Elektroliz

Elektroliz
Elektroliz jarayoni. Elektr toki ta’sirida suyuqlanma yoki eritmada ketadigan oksidlanish qaytarilish reaksiyalari elektroliz deb ataladi.
Elektoliz jarayoni syuqlanma yoki eritmada amalga oshadi.
Suyuqlanmalar elektrolizi. Elektoliz jarayonini belgilaydigan ko’rsatkichlardan biri elektrodlardir. Agar tuzlarning suyuqlanmasiga biror inert modda , masalan, grait, ko’mir yoki platina elektrod tushirilgan bo’lsa, shu suyuqlanmada oksidlanish – qaytarilish reaksiyasi sodir boladi.
Suyuqlanmada ham Na⁺ va Cl^- ionlari hosil bo’lgani uchun katodda kationlar qaytarilsa, anodda anionlar oksidlanadi.
NaCl«Na⁺+Cl^- katod(-) Na⁺+e®Na^o 2 qaytarilish
Anod(+) 2C1^--2e ®Cl₂^o 1 oksidlanish
Elektrolizning umumiy tenglamasi: 2NaCl= 2Na^o+Cl₂^o.
Agar elektroliz jarayonida ishqorlar suyuqlanmasi ishtorok etsa:
KOH « K⁺ +OH^- Katod(-) K⁺ +e®K^o 4
Anod(+) 4OH^--4e®O₂+2H₂O 1
Elektrolizning umumiy tenglamasi: 4 KOH= 4K^o+O₂^o+2H₂O.
Suuyuqlanmalar elektrolizi natijasida juda faol bo’lgan mettallarni va metallmaslarni olish mumkin bo’ladi. Suyuqlanmalar elektrolizida ishqoriy va ishqoriy er metallari, alyuminiy, ftor, xlor olinadi.Bu moddalarning birikmalari faqat yuqori haroratdagina elektrolizga uchraydi.
2NaF=2 Na⁰+F₂^o 2KI=2K^o+I₂ 2 NaBr=2Na^o+Br₂
2NaH=2 Na^o+H₂ Na₂S=2Na^o+S^o 2Al₂O₃=4Al^o+3O₂