Электр схемаларни кирхгоф қонунлари асосида ҳисоблаш

Tarmoq —elektr zanjirining ma’lum bir qismi bo‘lib, ketma-ket birlashtirilgan qarshiliklar (rezistorlar), energiya manbalari va hokazolardan iborat.
Tugun — elektr zanjirining uchta va undan ortiq tarmoqlarining birlashgan joyi.
Kontur — zanjirning bir necha tarmoqlaridan iborat yopiq yo‘l.
KIRXGOFNING BIRINChI QONUNI
1845 yil nemis fizigi G. Kirxgof tomonidan amaliy va nazariy elektrotexnika uchun katta ahamiyatga ega bo‘lgan, elektr zanjirining shaxobchalangan qismi uchun ikkita qonun shakllantrilgan edi.
Kirxgofning birinchi qonuni – elektr zanjirining tugunlari uchun qo‘llaniladigan toklar qonunidir.
Kirxgofning ikkinchi qonuni – elektr zanjirining konturi uchun kuchlanishlar qonunidir.
Kirxgofning birinchi qonuni (toklar qonuni) elektr zanjirining tarmoqlanish tugunidagi toklarning qanday taqsimlanganligini ifodalaydi. Bu qonunga ko‘ra, elektr zanjirining tarmoqlanish tuguniga kelayotgan va undan chiqib ketayotgan toklarning algebraik yig‘indisi nolga teng.
Agar zanjirda tok manbai bo‘lsa tugun uchun tenglama keltirilgan e’tiborga olinadi. U xolda Kirxgofning birinchi qonunining ikkinchi ko‘rinishi:
Bu yerda r- tok manbalari soni. Tok tugunga yo‘naltirilgan bo‘lsa «+» ishora bilan, aks xolda «–» ishora bilan olinadi
.
Kirxgofning ikkinchi qonuni
Kirxgofning ikkinchi sonuni (kuchlanishlar qonuni) berk elektr zanjirining qismlarida EYu K va kuchlanishlarning qanday taqsimlanganligini aniqlashga yordam beradi. Binobarin, berk konturdagi barcha EYu K larning algebraik yig‘indisi shu konturning barcha qismlaridagi kuchlanishlar pasayishining algebraik yig‘indisiga teng:
Yoki elektr zanjiri istalgan konturi shaxobchalaridagi kuchlanishlarning algebraik yig‘indisi nolga teng:
Zanjir elementlarining ketma-ket ulanishi
Kuchlanish bo‘luvchisi
Eng oddiy tugun ko‘rinishida:
Elementlarning ketma ket ulanishining asosiy xususiyati shundan iboratki, elementlarda bir xil tok oqib o‘tadi