Elektr tarmoqlarida reaktiv quvvat. Reaktiv quvvat haqida asosiy tushuncha va tasavvurga EGA bo‘lish

AMALIY MASHG‘ULOT
ELEKTR TIZIM MAKSIMUM YUKLAMALI SOATLARIDA SANOAT.
KORXONALAR ELEKTR TARMOQLARIDA KOMPENSATSIYALOVCHI QURILMALAR QUVVATINI HISOBLASH


Yirik quvvatli keskin o„zgaruvchan yuklamali iste‟molchilar (prokat stanlarninng asosiy yuritmalari, po„lat eritish elektr yoy pechlari va boshqalar). Ishlatilishi bilan tubdan yangi reaktiv quvvat manbalarini yaratishi zaruriyatiga olib keldi. Bular statik kompensatsiya qurilmalar reaktiv quvvatining ko„p miqdorda talab qilishi, bu iste‟molchilar ishlashida kuzatiladi, sezilarli darajada ta‟minot manbada kuchlanish tebranishiga olib keladi. Bundan tashqari, bu iste‟molchilar, asosan, elektr ta‟minot tizimidan nochiziqli elementlardan tashkil topganligi sababli, ta‟minot manbada quyidagi tok va kuchlanish shakl buzilishini keltirib chiqaradi. Shu sababli kompensatsiyalovchiga quyidagi talab yuklana direaktiv quvvatni Yuqori tezlik ta‟sirida o„zgartira olish, reaktiv quvvatni etarli darajada qo„llashni, rostlash, reaktiv quvvatni rostlash va iste‟mol qilish, ta‟minot kuchlanishida eng kam og„ish va tebranishga erishishi.
Statik kompensatsiyalovchi qurilmalarning asosiy elementlari bo„lib kondensator va drossel –elektromagnit energiyani jamlovchi va ventillar (tristorlar), uning tez o„zgartirishini ta‟minlovchilardan iborat. Hozirgi davrda ko„p miqdoridagi har xil variantlar, sxemalar va ular 3 ta guruhga ajratiladi:
O„zgarmas tok tomonidan induktiv jamlagichli, reaktiv quvvatli ko„prikli manba;
Nochiziqli volt-amperli tavsifli to„yingichli reaktorlar;
To„qnash-paralleli boshqariladigan ventillar bilan ketma-ket ulangan va liniyali volt-amper tavsifli reaktorlarni.
Bu qurilmalarning asosiy ustunligi – tez ta‟sir etishi, ishlashi ishonchligi va aktiv quvvatning kam yo„qolishi. Kamchiliklari qo„shimcha rostlash drosseli uskunalar o„rnatishi zarurligi hisoblanadi.

1. 
   Energiya tizim maksimal yuklama soatlarida korxona elektr tarmoqlaridagi yirik quvvatli o‘ziga xos rejimli iste’molchilar reaktiv