Elektromagnetizm K. P. Abduraxmanov, V. S. Xamidov

Elektromagnetizm

K.P.Abduraxmanov, V.S.Xamidov

15 – ma’ruza
FIZIKA KAFEDRASI
2018
Fizika I

Ma’ruza rejasi

• O‘zinduksiya. Induktivlik. O‘zinduksiya EYUK.
• Solenoidning induktivligi. O‘zinduksiya ekstratoklari.
• O‘zaro induksiya xodisasi.
• Magnit maydon energiyasi va uning zichligi.
• Elektromagnit induksiya xodisasi. Faradey qonuni.
• Lens qoidasi.
• O‘zgaruvchan elektr tokini hosil bo‘lishi.
• Uyurmali toklar.

O‘zinduksiya

O‘zinduksiya – konturda tok kuchining o‘zgarishi natijasida, shu konturda EYuKning xosil bo‘lishi xodisasidir.

O‘zinduksiya EYuKning yo‘nalishi Lens qoidasi bilan aniqlanadi: o‘zinduksiya EYuK doimo uni keltirib chiqargan tok yo‘nalishiga teskaridir.
Zanjirda tok kamayganda - o‘zinduksiya EYuK tok yo‘nalishida bo‘ladi – uning kamayishiga qarshilik qiladi
Zanjirda tok ortganda – o‘zinduksiya EYuK tokka qarshi yo‘nalgan bo‘lib – tokning ortishiga qarshilik qiladi

Induktivlik

Tokli kontur yoki g‘altakni sizib o‘tuvchi xususiy magnit oqimi tok kuchiga to‘g‘ri proporsionaldir

L induktivlik 1А tok kuchiga ega bo‘lgan kontur o‘rab olgan yuzadan sizib o‘tuvchi magnit oqimini ko‘rsatadi. Konturning induktivligi, umumiy holda, konturning geometrik shakli, o‘lchamlari va muhitning magnit singdiruvchanligiga bog‘liqdir.

O‘zinduksiya EYuK

Elektromagnit induksiya

qonuni

Magnit oqimi

Uzun solenoidning induktivligi

Solenoiddan o‘tuvchi to‘la magnit oqimi yoki solenoidning

oqim tutishi

Uzun solenoidning magnit maydoni magnit induksiyasi

Zanjirni ulash va uzishdagi tok