Elektronika va sxemalar fanidan tayyorlagan



Download 214,28 Kb.
bet8/19
Sana08.02.2022
Hajmi214,28 Kb.
#436123
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19
Bog'liq
7-mustaqil ishi

Fotodiodlar. Ayrim moddalarga yorug’lik tushganda, energiya modda atomlari tomondan yutilib, elektron – kovak juftini hosil qiladi. Bu moddadan yasalgan material uchlariiga kuchlanish berilsa, elektronlar bir tomonga, kovaklar ikkinchi tomonga harakat qiladi. Yorug’lik intensivligi oshishi bilan tok kuchi ham ortib boradi.
Fotoelektrik qurilmalarda yorug’lik ta’sirida kuchlanish hosil bo’ladi. Fotodiodlar – yorug’lik ta’sirida elektr tokini o’tkazuvchi qurilma sifatida ishlatiladi.
Yorug’lik diodlar – bu bir yoki bir necha r-p o’tishga ega bo’lgan diod bo’lib, undan tok o’tganda o’zidan yorug’lik chiqaradi. Bu diodda tok tashuvchi zarrachalar elektronlar va kovaklardan iborat bo’lsa-da, elektronlarning miqdori kovaklarga nisbatan ko’proq bo’ladi. Elektronlar p sohadan r-sohaga o’tish davomida, bir energetik sathdan ikkinchisiga o’tadi. Elektronlar r-sohada kovaklar bilan rekombinatsiyalanib o’zlarining ortiqcha energiyalarini yo’qotadi. Bu energiya nur sifatida namoyon bo’ladi. Tok ortishi bilan yorug’lik intensivligi ham ortadi. CHiqayotgan nur kengroq fazoga taqsimlanishi uchun diodning nur chiqayotgan sohasiga ixcham linza ham o’rnatiladi. Diod materialiga qarab undan chiqayotgan nurning rangi ham har xil bo’ladi.
Yorug’lik diodlari yorug’lik indikatorlari, optoelektron asboblarida nurlanish manbai, kinofototexnikada va avtomatik qurilmalarda keng qo’llanlishi bilan bir qatorda, hozirda energiya tejamkor yoritish vositalari sifatida ko’cha va uylarning va ko’cha yoritish lampalari sifatida hamda ko’cha reklama shchitlarida ham qo’llanilmoqda. Fotodiod va yorug’lik diodlarning shartli belgilanishi 19.7 – rasmda keltirilgan.

3-Mavzu:Elektr zaryad tashuvchilarning muvozanat holdagi konsentratsiyasi.


Reja:
1.Elektr zaryad tashuvchilar.
2.Konsentratsiyalar haqida.
Xususiy y arim o'tkazgichda zaryad tashuvchining yashash vaqti 
k ristalning x u su siy atlari va kristall p a n ja rad a n u q so n la r h a m d a
rekom binatsiya m arkazlarini hosil qiluvchi kiritm alar mavjudligi bilan 
belgilanadi. Shuning uchun zaryad tashuvchilarning o ‘rtacha yashash 
vaqti qiym ati keng oraliqda o ‘zgaradi (germ aniyda 10CH-1000 mks, 
krem niyda 
5CH-500 

mks).
Tashqi energetik t a ’sirlar natijasida yarim o'tkazgichdagi E Z T lar 
konsentratsiyasi m uvozanat holdagi konsentratsiyaga nisbatan ortib 
ketishi m um kin. T a ’sirlar t o ‘xtatilgandan so ‘ng nom uvozanat zaryad 
ta s h u v c h ila r re k o m b in a ts iy a la n a d ila r va k o n s e n tra ts iy a ilgarigi 
m uvozanat holatiga qaytadi.
N om uvozanat zaryad tashuvchilar paydo b o‘lishi quyidagi sabablar 
bilan bog'liq:
— yarimo"tkazgichningyoritilishi. Y orug‘lik kvantlari elektronlarni 
valent zonadan o 'tkazuvchanlik zonaga o ‘tkazishi m um kin. Bunda 
yarim o‘tkazgichda yangi foto elektron-kovak juftliklari hosil bo'ladi;
zarbdan ionlanish. Elektron yoki kovak kuchli elektr m aydon 
ta ’sirida tezlashib k atta energiyaga ega b o ‘ladi va neytral atom bilan 
to'qn ashib uni ionlashtiradi, yangi elektron-kovak juftliklarni hosil 
qiladi;
injeksiya. M asalan, elektr toki o ‘tganda n — yarim o'tkazgichga 


p — yarim o'tkazgichdan nom uvozanat zaryad tashuvchilar kirib kelib 
noasosiy zaryad tashuvchilar konsentratsiyasini oshiradi.
N o m u v o z a n a t z a ry a d ta s h u v c h ila r re k o m b in a ts iy a te z lig in i 
aniqlashga harakat qilam iz.
T erm odin am ik m u vozanat h o latd a ( ^ c o n s t ) birlik hajm dagi 
generatsiya tezligi p„ тp rekom binatsiya tezligiga teng b o ‘ladi, bu 
yerda тр — n yarim o‘tkazgichda kovaklarning yashash vaqti. M uvozanat 
buzilganda rekom binatsiya tezligi p l z p (p>pn) ga ten g b o ‘ladi. 
N atijada n — yarim o‘tkazgichning birlik hajm ida, vaqt birligida p n / тp 
kovaklar gen eratsiyalanibp i тр kovaklar rekom binatsiyaga uchraydi. 
Kovaklar konsentratsiyasining o ‘zgarish tezligi bo'ladi. Bu yerda minus ishora nom uvozanat konsentratsiya vaqt o'tishi 
bilan kamayishini ko‘rsatadi. p — yarim o‘tkazgichdagi elektronlar uchun 
ham shunday ifodani yozish mumkin.


Download 214,28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish