Электр курилмаларини эксплуататция килишда хавфсизлик техникаси коидалари



Download 0,92 Mb.
bet44/67
Sana24.02.2022
Hajmi0,92 Mb.
#224417
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   67
Bog'liq
2 5197236068285416073

XVI боб. Синовлар ва ўлчашлар
§ 1. Чет ток манбаидан юкори кучланиш бериб синаш

377. Махсус тайёргарликдан ўтraн ва ушбу боб талаблари бўйича билим текширувидан œтган ходимга синовларни ўтказиш учун рухсат берилади. Ишбоши, бундан ташкари тажрибали ходим назоратида бир ойлик амалий иш тажрибасидан (стажировкадан) ўтиши зарур.


378. Электр ускуналарида ва шу жумладан электр курилмалардан ташкарида (ишлатилмайдиган электр курилмаларда, омборхонада, корхона майдонида, далада ва х.к.) кўчма синаш ускуналарини кўллаб синаш ўтказиш ишлари наряд бœйича бажарилиши шарт. Синовларни ўтказиш учун рухсатни иш рахбари, агар у тайинланмаган бўлса ишбоши беради.
Бундай холларда синовларни ўтказишга наряд, ушбу ишлар зарурлиги хакида карор кабул килган ва наряд бериш хукукига эга бўлган ходим томонидан берилади.
Монтаж ёки таъмирлаш жараёнида ўтказиладиган синаш ишлари наряднинг «Куйидаги ишлар бажарилиши юклатилган» деган сатрида кайд килиниши шарт.
1000 В кучланишгача бўлган электр курилмаларда синаш ишларини фармойиш бœйича бажаришга ижозат берилади.
379. Синаш ишларини таркибида IV гурухга эга бўлган ишбоши, III гурухга эга бўлган бригада аъзоси, кўpиклаш учун кўйилган II гурухли ходим бўлган бригада амалга ошириши керак.
380. Синаш ишларини бажарувчи бригада таркибига тайёргарлик ишларини бажаришга ва ускуна устидан назоратни амалга ошириш учун жалб килинадиган таъмирловчи ходимларнинг ишчилари киритилиши мумкин.
Ускунани монтаж килиш ёки таъмирлашни бажарадиган бригада таркибига синаш ишларини бажариш учун созлаш корхоналари ёки электр лаборатория ходимлари киритилиши мумкин. Бундай холларда синаш ишларига ишбоши ёки унинг кўpсатмаси бœйича созлаш корхонаси ёки лаборатория ходимларидан IV гурухга эга бўлган ишчи рахбарлик килади.
381. 1000 В кучланишдан юкори электр курилмадан ташкарида туриб, ток ўтказувчи кисмлари ялпи ва тўрли тœсик билан ёпилган, эшиклари эса блокировка билан жихозланган доимий ўpнатилган синаш ускуналарида изоляция материалларини ва буюмларини (химоя воситалари, хар хил изоляцион деталлар ва хоказолар) оммавий синовдан ўтказиш ишларини амалдаги йўpикномага асосан III гурухга эга бўлган бир ишчи бажариши мумкин.
382. Синовларни ўтказишга берилган наряд билан ишлашга ва унга тайёргарлик ишларини бажариш учун рухсат, синаш учун мўлжалланган электр ускунада ишлаётган бошка бригадалар чикариб юборилгандан ва улар нарядларини ишга рухсат берувчига топширганларидан кейингина берилади. Махаллий навбатчиси бўлмаган электр курилмаларда ишбошига, бригадани иш жойидан чикариб юборгандан кейин ишдаги танаффусни расмийлаштириб, нарядни ўзида колдиришга рухсат этилади.
383. Синаш курилмалари ва синаш максадиди кўлланиладиган ўлчаш воситалари «Ўзстандарт» агентлигининг худудий ташкилотларида текширилган, синаш лаборато-рияси эса синовларнинг тегишли сохасига мувофик аттестациядан ўтган бўлиши шарт.
384. Синалаётган ускуна, синаш курилмаси ва улаш симлари тўсиклар, аркон ва хоказолар билан тўсилиши ва уларга ёзуви ташкарига караган «Синов. Хаёт учун хавфли» деган плакатлар осилиши шарт. Тўсикни синов ўтказаётган ходим ўрнатади.
385. Зарур бўлган такдирда синалаётган ускуна, синаш курилмаси ва улаш симларига бегона одамларнинг якинлашишининг олдини олиш учун II гурухга эга бўлган бригада аъзоларидан бири назоратчи килиб кўйилиши керак. Назоратчилик килаётган бригада аъзоси тўсикдан ташкарида туриши ва синалаётган ускунани кучланиш остида деб хисоблаши шарт. Назоратчилик килаётган ходим ўз постини факат ишбошининг рухсати билангина ташлаб кетиши мумкин.
386. Кабель электр узатиш тармокларини синаш жараёнида, агар кабелнинг иккинчи учи беркитилган камерада, комплект таксимловчи курилма хонасида ёки хона ичида жойлашган бўлса, эшикка ёки тўсикка «Синов. Хаёт учун хавфли» деган плакат осилиши шарт. Агар кабель электр узатиш тармоги иккинчи учи жойлашган хона эшиги ва унга ўpнатилган тўсик. беркитилмаган ёки кабелинг фазалари трассадаги таъмирлашга мўлжалланган тармок билан кўшиб синаладиган бўлса, кабелнинг трассадаги фазаси уланган жойга плакатлар осишдан ташкари, яна бригада таркибига киритилган II гурухли ишчидан ёки навбатчи ходимлардан кўрикловчи кўйилиши керак.
387. Синаш курилмаси ва синалаётган ускуна хар хил хоналарда ёки таксимловчи электр ускунанинг бошка бир ерида жойлашган бўлса, изоляция ахволини текшириб туриш учун III гурухга эга бўлган бригада аъзоларини ишбошидан алохида туришига рухсат этилади. Ушбу бригада аъзолари тўсикдан ташкарида жойлашишлари ва синаш ишларини бошлашдан олдин ишбошидан йўрикнома олишлари керак.
388. Синашга халакит берадиган ерга улагични олиш ва синаш ишлари тамом бўлгандан кейин кайта ўрнига кўйиш факат синаш ишларига рахбарлик килаётган ходим кўрсатмаси бœйича синаш курилмасини юкори кучланишли кисми ерга улангандан кейингина амалга оширилиши мумкин.
389. Синаш схемасини йигишда энг аввал синаш курилмасида химоя ва ишчи ерга улагичларини ўрнатиш бажарилиши ва зарур бўлган такдирда синаладиган ускуна корпусининг химоя ерга улагичини ўрнaтиш зарур. Кўчма синаш курилмаси билан синов ўrказганда ушбу курилма корпусини факат ишчи схема ёрдамида ерга улаш такикланади. Кўчма синаш курилмаси корпуси кўндаланг кесими камида 10 мм2 бўлган эгилувчан мис сим билан алохида ерга уланиши керак. Синов ўтказишдан олдин корпусни ерга мустахкам уланганлигини текшириш зарур.
Синаш курилмасини 380/220 В кучланишли тapмoкка улашдан олдин унинг юкори кучланишли кисми ерга уланиши шарт.
Синаш схемаларини ерга улаш учун ишлатиладиган эгилувчан мис симнинг кўндаланг кесими камида 4 мм2 бўлиши керак.
390. Синаш курилмасини 380/220 В кучланишли тapмoкка улаш, занжир узилишини яккол кўрсатадиган коммутация аппаратлари оркали ёки курилмани бошкарувчи шчитга ўpнатилган штепсель вилкаси оркали амалга оширилиши лозим.
Коммутация аппарати ушлаб колувчи курилма билан жихозланган бўлиши ёки аппаратнинг кўзгалмас ва кўзгалувчи контактлари орасига изоляцион коплама кўйилиши керак.
Синаш курилмасини 380/220 В кучланишли электр тармогига уловчи сим ёки кабел ушбу тapмoкка ўрнатилган автоматик узгич ёки саклагич билан химоя килинган бўлиши шарт. Кўчма синаш курилмасини электр тармогига ушбу электр тармогини эксплуатация килувчи ташкилот вакили улаб бериши зарур.
391. Синаш курилмасидаги операторнинг иш жойи курилманинг 1000 В кучланишдан юкори кисмидан ажратилган бўлиши керак. Курилманинг 1000 В кучланишдан юкори кисмига кирадиган эшиги блокировка билан жихозланган бўлиб, эшик очилганда курилмадан кучланиш олиниши ва курилмага кучланиш берилишига йœл кœйилмаслиги шарт. Операторнинг иш жоийда ускунага 1000 Волтдан паст ва ундан юкори кучланиш берилганлигини кўрсатувчи ёруглик сигнализацияси бўлиши керак. Бундан ташкари кўчма синаш курилмасининг чикиш жойида кучланиш пайдо бўлиши билан автоматик равишда ишловчи ташки ёруглик сигнализацияси жихозланиши зарур.
392. Юкори кучланишли ўзгармас ток хосил килиш учун, одатда, каттик ярим ўтказгичларли схемаларни кўлланилиши лозим.
Кенотрон синаш курилмалари, хизмат килувчи ходимларни рентген нурларининг зарарли таъсиридан сакланиши учун кенотрон курилмаларига хизмат кўсатишда ходимлар учун хавфсизлик техни­каси бўйича намунавий йўрикномага асосан эксплуатация килиниши зарур.
393. Синалаётган ускуна билан синаш курилмасини уловчи сим, олдин синаш ускунасининг ерга уланган юкори кучланишли курилмасига уланади. Бу сим шундай махкамланиши керакки, ушбу сим кучланиш остидаги ток ўтказувчи кисмига мазкур Коидаларнинг 2-иловасидаги жадвални 3-устунида кўрсатилган масофадан якин келишига (илашишига) йўл кўймаслиги керак.
Синаш ускунасидан келаётган симни кабел фаза­сига ёки синалаётган ускуна фазасига улаш ва олиш синов рахбари кўрсатмаси бœйича факат ушбу ускунани ерга улаш пичогини ёхуд кўчма ерга улагич ёрдамида ёки шу жумладан махсус лабораторияда ишлатиладиган изоляцион дастакли ерга улагич ёрдамида ерга улангандан кейингина амалга оширилади.
394. Ишбоши синаш ускунасига кучланишнинг хар берилишидан олдин куйидаги тадбирларни бажариши шарт:
синаш учун йигилган схемаларнинг тўгрилигини, ишчи ва химоя ерга улагичларни мустахкамлигини текшириши;
назорат учун тайинланган хамма бригада аъзолари ва кўриклаш учун тайинланган ишчилар ўз жойларида турганлигини, бегона одамлар иш жойидан чикарилганлигини ва ускунага синаш учун кучланиш бериш мумкинлигини текшириши;
бригада аъзоларини «Кучланиш бераяпман» деган сўзлар билан огохлантириш ва ушбу огохлантиришни хамма бригада аъзолари эшитганлиги тўгрисида ишонч хосил килгандан кейингина синаш курилмасини юкори кучланишли томонидан ерга улагични олиб ташлаб, курилмани 380/220 В кучланишли тapмокка улаши зарур.
395. Синаш курилмасини юкори кучланишли томонидан ерга улагич олиб ташланган пайтдан бошлаб, синаш курилмаси, синалаётган ускуна ва улар орасидаги сим кучланиш остида деб хисобланиши лозим ва синаш схемасида ва синалаётган ускунада симларни бирон­ бир кайта улаш ишларини бажариш ман килинади.
396. Синаш курилмасининг юкори кучланишли томонига кучланиш берилган пайтдан бошлаб синаш ускунасига кириш ва у ердан чикиш, синалаётган ускунага якинлашиш ва ерда туриб синаш ускунаси корпусига тегиш ман килинади.
397. Кабелларни синаш ва улардаги носоз жойларини куйдириш билан топиш уларни ерга улаш курилмаси бœлган пуктлар томонидан бажарилиши зарур. Мустасно тарикасида ерга улаш курилмаси ўрнатилмаган кабелларда ушбу ишлар, корхона рахбариятининг рухсати билан бажарилиши мумкин.
398. Синаш ишлари тамом бўлгандан кейин ишбоши синаш курилмасидан кучланишни нолгача пасайтириши, курилмани 380/220 В кучланишли тармокдан узиши ва юкори кучланишли томонини ерга улаши, хамда «Курилмадан кучланиш олинди» деган сўзлар билан бригада аъзоларини хабардор килиши керак. Факат шундан кейингина симларни кайта улаш ёки синаш ишлари батамом тугалланган такдирда синалаётган ускунани синаш курилмасидан узиб ташлаш, тўсикларни олиш мумкин.
399. Катта сигимли электр ускуналарда (кабелларда, генераторларда) синаш ишлари тугагандан сўнг колган электр заряди олиб ташланиши зарур.



Download 0,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   67




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish