Электродинамика k. P. Abduraxmanov, V. S. Xamidov, M. F. Raxmatullaeva

Metallning sohaviy chizmasi

Taqiqlangan soha
O‘tkazuvchanlik sohasi
Erkin soha

• Metallarda elektronlar valent sohani qisman to‘ldiradilar.
• Yuqori sathlarda joylashgan elektronlarga 10-22 -10-23 eV tartibdagi energiya uzatilganda, ularni yana yuqori sathlarga o‘tkazish mumkin bo‘ladi.
• 1K dagi issiqlik harakati energiyasi taxminan 10-4 eV tartibida bo‘ladi. Shu sababli, 0 dan farqli temperaturalarda elektronlarning bir qismi yana ham yuqori sathlarga o‘taboshlaydilar.
• Metallarga tashqi elektr maydoni qo‘yilganda elektronlarni yana yuqoriroq energetik sathlarga o‘tkazish mumkin bo‘ladi.
• 1k = 0,000086101 eV
•  

Yarim o‘tkazgichning sohaviy chizmasi

O’tkazuvchanlik sohasi
Valentlik sohasi

Yarim o‘tkazgichning valent sohasi sathlari

• Yarim o‘tkazgichning valent sohasi sathlari

elektronlar bilan to‘la egallangan bo‘ladi.

• Erkin elektronlar xosil qilish uchun

bog‘langan elektronlarga taqiqlangan soha kengligidan katta ΔE energiya uzatish kerak.

• Yarim o‘tkazgichlarning taqiqlangan sohasi kengligi

ΔEtaq ≤ 3 eV atrofida bo‘ladi.

• Uy haroratida issiqlik harakati energiyasi elektronlarning bir qismini donor sathidan o‘tkamzuvchanlik sohasiga ko‘chirishga yetarli bo‘ladi.
• Yarim o‘tkazgichga tashqi elektr maydoni qo‘yilganda elektronlarning tartibli harakati, ya’ni elektr toki paydo bo‘ladi.

Dielektrikning sohaviy chizmasi

O‘tkazuvchanlik sohasi
Valent sohasi
taq
dielektik
5 eV

Dielektriklarda taqiqlangan soha kengligi bir necha eV ga teng bo‘ladi ΔEtaq (≥ 5 eV).

• Dielektriklarda taqiqlangan soha kengligi bir necha eV ga teng bo‘ladi ΔEtaq (≥ 5 eV).
• Issiqlik harakati energiyasi dielektrikning valent sohasidagi elektronlarni o‘tkazuvchanlik sohasiga o‘tkazishga yetarli bo‘lmaydi.