Электродинамика к. P. Abduraxmanov, V. S. Xamidov, M. F. Raxmatullaeva

ЭЛЕКТРОДИНАМИКА

К.P.Abduraxmanov, V.S.Xamidov, M.F.Raxmatullaeva

7 – ma’ruza
FIZIKA KAFEDRASI
2019
Optika

Ma’ruza rejasi

• Yorug‘lik difraksiyasi.
• Difraksiya hodisasini kuzatish sharti.
• Gyuygens – Frenel prinsipi.
• Frenel difraksiyasi.
• Frenel sohalari usuli.
• Fraungofer difraksiyasi.
• Bitta va ko‘p tirqishdagi difraksiya hodisasi.
• Difraksiyaviy panjara.
• Rentgen nurlarining difraksiyasi.

Yorug‘likning to‘siqlarni aylanib o‘tish hodisasi yorug‘likning difraksiya deb ataladi. Optikada bu hodisa yorug‘likning geometrik soya sohalariga kirishini bildiradi.
Gyuygens prinsipi
Gyuygens prinsipiga asosan, to‘lqin yetib borgan har bir nuqta ikkilamchi to‘lqinlar manbaiga aylanadi, manbani o‘rab oluvchi egri chiziq keyingi ondagi to‘lqin fronti holatini belgilaydi.
Gyuygens – Frenel prinsipi
To‘lqin fronti sirtida yotgan barcha ikkilamchi manbalar bir- biriga nisbatan kogerentdir. Fazoning istalgan nuqtasidagi to‘lqinlar amplituda va fazasi – bu ikkilamchi manbalar nurlangan to‘lqinlar interferensiyasi natijasidir.
Qandaydir S sirtda yotgan M nuqtadagi tebranishning natijaviy amplitudasini aniqlash uchun S sirtdagi barcha dS elementlaridan shu nuqtaga kelayotgan barcha tebranishlar amplitudasini topish zarur, keyin ularning amplituda va fazalarini hisobga olgan holda qo‘shish kerak. S sirtning barcha dS elementlari kogerent deb hisoblanadi.
Еm
dЕ1
dЕn
dЕi
Diagrammada Em vektor – S sirtadagi barcha dS elementlaridan М nuqtaga kelayotgan dE tebranishlar amplitudalarining vektor yig‘indisidan iborat natijaviy amplitudadir.