Электродинамика к. P. Abduraxmanov

 

Ammo, yetarlicha yuqori temperaturalarda xususiy zaryad tashuvchilar konsentratsiyasi nafaqat Nd ga teng bo’ladi, balki undan sezilarli katta bo’ladi:

Ammo, yetarlicha yuqori temperaturalarda xususiy zaryad tashuvchilar konsentratsiyasi nafaqat Nd ga teng bo’ladi, balki undan sezilarli katta bo’ladi:

ni ˃˃ Nd

n = ni bo’lganda kirishmali yarimo’tkazgichning Fermi sathi holati quyidagicha ifodalanadi:

 

Yarim o’tkazgichlarning xususiyatlari quyidagi asboblarda qo’llaniladi:

• O’zgaruvchan tokni to’g’irlovchi yarim o’tkazgichli doidlar;
• O’ta yuqori chastotali elektromagnit to’lqinlarni generatsiyalovchi tunnel diodlar;
• Yorug’likni nurlatuvchi diodlar, fotodiodlar, fotoelementlar, quysoh batareyalari;
• Termistorlar;
• Varikaplar (o’zgaruvchan sig’imli kondensatorlar;
• Bipolyar va maydonli tranzistorlar;
• Kompyuterlarning xotiraga olish qurulmalari.

Yarim o’rkazgichlar – zamonaviy elektronikaning asosidir.

Yarim o’tkazgichli diod (p-n – o’tish)

• Bir taraflama o’tkazuvchanlik xususiyatiga ega: bir yo’nalishda tok o’tkazadi.
• O’zgaruvchan tokdan doimiy tok olishning sodda chizmalarida ishlatiladi.
• Boshqa yarim o’rkazgich asboblari, mikrosxemalarni yaratishga asos bo’ladi.

Termistor

• Temperatura o’zgarishida o’zining qarshiligini o’zgartiruvchi yarim o’tkazgich asbobidir.
• p-n- o’tishsiz hajmiy qarshilikka ega bo’lgan element termistor deb hisoblanadi.
• Temperaturani nazorat qilish tizimlarida qo’llaniladi.

Fotorezistor (fotoqarshilik)

• Tushayotgan nurlanish jadalligiga bog’liq o’z qarshiligini o’zgartiruvchi yarim o’tkazgich elementidir.
• p-n- o’tishsiz hajmiy qarshilikka ega bo’lgan element hisoblanadi.
• Optik nurlanishni qabul qiluvchi va ilg’ovchi asboblarni yaratishda qo’llaniladi.