Elektrokarlarni tashkil etuvchi qismlari haqida umumiy tushuncha

Elektrokarlarni tashkil etuvchi qismlari haqida umumiy tushuncha
Avtomobillar haqida gap ketar ekan, bugungi kunda dunyo bo'yicha barchaning diqqat markazida bo'lishga ulgurgan va boshqa avtomobillardan farqli ravishda yetakchilik qilib kelayotgan avtomobillar bu - elektr energiyasi asosida harakatlanuvchi avtomobillar ekanligi hech birimizga sir emas. Bu turdagi avtomobillar fanda elektromobillar deb yuritiladi. Elektromobillar hayotimizga keng tarqalib borishining o'ziga xos sabablari shundan iboratki, ular ichki yonuv dvigatellariga asoslangan avtomobillarga qaraganda bir qancha avfzalliklarga egadir. . Elektromobillar shovqinsiz harakatlanishi, arzon energiya manbaidan foydalanish imkonini berishi, shular jumlasidandir. Hozirda, e'tiboringizga havola etilayotganlar, asosan elektromobillar va ichki yonuv dvigateliga asoslangan avtomobillar (keyingi o'rinlarda avtomobillar deb yuritiladi) bilan solishtirish natijasida olingan tadqiqot natijalaridir.
­Shundan kelib chiqib avtomobillarning ekologiyaga ta'siri haqida gap borar ekan, hisob-kitoblarga ko'ra, 1 ta yengil avtomobil kun davomida 1 kilogrammgacha turli zararli gazlarni havoga chiqaradi. Ularning tarkibida 3 foizga yaqin uglerod oksidi, 0,6 foiz azot oksidi, 0,5 foiz uglevodorodlar, 0,006 foiz oltingugurt oksidi bor. Avtomobil yonilg'isida qo'rg'oshin birikmasi bor. U ham havoga chiqadi. Bundan tashqari avtomobil doimiy harakatda bo'lganda va ayniqsa, sirpanib to'xtaganda rezina g'ildiraklari yemiriladi va shu tariqa minglab tonna rezina changi havoga ko'tariladi. Avtomobillardan chiqqan gazlar bizning o'pka, qon, yurak, markaziy asab tizimimizga yetib borishi natijasida o'zining salbiy ta'sirlarni ko'rsatadi.
1 L (Benzin AI-80)=8500 so’m
8,4L (Benzin AI-80)=71400 so’m
Demak:
100 km masofa uchun → 71400 so’m
1 kwt (Elektr energiyasi)= 700 so’m
10 kwt(Elektr energiyasi=7000 so’m
Demak:
100 km masofa uchun→7000 so’m

• Model: Tesla model S
• Og'irligi: 2108 kg
• Uzunligi: 4976mm
• Eni: 1963mm
• Balandligi: 1435mm
• Bazalar orasidagi masofa: 2959mm
• Quvvati: 362 ot kuchi
• Yoqilg’i sarfi (kwt/100km) 10kwt

• Model: Cobalt
• Og'irligi: 1590 kg
• Uzunligi: 4479mm
• Eni: 1735mm
• Balandligi: 1514mm
• Bazalar orasidagi masofa: 2620 mm
• Quvvati: 106 ot kuchi
• Yoqilg’i sarfi (L/100km) 8,4 L

AKKUMULYATOR
INVERTOR
ELEKTRODVIGATEL
1 — Invertor;
2 — Zaryadlovchi port;
3 — Elektrodvigatel
4 — Zaryad qurilmasi;
5 — Batareyka.

• Akkumulyator turi: Litiy-ionli
• Ish hajmi: 85/60 kwt⋅soat
• Kuchanishi: 350 V
• Quvvati: 310 kwt
• To'la zaryadlanish bilan

yurish masofasi: 426/335 km

• Gabarit o'lchamlari: Uzunligi-2100mm, eni-1200mm,

balandligi-150mm

• Og'irligi: 450 kg
• To'la zaryadlanish vaqti (min): 30 min (Super charger bilan)

Litiy ionli akkumulyator odatda 15 ta moduldan yig’ilgan bo’ladi. Modullar – o’zida akkumulyator batareyalarini o’zida mujassamlashtirgan akkumulyatorning bir qismidir. Har bir modulda o’rtacha 460 ta batareyalar mavjud.
Batareya - akkumulyatorni tashkil etuvchi modullarning tarkibiy qismi bo’lib, u litiy va ionlardan tashkil topgan. Har bir batareya kuchlanishi o’rtacha U=3,7 V ni tashkil etadi.
Invertor-akkumulyatordan o’zgarmas elektr energiyasini olib, mavjud elektr energiya chastotasini o’zgartirib, elektrodvigatelni o’zgaruvchan elektr energiyasi bilan ta’minlab beradi. Bir so’z bilan aytganda invertor elektromobilni miyyasi sanaladi.
Kuchlanishi : U=350 V
Quvvati: P=270 kwt
Tirsakli val aylanishlar Rotorning aylanishlar
tezligi: 2000-4000 ayl/min tezligi: 0-18000 ayl/min
Og'irligi: 180 kg Og'irligi: 31,8 kg
Quvvati: 140 kwt Quvvati: 270 kwt
Quvvat/og'irlik: 0,8 kwt/kg Quvvati/og'irlik: 8,5 kwt/kg 
Kuchlanishi: 400 V
Ichki yonuv
dvigateli
Asinxron dvigateli
Elektromobillarda elektrodvigatel mavjudligiga qarab 3 –guruhga bo’linadi.
Bular:

• YAGONA MOTOR
• IKKILANGAN MOTOR
• BARQAROR IKKILANGAN MOTOR

Yagona motor - bu elektromobilning orqa ko’prigiga bitta yuqori quvvatli elektrodvigatel o’rnatilgan vaziyati.
Ikkilangan motor – bu elektromobilning
orqa va old ko’priklarida o’rta quvvatli elektrodvigatel o’rnatilgan vaziyati.
Barqaror ikkilangan motor – bu sport avtomobili varianti bo’lib. Orqa ko’prikda yuqori quvvatli elektrodvigatel, old ko’prikda esa o’rta quvvatli elektrodvigatel o’rnatilgan vaziyati.
Elektromobillarning inovatsion qulayliklaridan yana
biri bu uning rekuperativ tormoz tizimi bo’lib, unda
Boshqaruv asosan bitta pedalga asoslangan.
Ya’ni, harakat davomida gaz pedali qo’yib yuborilsa
Elektromobil avtomatik tarzda to’xtaydi.
Shu o’rinda aytib o’tish joizki elektromobillarda faqat 2 ta pedal mavjud.
Bular: gaz pedali va tormoz pedali
Elektromobillarda harakat elektrodvigateldan to’g’ridan-to’g’ri yetakchi g’ildiraklarga yetkazish natijasida, kardanli valga muhtojlik sezilmaydi.
Shu sabab odatiy avtomobillardagidek orqa o’rindiq oldida noqulay tepalik yo’q.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!!!