Электр изоляцион материалларни сиғими-с ни ва диэлектрик йўқотувчанлик бурчаги- tgδ ни ўлчаш 50 Гц ли частота билан (мост) кўприк методи ѐрдамида бажарилади

Электр изоляцион материалларни сиғими-С ни ва диэлектрик йўқотувчанлик бурчаги- tgδ ни ўлчаш 50 Гц ли частота билан (мост) кўприк методи ѐрдамида бажарилади.Қўланилаѐтган схема методларда сиғим ва индуктивликнинг кераксиз (паразит) катталикларини камини тўлатиш (компенсациялаш) схемада кўрилган бўлиши керак: кўрсатилган частоталарда бу параметрлар синов натижаларига сезиларли хатоликларни бериши мумкинУшбу параметрларни йўқотишни асосий йўлларидан бири (мост) кўприкни икки маротаба тенглаштиришдир. Биринчи марта (мост) кўприк намуна билан,иккинчи марта намунасиз тенглаштирилади.Қўлланилаѐтган ўзгарувчан ток мостини синов ўтказилаѐтган изоляцион материал С-сиғимига қараб сиғим ўлчаш чегараси бўлиши керак. Синов ўтказилаѐтган изоляцион материалга бериладиган кучланиш ва ушбу кучланишни таъсир этиш вақти стандарт ѐки техник шартда кўрсатилган бўлиши керак, агар бундай кўрсатмалар бўлмаса С ва tgδ қийматларини олишда кучланиш 1000 В ни ташкил этиши керак. Ўлчов хатолиги ±(0,05 tgδ+2. 10-4 ) дан кичик бўлиши керак. tgδ қийматларини катталиги харорат ва изоляцион материалга берилаѐтган кучланиш ктталигига боғлик. Изоляцияни сиғим tgδ қийматларини аниқлаш бир вақтда олиб борилади. Диэлектрик йўқотувчанлик бурчаги tgδ бу ўтувчан токни изоляциядан ўтган актив ток таркибини реактив ток таркибига нисбатини билдиради.
Изоляцияни холатига бахо беришни сиғимли усули толали изоляцион материалларни А-синфига таълуқллидир,чунки қутубланиш намликка боғлик. Кўп ўрамли В-синфига мансуб изоляцион материалларда қутубланишни пайдо бўлиши қуруқ изоляцияда хам купроқ, шунинг учун сиғим усулини қуллаш эффектив эмас. Синовларни олиб боришда трансформатор мойини хусусияти ∆С/Ссиғим ўлчов натижаларига таъсир этади.Бунинг натижасида чўлғом изоляцияси қуруқ трансформаторни ∆С/С қиймати +20оС да тарқоқроқ бўлиб 25-70 % ўрталигида бўлади. Трансформаторлар чулгомларини намлигини аниқлаш учун “cиғим – температура” усули хам қулланилади.Ушбу усул хар хил температуралардаги чўлғом сиғим катталигини солиштиришга асосланган. Температуралар ўртасидаги фарқ +50оС бўлиши ва пасти +20оС дан кам бўлмаслиги керак. Усул қуйидагиларга асосланган яъни қуруқ изоляцияни сиғими қизиш натижасида кам ўзгаради, нам изоляцияда эса 5-10 % дан кам бўлмаган холда ўзгаради. Сгор/Схол ≤ 1,05-1,1 изоляцияси қуруқ трансформаторларда Сгор/Схол ≥ 1,05-1,1 изоляцияси нам трансформаторларда Сгор -чулғомни иссиқ холатдаги сиғими Схол -чулғомни совуқ холатдаги сиғими Толали изоляцион материалларни А-синфига мансубларини изоляциясини ҳолатига бахо беришни “cиғим - частотали” усул билан хам аниқланади. Ушбу усулда чулғом изоляция сиғими 2 ва 50 Гц ли частоталарда ўлчанади. С50 - чулғом изоляция сиғимини (50 Гц ли частотада) ўлчанаганда геометрик сиғим аниқланади ва у қуруқ ва нам изоляцияларда бир хил бўлади. С2- чулғом изоляция сиғимини (2 Гц ли частотада) ўлчанаганда нам изоляцияни абсорбицион сиғими кўринади ва қуруқ изоляцияда уни қиймати кичик ва жуда секинлик билан зарядланади. Шунинг учун қуруқ изоляцияда С2/С50 нисбат 1 га яқин, нам изоляцияда эса 1 дан катта (хусусан 1,2-1,3 га тенг). Ушбу усул билан ўлчов ПКВ-13 асбоби ѐрдамида олиб борилади, изоляция қаршилиги 15 мОм дан кичик бўлган намуналарда синов ишлари олиб борилганида асбоб нотўғри кўрсаткичларни бериши мумкин. Бу текширувлар даврида хисобга олинади. Бундан ташқари ишлаб чиқарувчи завод сиғимни С2- 1 000-100 000 пФ; С50-1 000-50 000 пФ; қийматларида синовни тўғрилигига кафолат беради