафына йардым лайищяси), щямин Ассосиасийа иля Азярбайъан Республикасынын Мяъбури Кючкцнлярин Сосиал Инкишаф Фонду арасында ися «Лайищя Сазиши» (Мяъбури кючкцнлярин игтисади инкишафына йардым лайищяси) имзаланмыш вя Азярбайъан Республикасынын 2005-ъи ил 20 сентйабр тарихли ганунлары иля тясдиг едилмишдир.
«Ящалинин бязи тябягяляринин сосиал мцдафиясинин йахшылашдырылмасы щаггында» Азярбайъан Республикасы Президентинин 2005-ъи ил 1 март тарихли Фярманына ясасян, ящалинин бязи тябягяляринин, о ъцмлядян мяъбури кючкцнлярин вя мяскунлашмамыш гачгынларын сосиал мцдафиясинин йахшылашдырылмасы, онлара коммунал, няглиййат вя диэяр хидмятляр цзря верилян эцзяштлярин мцвафиг мцавинятлярля явяз олунмасы иля ялагядар 25.000 манат мябляьиндя айлыг мцавинят мцяййян едилмишдир.
«Азярбайъан Республикасынын 2005-ъи ил дювлят бцдъяси щаггында» Азярбайъан Республикасы Ганунунун тятбиг едилмяси щаггында» Азярбайъан Республикасы Президентинин 2004-ъц ил 24 декабр тарихли Фярманына ясасян, Азярбайъан Республикасы Гачгынларын вя Мяъбури Кючкцнлярин Ишляри цзря Дювлят Комитясиня гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин йемяк вя мяскунлашдырылмасы хяръляри 364,2 милйард манат мябляэиндя вясаит айрылдыьы щалда, сонрадан юлкя президентинин 2005-ъи ил 7 апрел тарихли нювбяти Фярманы иля щямин вясаит 10 милйард манат артырылмышдыр.
Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Фондунун 2005-ъи ил бцдъясиндя дя гачгын вя мяъбури кючкцнлярин сосиал-мяишят вя мяскунлашма мясяляляри иля баьлы бир сыра тядбирлярин малиййяляшдирилмяси мягсяди иля 202 милйард манат айрылмышдыр.
Азярбайъан Республикасы Президентинин 2005-ъи ил 30 август тарихли Сярянъамы иля тясдиг едилмиш «Азярбайъан Эянълийи Дювлят Програмы (2005-2009-ъу илляр)» цзря щяйата кечириляъяк тядбирляр сырасында гачгын вя мяъбури кючкцн эянълярин асудя вахтынын сямяряли тяшкил едилмяси, онлар арасында йарадыъы эянълярин ашкар едилмяси вя габилиййятляринин инкишаф етдирилмяси мягсяди иля мцвафиг дюврдя Эянъляр, Идман вя Туризм, Мядяниййят назирликляри, Гачгынларын вя Мяъбури Кючкцнлярин Ишляри цзря Дювлят Комитяси тяряфиндян «Гачгын вя мяъбури кючкцн эянълярин йарадыъылыг фестиваллары»нын кечирилмяси нязярдя тутулмушдур.
Азярбайъан Республикасы Назирляр Кабинетинин 2005-ъи ил 3 феврал тарихли гярары иля тясдиг едилмиш «Азярбайъан Республикасында хцсуси гайьыйа ещтийаъы олан (саьламлыг имканлары мящдуд) ушагларын тящсилинин тяшкили цзря Инкишаф програмы (2005 - 2009-ъу илляр)» «Аддым-Аддым» технолоэийасы цзря мяъбури кючкцнлярин мяскунлашдыьы яразилярдя тяшкил едилмиш ушаг баьчаларында хцсуси тяърцбя кечмиш тярбийячиляр вя ибтидаи синиф мцяллимляри цчцн 67-72 саатлыг семинарларын тяшкили нязярдя тутулмушдур.
«Бцдъядян малиййяляшдирилян мцяссисялярдя, тяшкилатларда чалышмыш вя юзляриндян асылы олмайараг иш йерляриндян мящрум олмуш мяъбури кючкцнлярин щяйат шяраитинин йахшылашдырылмасы тядбирляри щаггында» Назирляр Кабинетинин 1994-ъц ил 10 май тарихли гярарынын 2-ъи бяндинин мцддяти 2006-ъы ил йанварын 1-дяк узадылмыш вя Малиййя Назирлийиня, щямчинин мцвафиг иъра щакимиййяти органларына бцдъядян малиййяляшдирилян мцяссися вя тяшкилатларда ишлямиш, лакин юзляриндян асылы олмайан сябябляря эюря ишля тямин едилмямиш мяъбури кючкцнляря ямяк щагларынын верилмясинин тямин едилмяси тапшырылмышдыр.
Ютян дюврдя qaчqыn vя mяcburи kючkцnlяrиn kompakt mяшkullaшdыqlarы regиonlarda kичиk mцяssиsяlяrиn vя fermer tяsяrrцfatlarыnын yaradыlmasы, elяcя dя иnfrakstrukturun yaxшыlaшdыrыlmasы mяqsяdиlя bиr neчя pиlot layиhяlяrин hazыrlanараг beynяlxalq tяшkиlatlara tяqdиm olunмасы бу гябилдян олан инсанларын мяшьуллуьунун тямин едилмясиня ялверишли кюмякдир.
Гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын мцдафияси Мцвяккилин фяалиййятинин ясас истигамятляриндян бири кими даим онун диггят мяркязиндя олмушдур.
Мцвяккилин гачгын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын мцдафияси сащясиндяки фяалиййяти nяtиcяsиndя бир сыра сялащиййятли dюvlяt orqanlarыnыn диггяти гайьыйа бюйцк вя ардыъыл ещтийаъы олан бу инсанларын вязиййятиня cяlb edиlмишдиr. Мцвяккил мцхтялиф вахтларда она мцраъият етмиш бир чох гачгын вя мяъбури кючкцнляри гябул етмиш, бу инсанларын мцяййян проблемляринин щяллиндя онлара йардымчы олмушдур.
Mяcburи kючkцnlяrдян дахил олан, щабеля онларла гачгын дцшярэяляриндя вя йени гясябялярдя кечирилмиш мцнтязям эюрцшляр заманы тягдим едилян шикайятлярин тящлили эюстярир ки, кянд районларында мяскунлашмыш мяъбури кючкцнляри даща чох ишсизлик проблеми, сащибкарлыг фяалиййяти иля мяшьул олмаг цчцн эцзяштли kredиtин алынмасындакы чятинликляр, якин цчцн торпаг сащясинин айрылмасы, su иля тящъизат наращат едир. Шящярлярдя вя район мяркязляриндя мяскунлашмыш мяъбури кючкцнляр ися мянзил-мяишят шяраитиндян шикайятлянирляр.
Мясялян, Эянъя шящяриндя мяскунлашмыш, Кялбяъяр районундан мяъбури кючкцн Щ. (2458-05) вя гейриляри Мцвяккиля мцраъият едяряк мяскунлашдыглары йатагханада онларын отаьа ещтийаълары олмаларына бахмайараг, бошалмыш отагларын коллеъин директору вя коменданты тяряфиндян диэяр шяхсляря сатылдыьыны билдирмишляр. Мцвяккил шикайятдя якс етдирилмиш щалларын йохланылмасы мягсяди иля Эянъя Шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысына мцраъиятиндян сонра Эянъя Дювлят Щуманитар Коллеъинин 2 сайлы йатагханасында бошалмыш 5 отаглы мянзил Зянэилан районундан олан мяъбури кючкцн аилясиня, онун истифадясиндя олан бир йашайыш отаьы вя йардымчы сащя ися яризячинин аилясиня, диэяр отаг ися аиля вязиййяти нязяря алынараг диэяр мяъбури кючкцня верилмишидр.
Сумгайыт шящяриндяки 4 сайлы Пешя Лисейиндя мяскунлашмыш мяъбури кючкцнляр Я. вя гейриляри (3855-05) Мцвяккиля мцраъият едяряк мяскунлашдырылдыглары мяктяб бинасынын идман залынын бетон юртцкляринин бир щиссясинин гяфлятян учдуьуну, щямин бинанын гяза вязиййятиндя олмасы нятиъясиндя сакинлярин тящлцкя алтында галдыгларыны, бунунла баьлы Сумгайыт Шящяр Иъра Щакимиййятиня вя диэяр аидиййяти органлара мцраъиятляринин нятиъясиз галдыьыны вя узун мцддятдир ки, щеч бир тядбир эюрцлмядийини билдирмишляр. Мцвяккилин шикайятдя якс етдирилмиш щалларын йохланылмасы мягсяди иля Сумгайыт Шящяр Иъра Щакимиййятиня мцраъиятиндян сонра гейд олунан бинада тямир вя бярпа ишляриня башланылмыш, орада мяскунлашмыш мяъбури кючкцнляр лисейин тямир олунмуш тядрис отагларына кючцрцлмцшляр. Ялавя олараг билдирилмишдир ки, лисейин гяза вязиййятиндя олан щиссясинин тямириня даир лайищя-смета сянядляри щазырланыр вя сянядляшмя ишляри баша чатдырылдыгдан сонра тямир ишляриня башланылаъагдыр.
Йемяк хяръи, щабеля диэяр мцавинятлярин верилмяси иля баьлы шикайятляря раст эялинир. Эоранбой районунда мяскунлашмыш, Кялбяъяр районундан мяъбури кючкцн И. (5895-05) Мцвяккиля мцраъият едяряк кюрпя гызына йемяк хяръи цчцн айлыг мцавинятин верилмядийини билдирмишдир. Мцвяккилин шикайятдя якс етдирилмиш щалларын йохланылмасы мягсяди иля Гачгынларын вя Мяъбури Кючкцнлярин Ишляри цзря Дювлят Комитясиня мцраъиятиндян сонра 2005-ъи илин нойабр айындан яризячинин ушаьынын ады Кялбяъяр Район Иъра Щакимиййятиндя айлыг йемяк хяръи мцавиняти сийащысына дахил едилмишдир.
Истяр ермяни миллятчи-екстремист гцввяляринин зоракылыьы нятиъясиндя Ермянистан республикасындакы юз доьма ата-баба оъагларындан говулмуш гачгынларын, истярся дя Ермянистан Республикасынын Силащлы Гцввяляри тяряфиндян Даьлыг Гарабаьын вя ятраф йедди районунун ишьал едилмяси нятиъясиндя мисилсиз ишэянъяляря вя гейри-инсани ряфтара мяруз галараг йурд-йуваларындан зоракылыгла говулараг дидярэин салынмыш мяъбури кючкцнлярин бир щиссяси щямин зоракылыг вя ишьал нятиъясиндя даьылмыш ямлакларынын Ермянистан щюкумяти тяряфиндян эери гайтарылмасында кюмяклик эюстярилмяси хащиши иля мцхтялиф вахтларда Мцвяккиля мцраъият етмишляр. Мясялян, Bakы шяhяriндян яризячи Д. (5775-05) Мцвяккиля мцраъият едяряк ermяni iшьalчыlarы tяrяfindяn daьыdыlmыш яmlakыnn geri qaytarlmasыnдa kюmяklik gюstяrilmяsiни хащиш етмишдир.
Мяъбури кючкцнлярин мяскунлашдырылмасы, онларын мянзил шяраитинин йахшылашдырылымасы просеси ня гядяр чятиндирся, ев вя мянзилляри, хцсуси мцлкиййятиндя олан тикилиляри мяъбури кючкцнляр тяряфиндян зябт олунмуш вятяндашларын цзляшдикляри проблемляр бир о гядяр аьырдыр.
«Мяъбури кючкцнлярин вя онлара бярабяр тутулан шяхслярин сосиал мцдафияси щаггында» Азярбайъан Республикасы Ганунунун 5-ъи маддясиндя эюстярилир ки, мяъбури кючкцнлярин мцстягил олараг мцвяггяти мяскунлашмасына о щалда йол вериля биляр ки, бу, диэяр шяхслярин щцгугларыны вя гануни марагларыны позмасын. Беля щаллар мювъцд олдугда мцвафиг иъра щакимиййяти органлары мяъбури кючкцнлярин щямин йашайыш мянтягяси дахилиндя башга йашайыш сащясиня кючцрцлмясини тямин етмялидирляр. Буна бахмайараг, сялащиййятли дювлят структурлары бир чох щалларда бу проблеми ганунвериъиликля мцяййян едилмиш гайдада щялл етмирляр. Одур ки, бунунла баьлы мящкямя гятнамяляри дя демяк олар ки, иъра едилмямиш галыр.
Азярбайъан Республикасы Конститусийасынын 13-ъц маддясиня ясасян, Азярбайъан Республикасында мцлкиййят тохунулмаздыр вя дювлят тяряфиндян мцдафия олунур, 29-ъу маддядя ися эюстярилмишдир ки, щяр кясин мцлкиййят щцгугу вардыр, бу щцгуг, о ъцмлядян хцсуси мцлкиййят щцгугу ганунла горунур вя щеч кяс мящкямянин гярары олмадан мцлкиййятиндян мящрум едиля билмяз. Дювлят ещтийаълары вя йа иътимаи ещтийаълар цчцн мцлкиййятин юзэянинкиляшдирилмясиня йалныз габагъадан онун дяйярини ядалятли юдямяк шярти иля йол вериля биляр.
Мяъбури кючкцнлярин щцгугларына щюрмятля йанашмаг, онларын мянзил шяраитини йахшылашдырмаг цчцн тядбирляр эюрмяк ня гядяр ваъибдирся, вятяндашларын Азярбайъан Республикасынын Конститусийасы иля мцяййян едилмиш мцлкиййят щцгугларыны да горумаг дювлятин али мягсядляриндян биридир.
Бакы шящяриндян яризячи К. вя гейриляри (1877-05) Мцвяккиля мцраъият едяряк Йасамал районундакы «Йени Йасамал - 2”» йашайыш массивиндяки 10 сайлы кооператив евдяки мянзиллярин онлара мяхсус олмасына бахмайараг, 1998-ъи илдян мяъбури кючкцнляр тяряфиндян зябт едилдийини, бу сябябдян юзляринин узун мцддятдир ки, кирайядя йашадыгларыны, мянзилляринин бошалдылмасы цчцн мцвафиг органлара мцраъиятляринин нятиъясиз галдыьыны билдирмишляр. Мцвяккил шикайятдя якс етдирилмиш щалларын йохланылмасы иля баьлы Ядлиййя Назирлийиня мцраъиятиня верилмиш ъавабда билдирилмишдир ки, щямин евдяки 39 мянзилин бошалдылмасы щаггында Йасамал Район Мящкямя Нязарятчиляри вя Мящкямя Иърачылары Шюбясиня иъра вярягяляри дахил олмушдур ки, щямин мящкямя гятнамясинин реал иърасыны тямин етмяк мягсяди иля бу мянзилляр бошалдылараг сащибляриня гайтарылмалыдыр. Щабеля апарылмыш арашдырмалар нятиъясиндя щямин мянзилляри зябт етмиш гачгынларын бир чохунун Йасамал району яразисиндя гейдиййатларынын олмадыьы, ейни заманда онларын гейдиййатда олдуглары диэяр яразилярдя йашайыш сащяси иля тямин олундуглары мялум олмушдур.
Азярбайъан Республикасы Назирляр Кабинетинин 1999-ъу ил 24 декабр тарихли 200 нюмряли гярары иля тясдиг едилмиш «Мяъбури кючкцнлярин башга йашайыш сащясиня кючцрцлмяси Гайдасы»на ясасян мцвяггяти мяскунламыш мяъбури кючкцнляр диэяр шяхслярин мянзил щцгугуну поздугда, онлар щямин йашайыш мянтягяси яразисиндя зярури тялябляря ъаваб верян йашайыш сащяси иля тямин олунурлар вя мяъбури кючкцн аиляринин башга йашайыш сащясиня кючцрцлмяси Азярбайъан Республикасы Гачгынларын вя Мяъбури Кючкцнлярин Ишляри цзря Дювлят Комитяси иля разылашдырараг мяъбури кючкцнлярин мяскунлашдыглары шящяр вя район иъра щакимиййятли органларынын тяшкил етдийи комиссийа тяряфиндян щяйата кечирилир.
Мцвяккил мясялянин ъиддилийини нязяря алараг Гачгынларын вя Мяъбури Кючкцнлярин Ишляри цзря Дювлят Комитясиня, Йасамал район вя Бакы шящяр иъра щакимиййятляриня мцраъият едяряк щямин мяъбури кючкцнлярин гейдиййатда олдуглары йерляря кючцрцляряк мцвафиг мянзиллярин бошалдылмасы йолу иля мясялянин щяллиндя кюмяк эюстярилмясини хащиш етмишдир. Дювлят органларындан Мцвяккиля верилмиш ъавабда ися эюстярилмишдир ки, Азярбайъан Республикасы Президентинин 2004-ъц ил 1 ийул тарихли, 298 сайлы сярянъамына ясасян, мяъбури кючкцнляр юз доьма йурдларына вя евляря кючцрцлянядяк мцлкиййятиндян асылы олмайараг, 1992-1998-ъи иллярдя мцвяггяти мяскунлашдыглары ичтимаи биналардан, мянзиллярдян, торпаг сащяляриндян вя диэяр обйектлярдян чыхарылмасы щаллары йолверилмяздир.
Бакы шящяриндян яризячи Л. (1242-05), щабеля бир чох диэяр яризячиляр Мцвяккиля ейни проблемля баьлы мцраъият етсяляр дя, ъидди сосиал проблем сявиййясиня галхмыш бу мясялянин щялли иля баьлы ялагядар дювлят органлары тяряфиндян щеч бир иш эюрцлмямишдир.
Мцвяккилин мцдахиляси нятиъясиндя гачгынларын фярди йашайыш евинин тикинтиси цчцн торпаг сащясинин айрылмасы иля баьлы шикайятляри цзря эюрцлмцш тядбирляр нятиъясиндя Мцвяккил бир сыра щалларда онлара торпаг айрылмасына наил олмушдур.
Мясялян, Бакы шящяриндян яризячи Я. (5009-05) Мцвяккиля мцраъият едяряк Ермянистан Республикасындан гачгын дцшдцйцнц, 1996-ъы илдян эцзяштли торпаг нювбясиндя олдуьуну, лакин торпаг сащяси иля тямин едилмядийини, мясяля иля баьлы сялащиййятли органлара, о ъцмлядян Сураханы Район Иъра Щакимиййятиня мцраъиятляринин нятиъясиз галдыьыны билдирмишдир. Мцвяккилин щямин районун иъра щакимиййятиня мцраъиятиндян сонра яризячийя Зыь бялядиййяси тяряфиндян торпаг сащяси айрылмышдыр.
Мяъбури кючкцнлярин ямяк щцгугунун тямин едилмяси иля баьлы да Мцвяккилин сялащиййятли дювлят органларына мцраъиятляри диггятдян кянарда галмамышдыр.
Бакы шящяриндя мяскунлашмыш, Аьдам районундан мяъбури кючкцн Я. (397-05) Мцвяккиля мцраъият едяряк ишлядийи Аьдам шящяр 6 сайлы орта мяктяби тяряфиндян она 2002-2003-ъц илляр цзря олан галыг ямяк щаггы боръунун юдянилмядийини, бунунла баьлы Аьдам Район Тящсил Шюбясиня мцраъиятляринин нятиъясиз галдыьыны, ейни заманда мясяля иля баьлы Тящсил Назирлийиня эюндярдийи шикайятин бахылмасы цчцн район тящсил шюбясиня эюндярилмясиня бахмайараг, ямяк щаггы боръунун юдянилмяси цчцн щеч бир тядбир эюрцлмядийини вя ъавабсыз галдыьыны билдирмишдир. Мцвяккилин шикайятдя якс етдирилмиш щалларын йохланылмасы мягсяди иля Тящсил Назирлийиня мцраъиятиндян сонра назирлик тяряфиндян эюрцлян тядбирляр нятиъясинддя 2002-2003-ъц илляр цчцн яризячийя олан ямяк щаггы боръу там юдянилмишдир.
Ютян дювр ярзиндя Мцвяккил дяфялярля mяcburи kючkцnlяrиn mяskunlaшdыьы Saatlы, Sabиrabad, Bиlяsuvar, Бейляган, Аьъабяди, Бярдя районларындакы дцшярэялярдя, щабеля Fцzulи районунда salыnmыш «Qayыdыш»” qяsяbяlяrиnдя олмуш, мяъбури кючкцнлярля эюрцшмцш, онларын мяишят шяраити вя vяzиyyяtи, щабеля чяtиnlиklяrи иlя, тящсилин вязиййяти, сящиййянин тяшкили мясяляляри иля maraqlanмыш, бу эюрцшляр просесиндя ашкар едилмиш problemlяrиn щялли иля баьлы сялащиййятли дювлят органларына тяклифляр эюндярмишдир.
Mцvяkkиl Азярбайъан Республикасынын Mиllи Mяclиsиня кечирилян seчkиlяr яrяfяsиndя Bиlяsuvar rayonu яrazиsиndя salыnmыш, яsasяn Cяbrayыl rayonundan olan mяcburи kючkцnlяrиn mяskunlaшdыьы 3 saylы qяsяbяnиn klub иcma mяrkяzиndя semиnar keчиrмишдир. Bu semиnarda Azяrbaycan Respublиkasы Nazиrlяr Kabиnetи Aparatыnыn, Qaчqыnlarыn vя Mяcburи Kючkцnlяrиn Ишlяrи цzrя Dюvlяt Komиtяsи Aparatыnыn нцмайяндяляри, mяntяqя seчkи komиssиyalarыnыn sяdrlяrи, mяcburи kючkцnlяr vя кцтляви информасийа васитяляринин нцmayяndяlяrи ишtиrak etmишlяr. Semиnarыn яsas mяqsяdи yerlяrdя seчkи hцququ, sяsvermя qaydalarы, mцшahиdячиlяrиn hцquq vя vяzиfяlяrи barяdя maarиflяndиrиlmя ишиnиn aparыlmasы, eynи zamanda яhalиnиn шяxsиyyяt vяsиqяlяrи vя seчиcи vяsиqяlяrи иlя tяmиn olunmasы, цmumиyyяtlя, seчkиlяrя hazыrlыьыn vяzиyyяtиnиn юyrяnиlmяsи olmuшdur. Мцвяккил гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын тямин едилмяси вязиййятинин йахшылашдырылмасы истигамятиндя дювлятин щяйата кечирдийи тядбирлярдян эениш данышмыш, ейни заманда онларын щцгугларынын мцдафияси истигамятиндя Мцвяккилин Апаратынын фяалиййяти щаггында мялумат вермиш, ишtиrakчыlara Мцвяккил тясисаты тяряфиндян hazыrlanmыш hцquqи яdяbиyyat paylanmышdыr. Мцвяккил tяdbиrdяn sonra ona mцracияt edяn мяъбури кючкцнляrи qяbul etmишдир. О, vяtяndaшlarыn seчkи hцquqlarыnыn tяmиn olunmasы vяzиyyяtи иlя maraqlanmыш, mяntяqя seчkи komиssиyalarыna baxыш keчиrmиш, seчиcи sиyahыlarына бахмыш, komиssиya цzvlяrи иlя sюhbяt zamanы mцvafиq tюvsиyяlяr vermишdиr. Эюрцш чярчивясиндя bиr neчя mяcburи kючkцn aиlяsиnдя олан Mцvяkkиl onlarыn ehtиyac вя problemlяrиnи юyrяnmишди. О, qяsяbя mяktяblяrиndя mцяllиm vя шagиrdlяrlя gюrцшmцш, dяrs prosesиndя ишtиrak etmиш, шagиrdlяrиn arzu vя иstяklяrиnи dиnlяmиш, бу заман мяktяblяrdя dяrslиklяrиn, tяdrиs avadanlыьыnыn, hяmчиnиn kompцterlяrиn, иdman qurьularыnыn vя lяvazиmatыnыn чatышmaшdыьы vя bиr sыra dиgяr problemlяr олдуьуну aшkar edиlmишdиr. Мяktяbяqяdяr tяrbиyя mцяssиsяlяrиndя uшaqlarыn vяzиyyяtи, sяhhяtи, qиdalanmasы иlя maraqlanmаг мягсяди иля uшaq baьчalarыnda da олан Мцвяккил tяrbиyячиlяrlя vя uшaqlarla gюrцшmцш, онларын проблемлярини динлямиш, юz tюvsиyяlяrиnи vermишдир. Mцvяkkиl, hяmчиnиn 4 saylы qяsяbяdяkи mяrkяzlяшdиrиlmиш xяstяxanaya da baш чяkmиш, tиbb personalы vя sяhиyyя mцяssиsяsиnиn rяhbяrlиyи иlя sюhbяt etmиш, doьum шюbяsиndя dцnyaya yenиcя gюz aчmыш kюrpяlяrиn vяzиyyяtи иlя maraqlanmышdыr.
Мцвяккил BMT-нин Инкишаф Pрограмы, БМТГАК, UNИCEF, UNИFEM, Norveч Qaчqыnlar Шurasы, Bейнялхалг Qырмызы Xач Kомитяси vя диэяр бейнялхалг гурумларла ямякдашлыг ялагяляриндя гачгын вя мяъбури кючкцнлярин дя проблемлярини юня чякмиш, щямин бейнялхалг гурумлары бу гябилдян олан инсанларын щцгугларынын мцдафияси сащясиндя дя бирэя сяйляр эюстярмяйя дявят етмишдир.
Гейд едилян ямякдашлыьын тяркиб щиссяляриндян бири кими Мцвяккилин Апаратынын ямякдашлары, хцсусиля дя Гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын мцдафияси секторунун ишчиляри цчцн маарифляндирмя семинарларынын кечирилмяси, гачгын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын даща сямяряли мцдафиясинин тяшкили бахымындан бу сащядя бейнялхалг щцгугун апарыъы сянядляринин юйрянилмяси мцщцм ящямиййят кясб едир.
2005-ъи ил 22 сентйабр тарихиндя «Bейнялхалг Qырмызы Xач Kомитясинин (BQXK) fяalиyyяtи vя Beynяlxalq щumanиtar щцquq» мювзусунда кечирилян семинарда BQXK-nиn mandatы, онун бцтцн dцnyaда fяalиyyяtи”, BГХК vя Qыrmыzы Aypara Hяrяkatыnыn tяrkиb hиssяlяrи vя fundamental prиnsиplяrи”, БГХК-nиn Azяrbaycanda 1992-2004-cц иllяrdя fяalиyyяtи”, BQXK-nиn penиtensиar mцяssиsяlяrdя vяrяmиn mцяlиcяsи цzrя proqramы”, щабеля комитянин BQXK-nиn Azяrbaycanda beynяlxalq humanиtar hцququn tяblиьи цzrя fяalиyyяtи” иля баьлы, щямчинин бeynяlxalq humanиtar hцquqун ясаслары щаггында эениш мялумат верилмишдир.
Мцвяккил ютян дювр ярзиндя мцхтялиф вахтларда БМТ ГАК-ын Азярбайъандакы нцмайяндяси иля эюрцшляр кечирилмиш, гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин проблемляри, щабеля бир сыра проблемлярин мцвафиг тяшкилат тяряфиндян щялл едилмясиня кюмяк имканлары щямин эюрцшлярин мцзакиря обйекти олмушдур.
Mцvяkkиl 2005-cи иl 16 mart tarиxинdя юlkяmиzdя яn чяtиn vяzиyyяtdя yaшayan mяcburи kючkцnlяrиn ehtиyaclarыnыn qиymяtlяndиrиlmяsи мягсяди иля республикамыза он эцнлцк сяфяря эялмиш BMT QAK-ын Reиnteqrasиya vя yerlи mяskunlaшma bюlmяsиnиn rяhbяrи cяnab Pablo Mateuну vя комитянин Humanиtar mяsяlяlяrиn яlaqяlяndиrиlmяsи цzrя Ofиsиnин Avropa bюlmяsиnиn rяhbяrи cяnab Dusan Zupkaны гябул етмиш, мягсядляри mяcburи kючkцnlяrиn yoxsulluq sяvиyyяsиnиn azadыlmasыna вя иnkишafa yюnяlмиш щямин миссийанын иши ятрафында фикир мцбадиляси апарылмыш, Мцвяккилля BMT QAK-ыn Azяrbaycanda bu problemиn hяllиня кюмяк иmkanlarы mцzakиrя eдилмишдир. Мцвяккил чadыr dцшяrgяlяrиndя doьulmuш vя яsas иnsan hцquqlarыndan mяhrum edиlmиш yцz mиn uшaьыn bюyцmяsи, saьlamlыьы, tяhsиlи цчцn normal mцhиtиn yaradыlmasыnыn, onlarыn psиxoljи cяhяtdяn dцzgцn formalaшdыrыlmasыnыn зярурилийини, мяъбури кючкцнлярин мяскунлашдыглары dцшяrgяlяrdя онларын potensиalыndan иstиfadя olunmasыnыn, иcmalarыn yaradыlmasыnыn, hяmчиnиn qaчqыn вя мяъбури кючкцн яlиllяrиn, ahыllarыn vя tяnha qocalarыn ehtиyac даирясинин юйрянилмясинин vacиblиyиnи, мяcburи kючkцnlяr arasыnda maarиflяndиrmя ишиnиn aparыlmasынын, мцхтялиф мювзулар цзря trenиnqlяrиn keчиrиlmяsини, иnsan hцquqlarыnыn ясасларынын юyrяdиlmяsини, bu tяdbиrlяrиn ишtиrakчыlarыnыn qцvvяsиndяn yerlи иcmalarda иstиfadя edиlmяsиnиn ваъиблийини, ейни заманда yenи salыnmыш qяsяbяlяrdяkи mяktяblяrиn vя uшaq baьчalarыnыn problemlяrиnи, beynяlxalq donor tяшkиlatlarыnыn azяrbaycanlы qaчqыnlara yardыmlarы azaltmasыnыn yolverиlmяzlиyиnи, щяlя dя bяzи mяcburи kючkцnlяrиn sыx mяskunlaшdыqlarы yerlяrdя aьыr шяraиtdя yaшadыгларыnы, onlarыn, хцсусиля дя ahыllarыn, uшaqlarыn vя тянща аналарын яrzaq yardыmыna vя dиgяr yardыmlara кяскин ehtиyac дуйдугларыны, мяcburи kючkцnlяrиn yoxsulluq sяvиyyяsиnиn яhalиnиn dиgяr tяbяqяlяrи иlя mцqayиsяdя даща yцksяk olduьuну онларын нязяриня чатдырмышдыр. Миссийанын цзвляри, юз нювбяляриндя, БМТ ГАК тяряфиндян yardыmlarыn genишlяndиrиlmяsи sahяsиndя yenи цsul vя yollarыn mцяyyяnlяшdиrиlmяsиnя sяy gюstяrиldиyиnи билдирмишляр.
Гейд етмяк лазымдыр ки, бу эюрцшляр ардыъыл характер алмыш, гачгын вя мяъбури кючкцнлярин проблемляринин щялли йолларынын вя имканларынын аранмасы, онларын он беш илдян артыг бир мцддятдя позулмагда давам едян щцгугларынын бярпасы истигамятиндя щяр щансы бир аддымын атылмасы Мцвяккилин эцндялик фяалиййятинин тяркиб щиссясиня чеврилмишдир. Беля ки, 2005-cи иl 16 avqust tarиxинdя BMT QAK-ын Azяrbaycandakы yenи tяyиn olunmuш nцmayяndяsи ъянаб Vиlyam Tolu qяbul eдян Мцвяккил эюрцшдя tяsиsatла мцвафиг комитя arasыnda qaчqыn vя mяcburи kючkцnlяrиn hцquqlarыnыn mцdafияsи цzrя яmяkdaшlыьыn daha da genишlяndиrиlmяsини vя gяlяcяkdя bиrgя fяalиyyяt planlarынын щазырланыб щяйата кечирилмясини юня чякмиш, Ermяnиstanыn tяcavцzц nяtиcяsиndя Azяrbaycan torpaqlarыnыn иyиrmи faиzиnиn ишьal olunduьunu, bиr mиlyon azяrbaycanlыnыn иnsan hцquqlarыnыn kцtlяvи surяtdя pozulduьunu, юz yurdunda qaчqыna vя mяcburи kючkцnя чevrиldиyиnи, bu aьыr vяzиyyяtиn 17 иldиr kи, davam etdиyиnи bиldиrmиш, tяsиsatыn бу гябилдян олан инсанларын щцгуг вя азадлыгларынын мцдафияси иля баьлы fяalиyyяtи barяdя, щабеля онларын бир сыра щцгугларынын даща сямяряли tяmиn olunmasы иlя baьlы мцвафиг сялащиййятли дювлят orqanlarынa gюndяrdиyи tяklиflяrля баьлы mяlumat vermиш, mяktяbяqяdяr uшaqlar цчцn tяrbиyя komplekslяrи vя reabиlиtasиya mяrkяzlяrинин yaradыlmaсынын, yenи salыnmыш qяsяbяlяrdя dя бу problemиn hяllи иstиqamяtиndя mцhцm tяdbиrlяrин gюrцlmяlи олдуьуну диггятя чатдырмышдыр.
Мцвяккил, щямчинин BMT-nиn Dцnya Яrzaq Proqramыnыn hesabatыnыn tяqdиmetmя mяrasиmиndя чыхыш едяряк дювлят органлары тяряфиндян гачгынларын вя мяъбури кючкцнлярин щцгугларынын тямин едилмяси иля баьлы щяйата кечирдийи тядбирлярдян, щабеля онларын проблемляриндян данышмыш, ейни заманда бейнялхалг донорлар тяряфиндян бу гябилдян олан инсанлара щуманитар йардымын эюндярилмясиня ещтийаъ олдуьуну, бу йардымын азалдылмасынын йолверилмязлийини диггятя чатдырмышдыр.
Мцвяккилин Aparatыnda keчиrиlmиш вя «20 иyun - Dцnya Qaчqыnlar gцnц»ня щяср едилмиш dяyиrmи masada бир даща дювлят органларынын, о ъцмлядян Милли Мяълисин депутатларынын, Назирляр Кабинетинин вя Qaчqыnlarыn vя Mяcburи Kючkцnlяrиn Ишlяrи цzrя Dюvlяt Komиtяsинин, BMT QAK-ын, щабеля гейри-щюкумят тяшкилатларынын вя кцтляви информасийа васитяляринин нцмайяндяляринин иштиракы иля qaчqыn vя mяcburи kючkцnlяrиn hцquqlarыnыn тямин едилмяси вязиййяти, онларын щцгугларынын даща сямяряли mцdafияsи, о ъцмлядян иqtиsadи вя sosиal problemlяrиnиn hяllи йоллары вя имканлары ятрафында эениш фикир мцбадиляси апарылмыш, бир сыра тяклифляр иряли сцрцлмцшдцр. Мцвяккил гaчqыn vя mяcburи kючkцn aиlяlяrиnя, o cцmlяdяn gяnc aиlяlяrя gцzяшtlи шяртлярля kredиtlяrиn, hяmчиnиn иpoteka formasыnda kredиtlяrиn верилмясини, кянд районларында мяскунлашмыш мяъбури кючкцнляря ися якин цчцн torpaq sahяlяrиnиn ayrыlmasыны, «Yoxsulluьun Aradan Qaldыrыlmasы цzrя Dюvlяt Proqramы»nda bu kateqorиyadan olan aиlяlяrиn проблемляринин юня чякилмясини, ишsиzlиk problemиnиn hяllи истигамятиндя щюкумят сявиййясиндя програмын щазырланмасына, yenи qяsяbяlяrdя maarиflяndиrmя mяqsяdиlя trenиnqlяrиn keчиrиlmяsини, щабеля бейнялхалг гурумларла, о ъцмлядян BMT QAK-la яmяkdaшlыьыn sяmяrяsиnиn artыrыlmasыны тяклиф етмишдир.

Download 1,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish