Elektromagnit induksiya hodisasi va uning qo`llanilishi Reja Elektromagnit induksiya hodisasi. Faradey ishlari. O`zinduksiya hodisasi

Elektromagnit induksiya hodisasi. O’zaro induksiya
Reja:

1. Magnit oqimi.

2. Elektromagnit induksiyasida Faradey tajribasi. Faradey qonuni.
3. Lens qoidasi.
4. O'zinduksiya. Induktivlik.
5. O’zaro induksiya.
6. Magnit maydon energiyasi va uning zichligi.



Magnit oqimi. Magnit maydon induksiyasining shu induksiya chiziqlari o`tayotgan yuzaga ko`paytmasi magnit oqimi deyiladi.
dФ_В = В_n^.dS =B^.dS
B_n=В^.sos bo`lib, normal n bo`yicha yo`nalgan B vektorning proyeksiyasi.  - B va n orasidagi burchak. Tokli kontur hosil qilgan magnit induksiya oqimi doimo musbat bo`ladi. Ixtiyoriy S yuza orqali o`tuvchi magnit induksiya oqimi

bo`ladi. Bir jinsli magnit maydon uchun magnit oqimi
Ф<sub>В</sub> = BSsos
bo`yicha magnit oqimi Veberda o`lchanishi kelib chiqadi. Bir Veber magnit induksiyasi 1 Tesla (Tl) bo`lgan bir jinsli magnit maydoniga tik bo`lgan 1m<sup>2</sup> yuzadan o`tayotgan magnit oqimni bildiradi.
Magnit maydon induksiyasi B uchun Gauss teoremasi quyidagicha ta`riflanadi:
Teorema: Har qanday berk yuzadan o`tuvchi magnit induksiya oqimi nolga tengdir:

Gauss teoremasi tabiatda magnit zaryadlarining mavjud emasligini va induksiya chiziqlari doimo berk bo`lishini ko`rsatadi. Bundan kontur yuzasiga qancha induksiya chiziqlari kirsa, shunchasi chiqishi kelib chiqadi.
2. Elektro induksiyasida Faradey tajribasi. Elektromagnit induksiya hodisasini 1831-yili Faradey kashf qilgan. Hodisa shundan iboratki, har qanday berk o`tkazgich konturi bilan chegaralangan yuz orqali o`tayotgan magnit induksiya oqimi o`zgargan vaqtda shu konturda elektr tok paydo bo`ladi. Bu tokka induksion tok deyiladi. Ushbu induksion toklarning yo’nalishini aniqlash qoidasini 1831-yilda italiyalik fizik Nobili Leopardo taklif qildi. Nemis fizigi Neyman esa 1846-yilda induksiya qonuninig matematik tenglamasini berdi.
Galvanometrga ulangan A solenoidning bir uchiga o`zgarmas magnitni yaqinlashtirsak, solenoidda elektr toki paydo bo`ladi. S - solenoidni k - kalit orqali B tok manbaga ulasak, A solenoidda qisqa muddatli tok paydo bo`ladi.