Elektrotehnika va elektronika



Download 7,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet234/256
Sana01.01.2022
Hajmi7,5 Mb.
#297691
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   256
Bog'liq
UphaxUDZs1c53MJuQsuepgecspD0Xy8OHyiIDkeO

p-n-p
  turdagi  tranzistor  deyiladi.  Aksincha,  kavak  o‘tkazuvchanlik  qismi  ikkita 
elektron o‘tkazuvchanlik soha orasida bo‘lsa, 
n-p-n
 turdagit tranzistor hosil bo‘ladi. Kontakt sohasi kichik 
bo‘lsa nuqtaviy tranzistorlar hosil bo‘ladi(16.8-rasm.).  
 
16.8-rasm. p-n-p va n-p-n turdagi tranzistorlar. 
Triodning  o‘rta  kontaktiga  nisbatan  chap  yondagi  kontaktiga  kichik  (voltning  bo‘laklariga  teng) 
musbat,  o‘ng  yondagi  kontaktiga  esa,  katta  (bir  necha  o‘n  voltgacha)  manfiy  kuchlanish  berilgan  deb 
hisoblaylik.  Soddalashtirish  uchun  elektr  maydon  faqat  p-n  o‘tishlar  sohasidagina  mavjud  deb  olamiz. 
Bunday ulashda chap tomondagi p-n o‘tishning potentsial to‘sig‘i kichrayib, o‘ng tomondagi p-n o‘tishniki 
ortadi.  
Shuning  uchun  kavaklar  faqat  chap  tomondagi  p-n  o‘tishdan  o‘ta  boshlaydi.  Chap  tomondagi  p
 
-
 
sohadan o‘rtadagi n -
 
sohaga o‘tgan kavaklarning bir qismi bu sohadagi elektronlar bilan rekombinatsiya 
lashadi. Qolgan qismi esa, o‘ng tomondagi p-n o‘tishga etib keladi. p-n o‘tish maydoni ularga tezlantiruvchi 
ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun kavaklar katta tezlik bilan harakat qiladilar. Bunda hosil bo‘lgan tok foydali 
tok bo‘lib, uning kattaligi chap yonidagi p-sohadan n-sohaga o‘tadigan kavaklarning miqdoriga va ularning 
n-sohadagi yashash vaqtiga bog‘liq bo‘ladi. Agar kavaklarning n-sohani bosib o‘tish vaqti ularning yashash 
vaqtidan kichik bo‘lsa, o‘ng yonidagi p-n o‘tishga etib keladigan kavaklar soni etarlicha ko‘p bo‘ladi. Chunki 


237 
 
juda  oz  qismi  n-sohadagi  elektronlar  bilan  rekombinatsiya  lashib 
u
lguradi.  (Kavaklarning  uchib  o‘tish 
vaqtini  qisqartirish  uchun  n-  ning  qalinligi  etarlicha  yupqa  qilib  yasaladi).  Shunga  ko‘ra  foydali  tokning 
kattaligi, asosan, chap yondagi p-n o‘tishda hosil bo‘ladigan kavak tokining kattaligi bilan belgilanadi. 
Ta’kidlash kerakki, tranzistorning p-n o‘tishlarida kavak toki bilan bir qatorda elektron toklari ham 
mavjud  bo‘ladi.  Chap  yondagi  p-n  o‘tishning  elektron  toki  chap  va  o‘rta  sohalar  orqali  o‘tib,  o‘z  yo‘lini 
yopadi.  U  o‘ng  yondagi  p-n  o‘tish  orqali  o‘tmagani  uchun  hech  qanday  foyda  keltirmaydi.  O‘ng  yondagi 
kuchlanish teskari ulangan (yopiq) p-n o‘tishning elektron toki esa, katta ta’sirga ega. Uni tranzistorning 
teskari toki deb ataladi. 
To‘g‘ri  o‘tish  asosida  ishlovchi  chap  tomondagi  p-n  o‘tish 

Download 7,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   256




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish