Elektr tarmoqlarni qizish asosida hisoblash

«Elektr ta’minoni va qayta tiklanuvchan energiya manbalari» kafеdrasi dotsenti
TOSHPO’LATOV NUSRATILLO TELMANOVICH
MAVZU 15
SUV XO’JALIGI ELEKTR TA’MINOTI
FAN:
Elektr tarmoqlarni qizish asosida
hisoblash

ELEKTR TARMOQLARNI QIZISH ASOSIDA HISOBLASH

Rеja:
1. Elektr o‘tkazgich simlar va kabellarni qizish asosida hisoblash
2. Izolyatsiyalanmagan elektr o‘tkazgichlardagi ruxsat etilgan yuklamalari


Elektr o‘tkazgichdan tok oqib o‘tganda issiqlik ajralib chiqadi va uni Lens-Joul formulasi yordamida quyidagicha ifodalash mumkin:
(5.24)
bu yerda: Q –issiqlik miqdori; I - tok kuchi; r – o‘tkazgichning aktiv qarshiligi; τ –isrof vaqti.


Elektr o‘tkazgich o‘zidan o‘tuvchi tok ta’sirida qiziydi va undan ma’lum miqdordagi issiqlik ajralib chiqadi. Ushbu issiqlik o‘tkazgich tomonidan tashqi muhitga chiqarilgan issiqlik miqdoriga teng bo‘ldi. O’tkazgich haroratni ko‘tarilib borishiga qarab, atrof muhitga chiqariladigan issiqlik tezligi pasayib boradi.
Agar atrof muhitni harorati o‘zgarmas bo‘lsa (shamolni kuchi, yog‘ingarchilik va h.k.) o‘tkazgichga berilgan tokka bog‘liq holda uning harorati atrof muhit haroratiga nisbatan o‘zgarmasdan qoladi.


Elektr havo liniyalarida issiqlikning yo‘qolishi, o‘tkazgichni o‘rab turgan havoning issiqlik harakati, ya’ni asosan konveksiya natijasida yuzaga keladi. Shu bilan birga oz miqdorda nur taratish usulida va juda sezilarsiz miqorda havoning issiqlik o‘tkazuvchanligi evaziga issiqlik yo‘qotiladi. Yuqoridagi bayon etilgan issiqlik o‘tkazuvchanlik (yo‘qotilishi) tashqi devorlarga va moslamalarga o‘rnatilgan izolyatsiyali o‘tkazgichlar va kabellarga ham daxldor. Yer ostiga yotqizilgan kabellarda issiqlik yo‘qotilishi faqat tuproqning issiqlik o‘tkazuvchanligiga bog‘liq.