Elektrotehnika va elektronika

Elektr  energiya  manbai
 
–  EYuK  ni  qiymati,  yo‘nalishi  va  ichki  qarshiligining  miqdori  bilan 
tavsiflanadi. 
Rezistordan  o‘tayotgan  tok  bilan  shu  rezistorda  hosil  bo‘lgan  kuchlanish  orasidagi  bog‘lanish 
elementning 
volt-amper tavsifi(xarakteristikasi), (VAT - VAX
)
 
deb ataladi. 

---

9 
 
Ideal holatda: 
EYuK manbai uchun manbaning ichki qarshiligi R
ICH
 = 0.  
Tok manbai uchun manbaning ichki qarshiligi R
ICH
 = 
∞
. 
Ikki tugun oralig‘iga ketma-ket ulangan elementlardan iborat bir xil tok o‘tadigan zanjirning qismi 
shohobcha
 
deb ataladi.  
Kamida uchta shohobcha birlashgan nuqta esa, elektr zanjirining 
tuguni
 
deyiladi. 
Kontur
 
– elektr zanjirining bir nechta shohobchalaridan o‘tuvchi berk yo‘l. 
Oddiy holda elektr zanjiri uch qismdan iborat  bo’ladi: energiya  manbai,  ste’molchi, ulovchi simlar. 
Lekin umumiy holda elektr zanjiri bir necha  manbaiga va iste’molchilarga ega bo’lishi mumkin. Real elektr 
zanjiri  esa    yuqoridagi  elementlardan  tashqari  ulab-uzuvchi  (viklyuchatel)  qurilmalari  kontrol-o’lchash 
priborlari, himoya asboblaridan iborat bo’ladi.  Faqat chiziqli elementlardan iborat zanjir - chiziqli elektr 
zanjiri deb ataladi. 
O’zgarmas tok elektr qurilmalariga quyidagilar misol bo’la oladi: (1.1-rasm) 
 
1.1-rasm. O‘zgarmas tok elektr qurilmalari.