Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini



Download 4,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/168
Sana31.12.2021
Hajmi4,26 Mb.
#254890
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   168
Bog'liq
elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini tamirlash manbalari

Radiatsiyaga chidamlilik. Zamonaviy sharoitlarda qisqa yoki
uzoq vaqt radioaktiv nurlanish yoki turli energiya zarralari (atom
elektr stansiyalari, reaktorlar va b.) ta’sirida ishlay oladigan ma-
teriallar  va  radioelektron  mahsulotlar  soni  ortib  bormoqda.  Bu
vaqtda  materiallarning  nurlanish  ta’sirlariga  chidamlilik,  o‘zla-
rining  elektr  va  mexanik  xossalarini  saqlab  qolish  xususiyatlari
darajasini, ya’ni radiatsiyaga chidamligini bilish talab qilinadi.
Qattiq  va  yumshoq  radiatsion  nurlanish,  yuqori  chastota
elektronlari,  og‘ir  zaryadlangan  zarrachalar  (protonlar,  alfa-zarra-
chalar) va neytronlar modda tomonidan yutilib, turli radiatsion
nuqsonlarning  (bo‘sh  tugunlar  va  tugunlar  orasidagi  xususiy
ionlar, yoki kristall panjarada begona atomlarning) yuzaga keli-
shiga sabab bo‘ladi.
Rentgen va gamma nurlari, yuqori energiya elektronlari, proton-
lar, alfa-zarrachalar va neytronlar modda tomonidan yutiladi. Bu
vaqtda  materiallarning  nurlanish  ta’siriga  chidamliligi,  ularning
elektr  va  mexanik  xossalarini  saqlab  qolish  xususiyati,  qisqasi
radiatsiyaga chidamlilik darajasini bilish muhim.
Radiatsion nuqsonlar  soni vaqt  o‘tishi bilan  yig‘ilib boradi.
Shu sababli radiatsiyaga chidamlilik modda tomonidan yutilayot-
gan nurlanish dozasining yig‘indisi bilan aniqlanadi.
Yutilayotgan  rentgen  va  gamma-nurlari  dozalari  rentgen
(R)  va Kl/kg (1  rentgen = 2,58·10
–4
 Kl/kg),  korpuskular nurlanish
— rad i Dj/kg (1 rad = 0,01 Dj/kg) birligida o‘lchanadi.


19
Boshqa tomondan, radiatsion ta’sir natijasida material struk-
turasini  o‘zgartirish  yoki  unda  yangi  xususiyatlar  (polimerlarni
radiatsion  ulash,  yarimo‘tkazgichlarni  legirlash  va  h.k.)  yuzaga
keltirish mumkin.
Ion  legirlash  (yarimo‘tkazgich sirtiga  kiritma  ionlarini  kiri-
tish)  yordamida  integral mikrosxema  (IMS)  larning  tranzistorli
strukturalari  yaratiladi.  Buning  uchun  maxsus  manbadan  elektr
maydon ta’sirida ionlar tezlatiladi va IMS plastinasi tomon yo‘-
naltiriladi.
Materialda  nurning  yutilishi  material  tabiati  va  nurlanish
sifatiga  bog‘liq  bo‘ladi.  Masalan,  yarimo‘tkazgich  materiallar
10
18
 neytron/m
2
 dozadagi reaktor nurlanishida buziladi. Ko‘pgina
dielektriklar esa yuqoriroq radiatsiyaga chidamlilikka ega. Ular
10
22
 neytron/m
2
 dozagacha chidamlilikka ega.
Muayyan  qo‘llanilishi  uchun  mo‘ljallangan  radiomaterial
tanlashda  faqat  uning  elektr  xossalari  emas,  balki  mexanik  va
issiqlik xossalari, namlik, radiatsiyaga va boshqa tashqi ta’sirlarga
chidamliligi ham hisobga olinishi zarur.

Download 4,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   168




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish