"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

4.Laboratoriya ishining bajarilish tartibi
1-topshiriq. Masalani qo’yilishi:
O’zbekistonning uchta bankidan
4 000 000 so’m kredit(qarz) olmoqchisiz Milliy bank 12% , Innoteka 11% va Xalq 
10% foizlardan bir yil muddatga. Qaysi bankdan kredit olish afzalligini hisoblab 
chiking. 
Masalani yechilishi: MS Excel dasturi yordamida amalga oshiriladi. 
MS 
Exceldasturini ishga tushurganda quyidagi oyna ochiladi

---

367 
Fayil menyusi ichidan “Sozdat” buyrug’i orqali biz MS Excelidagi 
shablonlarni ochish imkoniyatiga ega bo’lamiz. «Shabloni» oynasi ochiladi. Uning 
ishida «Resheniya» bo’limini ochamiz va «Rassrochka» shablonni tanlanadi. 
“Rassrochka” shablonining ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan 
Kreditni uzish grafigi. U o’z ichiga Kredit Summasini – 4000000 so’m. yillik foiz 
stavkasi – birinchi bank uchun – 12%. Kreditni uzish muddati – hamma banklar 
uchun bir hil 1 yil. Yilliga nechi marotaba to’lanishi – 12 marta, oyiga bir marotaba. 

---

368 
Kreditni boshlanishi – sana. Kreditor – baynk nomi. Barcha yacheykalar to’ldirilsa 
pastdagi jadval avtomatik ravishda dastur tomonidan to’ldiriladi. 
MS Excelda tekshirish:
Masalaning berilishidan kelib chiqqan holda Milliy bank 
uchun jadval yaratamiz. Jadvalning ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan. 
Kreditni 
kaytarish 
summasini 
hisoblash 
uchun 
“Formuli” menyusidan

---

369 
«Vstavit funktsiyu» piktogrammasidan foydalanamiz. 
«Finansovie» kategoriyasidan «PLT» funktsiyasini tanlaymiz va quyidagi oyna 
ochiladi. 

---

370 
Bu funktsiyada asosiy ko’rsatkichlar « STAVKA», «KPER» va «PS» hisoblanadi. « 
STAVKA»ga 
B3/12
bo’lamiz, chunki yillik foiz stavka 12% bo’lgandan keyin uni 
oyllik foiz stavkaga o’tkazishimiz shart. «KPER» - bu kredit oladigan muddatimiz 
C3*12
. Bu misolda muddat 1 yil uni oyga o’tkazishimiz uchun 12ga ko’paytiramiz
va «PS»-bu hozirgi keltirilgan summa bo’lib, u umumiy summani bildiradi. Bu 
masalada 4000000 bo’lganligi uchun, xali olinmagan summa bolganligi asoslagan 
holda “PS”ga – 4000000 deb kiritamiz.