"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

TEXNOLOGIYALARI 
 
LABORATORIYA ISHI
 
1.Ishning maqsadi:
Talabalarda inson resurslarini boshqarishning nazariy asoslarini va bu 
jarayondagi vujudga keladigan muammolarini hamda ularni hal qilish yo`llarini 
o`rgatish bo`lib, bu orqali ularda rahbarlik, tashkilotchilik faoliyatiga ishtiyoq 
uyg`otishdir.


Mashg‘uIot rejasi:
1. Menejarlarning mehnatiga haq to`lash shakllari bilan tanishish.
2. Ishchilar bilan ish haqi va turli to`lovlar bo‘yicha hisob-kitoblarni
jadvallarda aks ettirish tartibi haqida to ‘liq ma’lumotga ega bo‘lish. 
3. Ish haqidan daromad solig‘i va boshqa turdagi ajratmalar hisoblash 
tartibini 
 o ‘rganish. 
4. Mavzuga doir topshiriqlar 
 
Menejment — bu inglizcha so’z bo’lib, ingliz tilining Oksford lug’atida berilgan 
ta’rifga binoan u: * boshqaruv hokimiyati va san’ati; * resurslarni boshqarish 
bo’yicha alohida mohirlik va ma’muriy ko’nikmalar tushuniladi. Boshqacha so’z 
bilan aytganda, menejment — bu boshqaruv, ya’ni resurslarni, odamlarni boshqarish, 

---

385 
samarali faoliyat olib borish va foyda olishni bilish, uni ko’paytirish jarayonidir. Shu 
nuqtai nazardan boshqaruv — bu o’ziga xos yuksak san’at va mahoratni talab 
qiluvchi tanlov, shu tanlov asosida qaror qabul qilish va uning bajarilishini nazorat 
qilishdir.
Hr bir hodimga ish haqi hisoblanganidek menejer ish haqisi daromadining
asosiy manbai hisoblanadi. Korxona ishining yakuniy natijasini hisobga olgan 
holda har bir xodimning mehnatga qo‘shgan qissasi bilan belgilanadi. Ish haqi
mahsulot ishlab chiqarish (xizmat ko‘rsatish va ishlami bajarish)ga ketgan
xarajatlarning kattagina qismini tashkil qiladi. Demak, ish haqi ishlab chiqarish 
(muomala) 
xarajatlarining 
muayyan 
qismi 
sifatida 
mahsulot 
tannarxini
shakllantirishga va pirovard natijada korxonaning foyda olishiga ta’sir etadi.
Korxonalarning asosiy vazifasi ish haqini to ‘g ‘ri hisoblash va uni o ‘z vaqtida 
ishchilarga berishdir.