Электрон дарсликни яратишнинг асосий тамойиллари Асосий саволлар

4.2. Энг фаол талабалар (баҳолаш мезони асосида) баҳоланади.
Ўқитувчи, 10 минут
5	Ўқув машғулотини якунлаш босқичи: 5.1. Талабалар билими таҳлил қилинади. 5.2. Мақсад ва вазифалар бажарилганлиги таҳлил қилинади, тегишли хулосалар чиқарилади. 5.3. Мустақил иш топшириқлари берилади (Узлуксиз таълим тизимида ўқув адабиётларининг турлари).	Ўқитувчи, 10 минут

1-асосий савол бўйича дарснинг мақсади: Талабаларга электрон дарсликларни яратиш тамойиллари ва уларнинг мазмуни ҳақида маълумотлар бериш.
Идентив ўқув мақсадлари:
1.1. Электрон дарсликларни яратиш тамойилларини санаб бера олади.
1.2. Электрон дарсликларни яратиш тамойилларининг мазмунини изоҳлаб бера олади.


1-асосий саволнинг баёни:
Электрон дарслик ўқув жараёнида оддий дарсликдан кўра инсон миясининг қабул қилиш йўлларини (товуш, эмоционал хотира, компьютер тестлар) жалб этиб, энг асосий тушунча ва мисолларни тушуниш ва ёдга олиш жараёнларини максимал енгиллаштириш учун хизмат қилиши керак.
Матн қисми чегараланган бўлиши керак-чунки бунинг учун оддий дарсликлар мавжуд, компьютердан олинган материалларни чуқурроқ ўзлаштириш учун эса қоғоз ва қаламлар хизмат қилиш керак.
Шунинг учун, электрон дарсликлар яратиш жараёнида бир неча пирнцип ва ёндашишликларни ишлатмоқ зарур. Уларни қисқача кўриб чиқайлик:
Квантлаш принципи: материални минимал хажмдаги модуллардан иборат бўлимларга бўлиш.
Тўлалик принципи: Ҳар бир модулда компанентлар мавжуд бўлиши керак:

• 
  назарий ядро;
  
• 
  назарий саволлар;
  
• 
  мисоллар;
  
• 
  мустақил ечиш учун масала ва мисоллар;
  
• 
  бутун модул бўйича жавоблари келтирилган саволлар;
  
• 
  назорат иши;
  
• 
  ёрдамчи маълумотномалар;
  
• 
  комментарийлар.
  

Очиқлик принципи: Ҳар бир модулда мтанларни янги тушунча ва услларни ўзлаштиришни енгиллаштирувчи визуал кадрлар бўлиши керак.
Тармоқланиш принципи: Ҳар бир модуль гипертекст иловалар билан бошқа модуллар билан боғланган бўлиб, ахборотларни ўзлаштириш кетма-кетлигини назарда тутади.
Бошқариш принципи: ўқувчи кадрлар алмашиниши ўзи бошқаради, керакли мураккаблик даражадаги мисолларни очиб, ўзини текшириш мумкин.
Адаптация принципи: электрон дарслик ўқув жараёнининг маълум пайтдаги ўқувчи эҲтиёжини қондириш лозим.
Қомпьютер ёрдами принципи: электрон дарсликни ишлатаётган Ҳар бир пайтда компьютер ёрдамини олиш мумкинлиги (мураккаб математик ҳисоб, луғат, ўз билим савясини текшириш ва бошқалар).
Тўплаш принципи: ягона электрон комплексларда ва бибилиотекаларда жойлаштириш ва уларга янги бўлим ва темалар билан кенгайтириш форматида бажарилган бўлиши лозим.
Кетирилганлардан хулоса сифатида: электрон дарслик кимга ва нима учун керак? саволига жавоб берайлик.
Электрон дарслик кундузги, сиртқи ва масофавий тарздаги ўқувчиларнинг мустақил ишлаш учун зарур, чунки:

• 
  ўқилаётган материалларни чоп этилган ўқув дарсликлардан ўзга, бошқа усуллар (қабул этиш йўллари ошиши) қўллаш муносабати билан ўзлаштиришни енгиллаштирилади;
  
• 
  ўқувчининг талаблари ва тайёгарлик, интеллектуал даражасига мосланади;
  
• 
  мураккаб Ҳисоб-китобларда вақтнинг тежалиши ҳисобига фанни чуқурроқ ўзлаштиришга шароит яратилади;
  
• 
  ишнинг ҳар бир босқичида ўзини текшириш учун кенг шароитлар яратилади;
  
• 
  бажарилган ишни замонавий шаклда файл ёки принтерда чоп қилишга шароит яратилади;
  
• 
  чегараланмаган сонли тушунтириш, такрорлаш ва ёрдамчи материаллар тақдим этиб, сабрли мураббий вазифасини бажаради.
  

Электрон дарслик махсус аудиториядаги амалиёт дарсларида ёрдам беради, чунки:

• 
  турли масалаларни ечишда компьютер ёрдамини ишлатиш ва шунинг учун вақтни тежаш мумкин;
  
• 
  ўқитувчиларга машғулотларни компьютерларда мустақил ишлар шаклида ўтиши мумкин;
  
• 
  ўқитувчиларга компьютер ёрдамида ўқувчилар билимини тез ва самарали баҳолаш, назорат ишларни мураккаблигини бошқариши мумкин;
  

Электрон дарслик ўқитувчилар учун ҳам қулай, чунки;

• 
  маъруза ва амалий машғулотларда асосий тушунча ва ғояларни тушунтиришга кўпроқ вақт ажратилади;
  
• 
  мураккаб ҳисобли назорат ишлари компьютер ёрдамида текширилади;
  
• 
  аудиторияда ва уйда бажарилувчи тпошириқлар нисбатини аниқлайди;
  

Юқоридагилардан келиб чиқиб, электрон дарсликларни яратишда қуйидаги тамойилларга амал қилиш тавсия этилади (1-расм):