|
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ИСЛОМ КАРИМОВ НОМИДАГИ
ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ТЕХНИКА УНИВЕРСИТЕТИ
«Электроника ва автоматика» факультети
«Ишлаб чиқариш жараёнларини автоматлаштириш» кафедраси
«Кампютер тизимлари ва техналогиялари»
фанидан
МУСТАҚИЛ ИШИ
Мавзу: Тармоқнинг дастурий таъминоти. Операцион
Тизимларнинг вазифаси._____
Бажарди: S22-18-гуруҳ талабаси Букпулатов шохрух
Текширди: асс.
Тошкент - 2021
РЕЖА
1 Тармокнинг дастурий таминоти.
2 Операцион тизимларнинг вазифаси.
3 Тармок операцион тизимлари.
Тармокнинг дастурий таминоти.
Tarmoqning imkoniyati uning foydalanuvchiga ko`rsatadigan xizmati bilan
o`lchanadi. Tarmoqning har bir xizmat turi hamda unga kirish uchun dasturiy
ta`minoti ishlab chiqiladi. Tarmoqda ishlash uchun belgilangan dastur bir vaqtda
ko`plab foydalanuvchilar foydalanishi uchun mo`ljallangan bo`lishi kerak.
Hozirda shunday dasturiy ta`minot tuzishning ikki xil asosiy tamoyili joriy etilgan.
Birinchi tamoyilda tarmoqning dasturlashtirilgan ta`minoti ko`pgina
foydalanuvchilarga hamma kirishi mumkin bo`lgan tarmoqning bosh Kompyuteri
resurslarini takdim etishga mo`ljallangan. U fayl - server deb yuritiladi. Bosh
Kompyuterning asosiy resursi fayllar bo`lgani uchun u shu nomni olgan. Bu
dasturli modullar yoki ma`lumotlarga ega fayllar bo`lishi mumkin Fayl-server-bu
serverning eng umumiy turi. Fayl-serverning sig`im odatdagi kompyuterlardan ko`p bo`lishi kerak, chunki unda ko`pgina kompyuterlar foydalaniladi.
Tarmoqlarda bir qancha fayl serverlar bo`lishi mumkin. Tarmoqlardan
foydalanuvchilarning birgalikda foydalanishga takdim etilgan fayl sarverning
boshqa tur sarverlarni sanab o`tish mumkin. Masalan, printer, modem, maksimal
aloqa uchun qurilma. Fayl - server resurslarini boshqaruvchi va ko`pgina tarmoq
foydalanuvchilari uchun ruxsat beruvchi dasturiy tarmoq ta`minoti tarmoqning
operasion tizimi deb ataladi. Uning asosiy qismi fayl-serverdan joylashadi; ishchi
stansiyada faqat resurs va fayl - server orasidan murojaat kilinnadigan dasturlar
oraligidagi interfeys rolini bajaruvchi uncha katta bo`lmagan qobiq joylashtiriladi.
Ushbu tamoyil doirasida ishlashga mo`ljallagan dastur tizimlari
foydalanuvchiga fayl-serverdan foydalanish imkonini beradi. Qoida bo`yicha
ushbu dasturli tizimlar faylli serverdan saqlanishi va barcha foydalanuvchilar
tomonidan bir vaqtda foydalanishi mumkin. Lekin bu dasturlarning modullarini
bajarish uchun zarur bo`lganda foydalanuvchi Kompyuteriga, ya`ni ishchi
stansiyaga o`tkaziladi va kerakli ishni bajaradi. Bunda barcha ma`lumotlarni
qayta ishlash (agar ular umumiy resurs bo`lsa va faylli serverda saqlanayetgan
bo`lsa ham) foydalanuvchining Kompyuterida amalga oshiriladi. Shubxasiz,
buning uchun ma`lumotlar saqlangan fayllar foydalanuvchining Kompyuteriga
ko`chirilishi kerak.
Ikkinchi tamoyil "kliyent-server" arxitektura deb ataladi. Uning dasturiy
ta`minoti resurslardan jamoa bo`lib foydalanishgagina mo`ljallab qolmay,ularning qayta ishlash va foydalanuvchi talabiga kura resurslarni joylashtirishga mo`ljallangan. "Kliyent - server" arxitekturalar dastur tizimi ikkita bo`linmadan iborat: serverning dasturli ta`minoti va foydalanuvchi - mijozning dasturli ta`minoti.Bu tizimlar ishi quyidagicha tashkil qilinadi:
mijoz-dasturlar foydalanuvchining Kompyuterida bajariladi va umumiy kirish Kompyuterida ishlaydigan dastur-serverga so`rov jo`natiladi. Ma`lumotlarning asosiy qismini qayta ishlash kuchli server tomonidan amalga oshiriladi, foydalanuvchi Kompyuterga faqat bajarilgan so`rov natijalari yuboriladi. Ma`lumotlar bazasi serverlari katta hajmdagi ma`lumotlar (bir necha 10 Gigobayt va undan ko`p) bilan ishlashga mo`ljallangan va ko`p sonli foydalanuvchilar yuqori unumli ishlashni, ishonch va ximoyalanganligini ta`minlaydi. Global tarmoqlari ilovalarida kliyent - server arxitekturasi (ma`lum ma`noda) asosiy sanaladi. Katta matnli saxifalarni
saqlash va qayta ishlashni ta`minlovchi mashxur Web - serverlar, FTD serverlar,
elektronlar pochta serverlari va boshqalar ma`lum. Sanab o`tilgan xizmat
turlarining mijoz dasturlari ushbu serverlar tomonidan xizmat olish va ulardan
javob olish uchun so`rash imkoniyatini beradi.
Taqsimlanadigan resursga ega har qanday Kompyuter tarmog`i server deb
yuritilishi mumkin. Chunki boshqa Kompyuterlarni foydalanishga ruxsat bo`lgan
bo`limi uchun modemli Kompyuter yoki kommunikasiyali serverdir.
Shaxsiy Kompyuterlarni lokal tarmog`i keng tarqalgan. Dunyoda shaxsiy
shu tarmoqlarda ishlaydi. Lokal tarmoqlar bir-biridan uzoq bo`lmagan masofada joylashgan Kompyuterlarni bog`lab turadi. Odatda ular bir yoki birnecha yakin joylashgan korxona, muassasa va ofislar Kompyuterlari birlashtiradi. Lokal tarmoqlarningbasosiy farqlanuvchi bxususiyati barcha uchun yagona Kompyuterlarning ma`lumot uzatish tezkor kanali va kommunikasiya asbob uskunalarida xatoli yuzaga kelish extimolining deyarli yo`qligi.
Shaxsiy kompyutеr ikkita tashkiliy qismlardan iborat, yani apparat (hardware) taminot va dasturiy (software) taminotqisimlari. .
Do'stlaringiz bilan baham: | 
