Электр хавфсизлиги

Суяк синганда, чиққанда, лат еганда ва бойламалар чўзилганда бирин-
чи ѐрдам бериш. 
15-расм. Елка синганда шинани 
жойлаштириш тартиби
16-расм. Қўлни тирсак томонигача бўлган 
қисми синганда шинани жойлаштириш 
тартиби
17-расм. Қўл синганда ѐки чиққанда рўмол билан бўйинга боғлаш тартиби

---

31 
18-расм. Бел қисми синганда шинани жойлаштириш тартиби 
19-расм. Болдир синганда шинани жойлаштириш ҳолати 
 
20-расм. Қўл синганда ѐки чиққанда 
пиджак ѐрдамида бўйинга осиб қўйиш 
тартиби
21-расм. Ўмров суяги синганда ѐки 
чиққанда боғични боғлаш тартиби
Суяк синганда ва чиққанда биринчи ѐрдам беришда асосий вазифа 
шикастланган қўлни энг қўлай ва тинч ҳолатга келтириб қўйишдир. Қўл ѐки оѐқ 
қимирламайдиган ҳолда бўлиши зарур. 
Бу қоидани бажариш оғриқни йўқотиш учунгина эмас, балки синган суяк 
атрофидаги тўқималарнинг яна зарарланмаслиги, шунингдек, синган суяк 
учларининг 
терини 
тешиб 
чиқмаслиги 
учун 
ҳам 
зарурдир 
(
15,16,17,18,19,20,21,22-расмлар
). 
Шикастланган кишининг суягини сингани ѐки чиққанини, ѐрдам 
берувчига фарқи йўқ, чунки суяк чиққан бўлса ҳам, яна зарар етказмаслик учун 
фақат тиббиѐт ходими ўрнига солиши мумкин. 
Бунда ѐрдам берувчининг асосий вазифаси, шикастланган кишини 

---

32 
даволаш муассасасига етказгунча, унинг танасининг зарарланган қисмини энг 
қўлай вазиятда сақлашдир. 
22-расм. Бош мия қисми жароҳатланганда боғични боғлаш йўллари 
Ҳушдан кетганда биринчи ѐрдам бериш тартиби. 
Ҳушдан кетиш эҳтимоли бўлганда (шикастланган киши тўсатдан боши 
айлана бошлаганидан, кўкраги қисаѐтганидан, нафаси бўғилаѐтганидан ва кўзи 
тинаѐтганидан нолийди), кишини бошини паст, оѐқларини юқорироқ қилиб 
ѐтқизиш керак.Унга совуқ сув ичириш, нашатир спирти ҳидлатиш, бошга совуқ 
боғлам (примочка) ѐки муз қўйиш ярамайди. 
Киши ҳушидан кетган ҳолларда ҳам шундай қилинади.