"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

OK
tugmasini bosak quyigadi kiymatni 
olamiz 355 395,15 so’m. 
Masalaning ikkinchi echimi: 
MS Excelda masalaning berilishi karab jadval 
tuzib olamiz, uning ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan 
 
Masalani echilishi: Olinayotgan kreditimiz yillik bolgani uchun, Kredit 
summasini va yillik foiz summasini oylikga o’tkazamiz. Buning uchun
B4=B3/12
shunda kredit summa oylik kaytariladigan summaga o’tkaziladi. Yillik foiz stavkani 
F =C3/12
bo’lib oyllik foiz stavkaga o’tkazib olamiz. Rasmda keltirilgan 
1.
 
C4=B3*$F$3 
2.
 
D4=B3-B4 
3.
 
E4=B4+C4 
4.
 
C5=D4*$F$3 

---

371 
5.
 
D5=D4-B5 
6.
 
E5=B5+C5 
Bu amallarni barajsak quyidagi rasmda ko’rsatilgan natijaga ega bo’lamiz. 
 
Nazorat savollari 
1.
Moliyaviy masalalarni echichda qanday funksiyalar ishlatiladi? 
2.
Bankdan kredit olgan summani hisoblashda qaysi funktsiyalarni 
qo’llaymiz? 
3.
Excelni imkoniyatlari? 
4.
Diagramma nima? 
5.
Olingan natijasiga asoslanib statistik tahlil kilish deganda nimani 
tusunasiz? 
5-MAVZU.MENEJMENT SOHASIDA AXBOROT KOMPLEKSLARI VA 
TEXNOLOGIYALARI 
 
LABORATORIYA ISHI
 
1.Ishning maqsadi:
Talabalarda inson resurslarini boshqarishning nazariy asoslarini va bu 
jarayondagi vujudga keladigan muammolarini hamda ularni hal qilish yo`llarini 

---

372 
o`rgatish bo`lib, bu orqali ularda rahbarlik, tashkilotchilik faoliyatiga ishtiyoq 
uyg`otishdir.
Mashg‘uIot rejasi:
1. Menejarlarning mehnatiga haq to`lash shakllari bilan tanishish. 
2. Ishchilar bilan ish haqi va turli to`lovlar bo‘yicha hisob-kitoblarni jadvallarda
aks ettirish tartibi haqida to ‘liq ma’lumotga ega bo‘lish. 
3. Ish haqidan daromad solig‘i va boshqa turdagi ajratmalar hisoblash tartibini 
o ‘rganish. 
4. Mavzuga doir topshiriqlar 
Tayanch tushunchalar va iboralar:
Menejment — bu inglizcha so’z bo’lib, ingliz tilining Oksford lug’atida berilgan 
ta’rifga binoan u: * boshqaruv hokimiyati va san’ati; * resurslarni boshqarish 
bo’yicha alohida mohirlik va ma’muriy ko’nikmalar tushuniladi. Boshqacha so’z 
bilan aytganda, menejment — bu boshqaruv, ya’ni resurslarni, odamlarni boshqarish, 
samarali faoliyat olib borish va foyda olishni bilish, uni ko’paytirish jarayonidir. Shu 
nuqtai nazardan boshqaruv — bu o’ziga xos yuksak san’at va mahoratni talab 
qiluvchi tanlov, shu tanlov asosida qaror qabul qilish va uning bajarilishini nazorat 
qilishdir.
Hr bir hodimga ish haqi hisoblanganidek menejer ish haqisi daromadining
asosiy manbai hisoblanadi. Korxona ishining yakuniy natijasini hisobga olgan 
holda har bir xodimning mehnatga qo‘shgan qissasi bilan belgilanadi. Ish haqi
mahsulot ishlab chiqarish (xizmat ko‘rsatish va ishlami bajarish)ga ketgan
xarajatlarning kattagina qismini tashkil qiladi. Demak, ish haqi ishlab chiqarish 
(muomala) 
xarajatlarining 
muayyan 
qismi 
sifatida 
mahsulot 
tannarxini
shakllantirishga va pirovard natijada korxonaning foyda olishiga ta’sir etadi.
Korxonalarning asosiy vazifasi ish haqini to ‘g ‘ri hisoblash va uni o ‘z vaqtida 
ishchilarga berishdir.