Elektr sxema kalitlari

Om qonuni. 1826 yilda nеmis fizigi Om tajriba orqali o’tkazgichdagi tok kuchi kuchlanish (U) ga to’g’ri praportsional, R qarshilikka tеskari praportsional ekanligini aniqladi.

3.3.-rasm. Om qonuni.

Elektr zanjirining E.Y.K bo’lmagan ya’ni zanjirning bir qismi bilan ish ko’raylik (3.4-rasm).

3.4-rasm. E.Y.K mavjud bo’lmagan zanjir.

Bizni zanjirdan oqadigan tok kuchining va nuqtalar orasidagi potensiallar farqiga, yani kuchlanishga

qanday bog’liqligi qiziqtirsin. Nemis fizigi G. Om (1787-1854) tajribalar asosida, bir jinsli o’tkazgichdan oqayotgan tok kuchi undagi kuchlanishga to’g’ri proportsionalligini aniqladi.

u yerda o’tkazgichning qarshiligi. Yuqoridagi formula zanjirning bir qismi uchun Om qonunini ifodalaydi. O’tkazgichdagi tok kuchi uning uchlaridagi kuchlanishga to’g’ri va o’tkazgichning qarshiligiga teskari proportsional. Yuqoridagi ifodadan elektr qarshiligini aniqlash mumkin,u qarshilikning birligini aniqlashga imkon beradi. Buning uchun undan R ni topib olamiz. Elektr qarshiligining SI dagi birligi- Om (Om). 1 uchlariga kuchlanish qo’yilganda 1 tok oqadigan o’tkazgichning qarshiligidir. Elektr qarshiligiga teskari kattalikka elektr o’tkazuvchanlik deyiladi.

Elektr o’tkazuvchanlikning SI dagi birligi –simens ( ). o’tkazgich qismining o’tkazuvchanligidir. Zanjirdan oqayotgan tok kuchini ampermetr asbobi yordamida o’lchaymiz.
Quvvat — ishning shu ish bajarilgan vaqtga nisbati bilan aniqlanadigan fizik kattalik.